Conserva ałimentària

Difarente conserve in vaxi de vero e oton

Łe conserve alimentari łe xe el rexultà del proceso de ła manpołasion dei ałimenti in manjiera che se èvite o se rałéntee ła so deteriorasion (pèrdida de cuałità, comestibiłità o vałori nutrisionałi). Na conserva ła xe ogni varietà de ortajo, e no soło, conservà in varie manjiere par poder èsar magnà anca fora stajon. Finmente inte i tenpi antighi, vegnea parecià in caxa da łe masare łe conserve, par poder conservar el magnar e èsar consumà co no ghe xera dispunibiłità de magnar fresco. Se połe cuindi dir che sta operasion ła costuma farse par evitar el cresimento de fonghi e altri microorganismi inte i ałimenti, cusita come par rałentar ła osidasion del graso, inte ła carne, che el ghene pròvoca el so inagrimento.

Istòria[canbia | canbia el còdaxe]

Co el vegner vanti de ła indùstria ałimentare, da ła metà del XIX secolo, se ga scumisià co ła produsion industriałe de conserve ałimentari. Intrà łe prime de tuti i xenari łe xe stae seguramente łe conserve de pomadoro inte ła version de pasada, pełai e consentrai de pomadoro. Seventemente łe xe stae pò produxeste łe marmełae de fruta e da sto momento, ogni prodoto el ga podesto èsar stà conservà, dipendendo dal tipo, soto ojo o sałamoja (anca dito no coretamente sałamora).

Intrà łe conserve se ghe połe métar drento anca on mùcio de altre sorte de ałiminti, cofà par exenpio el pese (soto ojo o al nadurałe) e ła carne (in xełatina).

Da ła metà del XX secolo, col difóndarse dei frigorìfari domèsteghi co surxełador e ła caena del fredo, ga tacà difóndarse anca i prodoti surxełai che i ga rendesto pì ràpida ła preparasion del magnare, inte el spesìfego in chełe fameje, senpre pì numaroxe, andove tuti e do i ghea on laoro fora caxa.

Uncó, sto xenaro de ałimenti, el xe on mùcio difondesto e se prevede che ło sìpia senpre de pì, man man che ła indùstria ałimentar ła vansarà inte i studi de ła tecnołoxia ałimentare par ła produsion de sti ałimenti conservai rapidamente pronti par èsar magnai.