Chitara classica

Ła ghitara clàsega ła ze un tipo de ghitara doparada par l'ezecusión de brani de mùzega clàsega o popołar (cofà par ezenpio ła mùzega łatin-meregana o el flamenco. Ła forma de ła ghitara clàsega che conosemo e dòparemo ancùo ła resałe a ła segonda metà de l'otosento.

Morfołozìa de ła ghitara

Ła ze conposta da do parte prensipałe :

El mànego, dove ch'A se cata ła tastiera, e che ła finise co ła pałeta che ospita łe mecàneghe par l'intonasion.
ła casa de risonansa, co na buza granda sentral, che ła serve ad anplifegar el son prodoto da łe corde.

Ła ghitara clàsega ła ze costruìa co łenji de difarente tipo par onji parte de'l corpo. Ła toła armònega (cueła che ła contien ła buza) ła ze in łenjo de sapìn (picea abies), sédro (in realtà na conifera 'mericana in secuoia. A'l só interno ła toła ła vien rinforsàda co łistełi de sapìn cusìdita incaenadùra) segondo ła pàrtica del łiuter, sì che ad incaenadùre difarenti ghe coresponde caratarìsteghe sonore diverse. L'órdene de łe caene a ventoła za prezente in algune ghitare dei primi de l'Otosento, el ze stà parfesionà da'l łiuter spanjoło Torres. Łe fase e el fondo i ze costruìi in vari èseri, de sòłito de łenjo duro e fiso, a segonda de'l tinbro che el łiuter el ghe vol conferir. Asè resercài A ze i èseri de pałisandro in partegołar cueło braziłian), de mogano, cipreso, ebano makassar e de acero. El mànego el ze costruìo co łenji poco sensibiłi a l'umidità e poco portài a ła deformasion, in zènare mogano o sedreła spanjoła. Ła tastiera ła ze in ebano. El ponte o pontezeło dove ch'A se łiga łe corde el pol esar in pałisandro, ebano, noza, o altri èseri. El caotasto e l'oséto el ze in òso e in avòłio.

Ancùo łe corde łe ze fate prinsipalmente de nylon che ghe conferise a'l son un tinbro ovatà e dolse de materiałi conposti a baze de carbonio o fibra de vero co un tinbro pì nitido e briłante e na mazor tenjùa de son, rare vòlte de bueło.

Ła tastiera

Stiłi muzegałi

Ła ghitara clàsega ła se pol sonàr in modi difarenti : uzando i dei o ła man in zeneral, (el tìpego stiłe "clàsego"), o sanò co na patàca, doparada corentemente inte ła mùzega moderna o de derivasion afro-mericana. Partegołari efeti tinbrici i ze dovùi a'l dòparo de łe ongie de ła man drìta, a'l variar de'l canton de l'ataco dei dei so łe corde, a'l dòparo parcusivo de ła man, a'l spisegar ecc. Alguni de tałi efeti i riva da ła tècnega chitarìstega doparada inte'l flamenco, ad ezenpio el rasgueado.

Ła ghitara clàsega ła ze uno infrà i strumenti muzegałi pì espresivi. Gran parte de'l repertorio ezistente par ghitara clàsega el ze scrito par stromento sołista, par do o, pì par rare volte, par trìo, par cuarteto, o orchestra de ghitare. A cauza de ła scarsa potensa de son, ła ghitara clàsega ła trova rarisimo uzo come parte de un ensemble o de na łocuèstra.

A'l rovèrso, ła ghitara ła ze stada inpenjada cofà strumento sołista co łocuèstra. Intrà i vari autori che i ga scrito conserti par una o pì ghitare e orchestra A se recorda Ferdinando Carulli, Mauro Giuliani (Concerti op. 30, 36 e 70) Joaquin Rodrigo (Concierto de Aranjuez, Fantasia para un gentilhombre, Concierto Madrigal), Mario-Castelnuovo-Tedesco (Concerto in re op. 99, Concerto in Do op. 160, Concerto par due chitarre e orchestra op. 201). Angelo Gilardino (Leçon de tenèbres, Concerto di Novgorod, Concerto di Oliena), Stephen Dodgson.

Par cueło che revarda i ghitaristi conponidori contenporanei, masima ativa A ze ła cusìdita "scoła chitarìstega romana" fazente cao a Mario Gangi (Venti Studi, La Ronde Folle, Sonatina) e Carlo Carfagna (Frammento, Ritorno a Citera, Scene Gentili, Orione). Infrà i epigoni de st'altra A ze da mensonar Roberto Fabbri (Beyond, Croce del Sud, Broken lives, Hammam).

Bibliografia

E. Allorto, Ruggero Chiesa, Mario Dell'Ara, Angelo Gilardino La chitarra, EDT, 1990.
Carlo Carfagna, Roberto Fabbri, Michele Greci, La storia della chitarra, Carish 2007.

Voze łigàe

Altri progeti

Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Chitara classica

Łigamenti foresti

Chitara Clasica Archivià il 23 de zenaro 2012 in Internet Archive.

su Open Directory Proget