Xènare gramadegałe

Tradisionalmente el zènare gramadegałe, in Łenguìstega l'è uno dei criteri de clase gramadegałe che łe łengue łe dòpara par ragrupar i nomi e poder métarli d'acordo co agetivi, artìgołi, pronomi e verbi cuando che vien formà łe fraze.

Pardesòłito co zènare A se intende łe categorìe de mascołin, femenin o neutro che łe vien asenjàe ai nomi convensionalmente, o sia independentemente da'l fato che ghe sia un vero e propio seso; par ezenpio:

• in veneto "łibro" el ze mascołin come "omo" seben che i łibri no i gabia mìa seso
• e anca "caza" ła ze femenina come "dona" seben che łe caze no łe gabia mìa seso
• in todesco "Mädchen" (=tozeta) el ze neutro seben che na toza ła sia ciaramente fémena

Łengue come l'angleze, invee, łe se baza so'l zènare naturałe o sia łe dòpara el mascołin soło par i òmeni, el femenin soło par łe done e el neutro par el resto:

• I saw a man and he was big (go visto un omo e 'el zera grando)
• I saw a girl and she was big (go visto na toza e ła zera granda)
• I saw a house and it was big (go visto na caza e neutro ła zera granda)

In altre łengue A se cata cuatro forme come inte i pronomi de'l zvedeze:

• Han gick (el ze ndà masch.uman l'omo, el tozo, el profasor)
• Hon gick (el ze ndà femin.uman ła dona, ła toza ła profesoresa)
• Det gick (el ze ndà neutro ła paroła, ła łétara, el fiol, fioło)
• Den gick (el ze ndà no umàn no neutro el sol, el łibro)

Altri invese i dòpara zènare come sinònemo pien de clase sensa inténdar sotogrupi partegołari.