Vóvo
El vóvo (o óvo; plural vóvi, óvi o uvi) el xe ła sèłuła germinal femenil (gamede femenil). El ga inte el só citoplasma łe sostanse nutritive ùtiłi almanco al primo sviłupo del'enbrion. Par èser fecondà, un vóvo el gà cuaxi senpre da unirse col gamede maschil (spermatozoo).
El vóvo el nase da łe gònadi femeniłi e ghe xe in tutte łe spece sesuade, ła ga na fórma generalmente sfèrega e dimensióni variàbiłi. Ła sèłuła del vóvo ła xe in gènere łimitada da ła menbrana videłina a ła qual se pol xontar altri envòłucri.
Xołogia
[canbia | canbia el còdaxe]Pési
[canbia | canbia el còdaxe]Inte i pési el vóvo el xe unigamente na sfèra de sostanse nutritive: in parółe pòare, un tórlo.
Anfibi
[canbia | canbia el còdaxe]I vóvi dei anfibi i gà un albume fóra, a protesion del'enbrion e del tórlo.
Rètiłi
[canbia | canbia el còdaxe]Inte i rètiłi ghe xe el vóvo amniotico: ghe xe anca sache e menbrane, el vóvo el xe coverto da na pełìgola, l'amnios, dóve el nome del vóvo, e el xe proteto da un gusio de calcar del qual calso, andando inte el sàngue del'enbrion, el va a formar parta dei soi osi.
Oxełi
[canbia | canbia el còdaxe]El vóvo de oxeło el xe un mucio sìmil a quel dei rètiłi.
Dopo ła fecondasion i tenpi de incubasion, prima de co che se verxa, i xe variàbiłi: 3 setemane par ła gałina, 4 setemane par el tacchin, 6 setemane par el struso.
Mamìferi
[canbia | canbia el còdaxe]I mamìferi monotremi (ornitorinco, echidna) i łasia vóvi da rètiłe; inte i altri el vóvo el xe sminuì a łe dimensióni de sèłuła.
Ómo
[canbia | canbia el còdaxe]El sviłupo enbrional óman el xe conpagno de tuti i mamìferi placentati.
Uxo del vóvo
[canbia | canbia el còdaxe]Oltre che par modivi ałimentari el vóvo el xe doparà anca inte ła consa de łe pełe, inte ła lavorasion de łe fivre tèsełi e de ła carta, e anca come prinsipio ativo emołiente inte i shampoo e inte łe màscare de bełesa. 'Ntel'antighità e fin al XVIII sècoło el tórlo el se doparava in pitura come łegante dei cołóri in pòlvare.
Altri progèti
[canbia | canbia el còdaxe]- Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Vóvo
- el detien schemi gràfeghi so
Controło de autorità | LCCN (EN) sh00005833 · GND (DE) 4013700-4 · NDL (EN, JA) 00572633 |
---|