Cichorium intybus

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
TassoboxCichorium intybus Cànbia el vałor in Wikidata

Cànbia el vałor in Wikidata
Dati
Fonte deRadicio, Cicòria catałogna, Cicoria radice (it) Traduzi e endigia (en) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Piante
Cołore del fioroblu Cànbia el vałor in Wikidata
Tipo de frutaachenio (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Tasonomia
SuperregnoEukaryota
RènjoPlantae
ÓrdeneAsterales
FamejaAsteraceae
TribùCichorieae
ZènareCichorium
SpeceCichorium intybus

L., 1753


La cicòria comune o cicòria catałogna (Cichorium intybus L., 1753) ła ze na pianta erbasea, perene co fiori intensi de cołor blu ciaro, apartegnente a ła fameja Asteraceae.

Etimołozia[canbia | canbia el còdaxe]

Par el nome zenèrego (Cichorium) de sta pianta ze difìsiłe catar fora ła etimołozia. Probabilmente se ze drio parlar de on antigo nome arabo che el podaria sonar cofà Chikouryeh.

Par altre fonte invese el pare derivar dal nome ejìsio Kichorion, o forse anca dal visinamento de do tèrmani Kio (= io) e chorion (= canpo); i antighi greghi i ciamava sta pianta kichora; ma anca kichòria o kichòreia. Posaria èsar che i àrabi i gàpia ciapà dai greghi el nome, ma no ze seguro.

In altre łéngue[canbia | canbia el còdaxe]

العربية: هندباء برية
azərbaycanca: Adi kasnı
žemaitėška: Cikuorėjė
башҡортса: Быуын үләне
беларуская: Цыкорыя звычайная
български: Синя жлъчка
català: Xicoira
کوردی: چەقچەقە
kaszëbsczi: Cychória
čeština: čekanka obecná
Cymraeg: Ysgellog
dansk: Almindelig Cikorie
Deutsch: Zichorie, Gewöhnliche Wegwarte, Gemeine Wegwarte
English: chicory, common chicory
Esperanto: Amara cikorio
español: abalea, achicorea, achicoria, achicoria amarga, achicoria borde, achicoria brava, achicoria de balea, achicoria de burro, achicoria de hojera, achicoria negra, achicoria silvestre, achicorias, achicorias amargas, aguachicoria, almeirón, almerón, almirones, almirón, almirón amargo, almirón de Andalucía, amargón, azapuerco, azuletes, balea, baleo, camaroja, camarroja, camarrojo, camarroya, chicoreta, chicoria, chicoria amarga, chicoria azul, chicoria blanca, chicoria común, chicoria de botica, chicoria loca, chicoria negra, chicoria silvestre, chicorias, cicoria, endivia, endivia silvestre, escamarroja, escarola, escoba, escoba rastrera, farinera, jarritas, lecheriega, lecherina, mamporrina, mazapuerco, pan y queso, pichones dulces, pimpolla, porrinos, radicheta, ramaoya, ripias, salcillo, ternasol, ternasoles, ternillo, yerba del café
eesti: Harilik sigur
euskara: Txikoria
فارسی: کاسنی دشتی
suomi: Sikuri
français: Chicorée sauvage, Chicorée amère, Chicorée commune, Chicorée intybe
Gaeilge: Siocaire
galego: Chicoria
Avañe'ẽ: Achikória
hrvatski: Cikorija
hornjoserbsce: Wšědna změrniwka
magyar: Mezei katáng, Katángkóró, Vadcikória
Ido: Cikorio
íslenska: Kaffifífill
italiano: Cicoria comune
日本語: チコリー
қазақша: Кәдімгі шашырақты
한국어: 치커리
lietuvių: Paprastoji trūkažolė
latviešu: Parastais cigoriņš
македонски: Обична голица, голица, цикорија
മലയാളം: ചിക്കറി
Bahasa Melayu: Cikori
မြန်မာဘာသာ: ချီကိုရီ
Napulitano: Cëcòria
Nederlands: Wilde cichorei
polski: Cykoria podróżnik
پنجابی: کاسنی بوٹی
português: chicória
română: Cicoare
русский: Цикорий обыкновенный
srpskohrvatski / српскохрватски: Cikorija
slovenčina: čakanka obyčajná
slovenščina: Navadni potrošnik
shqip: Bresa
српски / srpski: Цикорија / Cikorija, Водопија / Vodopija, Женетрга / Ženetrga, Вишњев реград / Višnjev regrad, Коњска трава / Konjska trava, Коњогриз / Konjogriz, Кажипут / Kažiput, Плавоцвет / Plavocvet, Модрица / Modrica, Андивија / Andivija, Јандрешица / Jandrešica, Водоплав / Vodoplav, Радич / Radič, Желтеница / Želtenica, Цигура / Cigura, Плавуља / Plavulja, Голица / Golica
Seeltersk: Sokkerai
svenska: Cikoria
தமிழ்: சிக்கரி
тоҷикӣ: Коснӣ
Türkçe: Beyaz hindiba
українська: Цикорій звичайний, Петрові батоги звичайні
vèneto: Cicòria, Sicòria, Cicòria catałogna,
West-Vlams: Chikoung
中文: 菊苣


Descrision[canbia | canbia el còdaxe]

La cicòria ła riva a na altesa màsima de 1,5 m (mìnimo 20 cm), de siclo biołòzego perene, ma a volte anca anuałe; inte el primo ano buta na rozeta bazałe de foje, e el trozo fiorałe solché inte el segondo ano de vita. La forma biołòzega de ła spece ła ze emicriptofita scapoza (H scap): o sia ła ze na pianta perenante co buti al liveło del teren co fusto slongà e co poche foje.

Raize[canbia | canbia el còdaxe]

Raize secondàrie da rizoma.

Fusto[canbia | canbia el còdaxe]

Tìpego portamento zigzagante del fusto Locałità Sanprogno, Mel (BL), altesa 498 m s.l.m. - 26/7/2007
  • Parte ipozea: la parte interada ła ze on rizoma ingrosà che ła finise inte na raiza a fiton sotiłe (a forma cònega), de color moro scuro; el rizoma el ze par de pì pien de vazi latesìfari amari.
  • Parte epizea: la parte aèrea ła ze reta (a volte anca prostrada o co anda zigzagante) co ramozità divaregada; superfise cuerta da pełi verso zo e interno vodo.

Foje[canbia | canbia el còdaxe]

  • Foje bazałi: łe forma na rozeta e łe ze oblanseołae e penatifide a màrzeni ronsinai (raramente intieri); i segmenti i ze su par zo triangołari.
  • Foje caułine: pì picenine de chełe bazałi, ma senpre co na forma anseołada col màrzene dentà - lobà (o raramente intiero). Łe ze sesiłi (anca anplesegàułi, ma senpre verso alto) e a dispozision alterna drio el fusto.

Łe foje łe nase in autuno, łe dura inte l'inverno ma łe se seca suito inte ła fioridura dopo, par sta roba ze fàsiłe catar piante co rame co sołi fiur. El color de łe foje łe ze verdo scuro, inte łe nervadure łe połe èsar sfumae de roso. Dimension foje: larghesa 3 –5 cm; longhesa 10 – 25 cm.

Infioresensa[canbia | canbia el còdaxe]

Fiuri[canbia | canbia el còdaxe]

Fruti[canbia | canbia el còdaxe]

Notasion[canbia | canbia el còdaxe]


Altri projeti[canbia | canbia el còdaxe]


Linganbi foresti[canbia | canbia el còdaxe]



Controło de autoritàLCCN (ENsh85023316 · GND (DE4210829-9 · BNF (FRcb122742640 (data)
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Cichorium_intybus&oldid=1110475"