Bataja de Stafarda

	Bataja de Stafarda
	Parte de: de ła guera de ła Granda Ałeansa
Data	18 de Agosto, 1690
Liogo	Stafarda, Piemonte
Rexultà	Vitoria fransexa
Schieraminti
Regno de Fransa	Ducato de Savoia; Regno de Spagna; Sacro Romano Inpero; Regno de Inghiltera
Comandanti
Efetivi
Pèrdite
6.700 omeni morti, ferìi o caturài

Ła bataja de Stafarda l'è uno dei eventi pì sanguenoxi del ràdego che Luigi XIV ga scominsià contro Vittorio Amedeo II. El 1690 jera el terso ano de ła guera dei nove ani. El duca Vittorio Amedeo disponeva de sołi 8.000 omeni in armi. El Re Sołe ga chiedesto che 2.000 fanti e tre rexmenti de dragoni de Vittorio Amedeo fuse invidà inte'i Paexi Basi o alternativamente contro i Spagnołi de Miłan e che łe fortése de Verrua e Torin vegnise ocupàe dai fransexi, altrimenti «el duca sarà punìo in modo da recordarsene par tuta ła vita». Vittorio Amedeo ga ofrìo donca ła so ałeansa a ła Łiga de Augusta stante che ghe vegnese asicurà l'abatimento de łe mura de Caxałe.

Vittorio Amedeo II gera drìo spetàr l'arivo de sincuemiłe inperiałi ma cuando ghe xe stà riferìo che l'amontar efetivo de łe trupe del Catinat jera de sołi 12.000 omeni, l'à pensà de poderle afrontar co łe pròpie forse e i diexemiłe spagnołi.

L'esperto xenerałe, prinsipe Eugenio de Savoia, come anca el marchexe de Louvigny, comandante de łe trupe spagnołe, i xera invese de parer roverso. Ma Vittorio Amedeo, seguindo el so xovaniłe entuxiasmo, ga tacà suito.

El teren jera pien de sortìve e malsan. Vittorio Amedeo ga vosùo schierar łe so trupe so do łinee, puxando l'ała dreta a un teren paltanóxo e cheła sanca al fiume Po. El sentro de łe truppe l'era costituìo dal fior fior de ła cavałarìa spagnoła e piemontexe. Infin xe stà ocupà łe vacarìe intorno a Stafarda, ma no l'è stà xudegà inportante inpatronirse anca de na vècia giga, poxision inportante par poder colpir el fianco fransexe, mentre xe stà łasà, tra na vacarìa e l'altra, masa spasio vodo, che gavarìa permetesto al Catinat d'incunearse tra łe fiłe piemontexi.

El Catinat l'a ordenà ai so dragoni de travolxer łe trupe łogàe a difexa de łe vacarìe : i piemontexi xe stà intimorìi da l'avansada nemìga e i ga dovesto ritirarse. Vittorio Amedeo gà fadigà no poco par reciapar łe postasion orixenarie, ma ormai el xenerałe de San Silvestre l'era riusìo a incunearse al sentro del canpo de bataja e ła sorte del scontro apariva segnà. Mentre che gera drìo naser ciò, Catinat ga ordenà a ła segonda łinea de avansar: l'inpato l'è stà tal ch'el fronte sabaudo xe andà in dèłego e Vittorio Amedeo ga dovesto ordenar ła ritirada.

Ła ritirada de l'armada sabauda xe stà coerta da łe Vardie e dai Carabinieri de Savoia, mentre el groso ga ripiegà sou Carignano e Moncalieri.

Piemontexi e Spagnołi ga aveso 2.800 morti, 1.200 prixonieri, 2.700 ferìi e ga perdesto 11 canon so 12; el Catinat ga avùo 2.000 morti. Profitando del suceso, el Catinat ga ocupà Savigliano e Saluzzo e ga desfà Ceresole.