Varda el testo de 25 de lujo

{{lujo}}
El '''25 de lujo''' el ze el 206° dì dal scumìsio de l'ano drio del [[całendàrio gregorian]] e el 207° inte i [[ano bizesto|ani bizesti]]. Par rivar al cao de l'[[ano]] ghe vołe oncora 159 dì.

== Avegnimenti ==
* [[306]] - [[Costantin I]] el vien proclamà [[Inperatore roman|inperador]] da łe so trupe
* [[325]] - Fine del [[Concìlio de Nicea I|Concìlio de Nicea]]: el primo concìlio ecumènego del mondo cristian, drio de ła prase del [[Conciłio de Jeruzałeme]] de età apostòłega.
* [[864]] – Co l'[[Edito de Pistres]], [[Carlo el Calvo]] el órdena mezure de defeza contro łe invazion vichinghe
* [[1139]]
** Stìpuła del [[Tratà de Mignan]] intrà [[Papa Inosenso II]] e [[Rujero II de Sicìlia]]
**[[Alfonso I del Portogało|Alfonso Henriques]] de ła [[contea de Portucale]] el dèzema i musulmani inte ła [[bataja de Ourique]], el declara ła so indipendensa e el proclama ła nàsita del [[Regno del Portogało]].
* [[1261]] - [[Reconcuista de Costantinòpułi]] da parte dei bizantini comandai dal zenerałe [[Lésio Strategòpuło]], ła sità torna a devegner capitałe de l'[[Inpero bizantin]].
* [[1365]] – Un forte teramoto el ciapa [[Bołogna]]
* [[1467]] – Conbatesta ła [[bataja de ła Ricardina]] che ła vede al fronte ła [[Repùblega de Venèsia]], [[Ferara]], [[Bołogna]], el [[Stato Pontefiso]] e el [[Dogado de Urbin]]
* [[1593]] - [[Enrico IV de Fransa]] el se converte publegamente dal protestantèzemo al catołèzemo
* [[1672]] - [[Guera d'Olanda]]: [[Federico Gulielmo I de Brandeburgo]] el firma un tratà de liansa co łe [[Repùblega de łe Sete Provinse Unie|Provinse Unie]]
* [[1722]] - La [[Guera dei tre ani]] scumìsia sul confin intrà [[Maine]] e [[Massachusetts]]
* [[1759]] - Guere franco-indiane: in [[Cànada]], łe forse britàneghe i ghe tołe [[Fort Niagara]] ai fransezi, che dopo i sbandona [[Fort Rouillé]]
* [[1799]] - A [[Prima bataja de Aboukir|Abukir]] in [[Eyalet d'Ezito|Ezito]], [[Napołeon Bonaparte|Napołeon I de Fransa]] el dèzema 10 000 otomani guidai da [[Mustafa Pascià (Ezito)|Mustafa Pascià]]
* [[1814]] - [[Guera anglo-americana|Guera del 1812]]: [[bataja de Lundy's Lane]] – Renforsi i rivava arente del [[Niagara (fiume)|Niagara]] par łe forse britàneghe e canadezi del zenerałe [[Phineas Riall]]. A łe 6 de sera ła scumìsia na sanguenària bataja, che ła ndarà vanti finmente ła matina dopo, contro i omani de [[Jacob Brown]]. I americani i se retira a [[Fort Erie]]
* [[1830]] - [[Carlo X de Fransa|Carlo X]] e i ministri del [[Goerno Polignac]] i emana łe [[Ordinanse de Saint-Cloud]]
* [[1861]] - [[Guera de secesion americana]]: ła [[Resołusion Crittenden-Johnson]] ła vien aprovada dal [[Congreso dei Stati Unii|Congreso statunitense]]. In sta cuà se declara che ła guera ła vien conbatesta par salvar l'[[Stati Unii d'Amèrica|Union]] e no par métar-fin a ła [[s-ciavitù]]
* [[1866]] - El Congreso USA el aprova na leje che ła istituise el grado de zenerałe de l'[[United States Army|ezèrsito]] (uncó "zenerałe a 5 stełe"). El tenente zenerałe [[Ulysses S. Grant]] el divegnarà el primo
* [[1868]] - El [[Wyoming]] el divien [[Sudivision dei Stati Unii d'Amèrica|teritòrio dei Stati Unii]]
* [[1897]] - El scritore [[Jack London]] el parte par unirse a ła [[Corsa a l'oro del Klondike]] andove el farà i so primi conti scriti dopo devegnesti popołari
* [[1898]] – Scumìsia l'invazion statunitense de [[Porto Rico]], co łe trupe che łe desbarca inte ła [[baia de Guánica]]
* [[1907]] – La [[Corea soto del domìnio japoneze|Corea]] el divien un protetorà del [[Inpero japoneze|Japon]]
* [[1909]] – [[Louis Bléreot]] conpie el primo voło in aeroplan traerso [[La Mànega]], da [[Calais]] a [[Dover]] in 37 minuti
* [[1920]] – Tełecomunegasion: prima trasmision [[Ràdio (ełetrònega)|ràdio]] bidiresionałe transatlàntega
* [[1934]] – I [[Nasionalsociałismo|nazisti]] i sasina el [[Cancelieri federałi de l'Àustria|cancełiere austrìago]] [[Engelbert Dollfuss]], inte el ndar de un [[colpo de Stato]] falio.
* [[1943]] – [[Seconda guera mondiałe]]: [[Benito Mussolini]] el vien sfiducià dal [[Gran consejo del fascismo]] che el vota l'[[Cascada del fascismo|órdene del dì Grandi]], dopo el vien inprezonà [[Viła Ada (Roma)|Viła Savoja]] dai [[Arma dei Carabinieri|Carabinieri]] e sostituio al goerno da [[Piero Badoglio]]; sto avegnimento el segna ła cascada del fascismo
* [[1944]] – Seconda guera mondiałe: [[Oparasion Spring]] – Uno dei dì pì sanguenari par łe trupe canadezi inte el ndar de ła guera: 18.444 pèrdite, intrà cual 5.021 morti
* [[1946]] – Test nucleari: inte el primo test sotomarin de na bonba atòmega, ła [[USS Saratoga (CV-3)|USS ''Saratoga'' (CV-3)]] (no pì oparadiva) ła vien negada arente de l'[[Atołon de Bikini]] inte l'[[osèano Pasìfego]], co che i USA i zera drio detonar ła [[Baker Day]]
* [[1952]] – Porto Rico el divien un teritòrio autogoernà dei Stati Unii
* [[1968]] – [[Papa Poło VI]] el pùblega l'[[ensìclega]] "''[[Humanae Vitae]]"''.

* [[1969]] – [[Guera del Vietnam]]: el [[Presidente dei Stati Unii d'Amèrica|presidente statunitense]] [[Richard Nixon]] el declara ła [[Dotrina Nixon]], drio de ła cuała i USA i se speta che i liai aziàteghi i se preòcupe de ła so defeza miłitare. Sta cuà ła ze sta el scumìsio de ła "vietnamizasion" de ła guera
* [[1973]] – El vien lansada ła dodèzema sonda verso [[Marte (astronomia)|Marte]], inte ła mision rusa [[Mars 5]]: ła sonda ła rivarà inte el pianeta el [[12 de febraro]] del [[1974]] e ła inviarà a ła [[Tera]] racuanti dati
* [[1978]] – Nase [[Louise Brown]], ła prima nàsita da na [[fecondasion in vitro]]
* [[1984]] – [[Svetlana Evgen'evna Savickaja]], ła cosmonàuta de ła [[Saljut 7|Salyut 7]], ła divien ła prima dona a caminar inte el [[Spàsio (astronomia)|spàsio]]
* [[1992]] – I [[Zughi de ła XXV Ołinpìade]] i vien verzesti ufisalmente a [[Barsełona]]
* [[1994]] – [[Israełe]] e [[Zordània]] i firma ła [[Declarasion de Washington]] che ła finise formalmente el stato de guera che ghe zera intrà łe do nasion dal [[1948]]
* [[1998]] – La [[United States Navy|Marina Miłitare dei Stati Unii]] ła comisiona ła portaèrei [[USS Harry S. Truman (CVN-75)|USS ''Harry S. Truman'' (CVN-75)]] e ła mete in servìsio
* [[2000]] – [[Parize]]: un [[Concorde]] de l'[[Air France]], el voło 4590 el casca poco dopo el decoło da l'[[Aeroporto de Parize Charles de Gaulle|Aeroporto Charles de Gaulle]] fazendo 113 morti, łe 109 persone che łe zera drento e 4 in tera.
* [[2004]] – Pì de 100.000 opozidori del [[Pian de retirada uniłaterałe israełian|pian de retirada]] del [[Primi ministri de Israełe|primo ministro]] [[Ariel Sharon]], i partèsipa a na cadena umana che ła va da [[Gush Katif]] (łe comunità ebràeghe arenti a ła [[Strisa de Gaza]]), finmente al [[Muro Osidentałe]], a [[Jeruzałeme]] (90 chiłòmetri)
* [[2010]] – [[WikiLeaks]] ła pùblega documenti clasifegai de ła [[Guera in Afghanistan (2001-in corso)|Guera in Afghanistan]].
* [[2018]] – Se ga i [[Atentai de As-Suwayda del 2018|Atentai de As-Suwayda]]: na sèrie de atentai terorìsteghi del [[Stato Islàmego]] drento de cheła goernasion, inte l'intierior de ła Sìria. El ze el pezo ataco de l'ano, co 315 morti (dei cuałi 7 atentatori suicidi e altri 56 copai) e pì de 200 ferii.

== Nasesti ==
==Morti==
== Feste e recorense ==
=== Nasionałi ===
* {{CHI}}: Dì del Baterista e Percusionista Cilen
* {{DOM}}: Dì del [[Río Yaque del Norte]]
* {{bandiera2|Cuba}} – [[Revołusion cubana|Vizìlia del dì de ła Revołusion]]
* {{bandiera2|Finlàndia}} - [[Jaakonpäivä|Dì de Jaakko]]
* {{bandiera2|Porto Rico}} – Dì de ła costitusion (1952)
* {{bandiera2|Tunizia}} – Dì de ła Repùblega (1957)

===Rełijoze===
==== Santi catòłeghi ====
====Festa del patrono de łe sità====
=== Làeghe ===
==In altri projeti==
{{Interprojeto}}
{{Controło de autorità}}

[[Categoria:Dì de lujo| 25]]