Santuario de l'Arseła

	Santuario de l'Arseła
Nome inte ła łéngua orizenałe	(it) chiesa di Sant'Antonio da Padova all'Arcella
Dati
Sorte	Ceza
Architeto	Eugenio Maestri
Costrusion	1931
Dedicà a	Sant'Antonio da Padoa
Caraterìsteghe
Stiłe architetònego	architettura neogotica (it)
	Pàdoa
	45°25′17.8″N 11°53′11.4″E
Atività
Diòseze	diòseze de Pàdoa
Rełijon	Cristiana catołega
Ligo web	santuarioarcella.it

El santuario de l'Arseła, ciamà pi comunemente Sant'Antonin, ze un lógo de culto catołego che el se cata a l'Arseła, cuartiere setentrionałe de ła sità de Padova. Rento ze situà ła camara ndo' che ze morto Sant'Antonio da Padova el 13 junjo 1231. Siben che ła costrusion ła sia rełativamente resente, el lógo de culto el ga orizene antighe. Al dì de uncùo ła ceza, un santuario tirà su da i frati minori conventuałi, ła vanta el titoło parochiałe.

Istòria

Łe orizene

Su l'area del santuario odierno ghe jera ne'l XIII un ospedałe dei viandanti, tenjù su da na comunità de clarise tirà su, secondo ła tradision, da San Francesco de Sisa ne'l 1220 dopo el só rientro ne ła Tera Santa. L'area a chel tenpo ła se estendéa inte na zona estraurbana, łongo ła strada che portava a Porta dei Mołini.

Ła morte de Sant'Antonio

Co el 13 junjo 1231 sant'Antonio - ospite dal conte Tiso a Canposanpiero - el s'a małà de morte, el ga domandà de esar riportà a Padova, ndo' che el gavéa caro de morire. Portà verso ła sità su un caro strasinà da bói, el se ga dovesto fermare a l'ospedałe de łe clarise: łà l'è stà portà inte na seła da i confradełi che i gavéa pensiero che se insenbrase un mucio de zente devota. Distirà partera, el ga risevùo l'estrema unsion. Dopo ver cantà l'ino O gloriosa Domina, el ga pronunsià łe só ulteme parołe: Video Dominum meum ("Vedo el me Sinjor") e'l ze spirà a l'età de 36 ani. Ła salma del santo ła ze stà portà a ła Ceza de Santa Maria Mater Domini de Padova, ndo' che el vołeva esar sepolto. Ła camara ndo' che ze morto Sant'Antonio ła ga fato de l'Arseła un lógo de culto asé frecuentà, che se ga anca zontà cueło de ła beata Elena Enselmini, sòra clarisa morta el steso ano e sepolta inte ła cezeta del "spisio".

Torno ła metà del Dozento el łibaro comun de Padova el ga rifato su łe struture de l'area. Se ga zontà un cenobio, e ła seła de Sant'Antonio ła ze stà incorporà ne ła nova ceza. 'Sto conpleso ze stà sasinà in diverse ocazion e in arcuante guere, daché el se catava darente łe mura de Padova. Defati łe clarise de l'Arseła łe se ga refugià arcuante volte in sità, ndo' che łe ga tirà su el cenobio e ła ceza de Santa Chiara e po, ne'l 1506, ła ceza de ła Beata Elena, ndo' che ze stà portà el corpo de ła Enselmini e s'a fondà un convento.

Ła seła de Sant'Antonio ła se ga salvà da ła destrusion, e ła se stà trasformà int'un capiteło. Grasie a ła redità de Baldassarre Dondi dell'Orologio, scumisiando dal 1649, da sacro loco' l'area ła ze stà strasformà inte na piasè onorevołe Ceza de Sant'Antonin, co ła presioza camara 'fa presbiterio. Finìa ne'l 1675 e łasà in rancura a łe clarise de ła Beata Elena. Ne'l 1792 l'abadesa Elisabetta Speroni ła scumisiò i łaori par un novo lógo de culto, sostenjùi economegamente dal cardinałe Chiaromonti, el futuro Papa Pio VII.

El novo santuario

Inte el secondo cuarto de l'Otosento se ga tacà na canpanja de recostrusion del santuario guidà dal nobiłe padovan Giovanni Battista Trevisan: drio el so projeto se ga rifato e slargà ła costrusion de prima drio el gusto neoclasego. L'edifiso el ze stà terminà ne'l 1842. El se caratarizava par l'inponente pronao fato su drio el stiłe corinsio e par do canpaniłeti zemełi darente l'unjoła picoła navada. El santuario neogotego el ga vù prinsipio inte el 1890 su disenjo de Eugenio Maestri cofà zgrandimento incalmà ne ła vecia costrusion co na serliana. L'interno el ze stà intieramente dipinzesto a tenpera da Giacomo Manzoni co ła cołaborasion de Agide Aschieri. Drioman se ga tacà tirar su anca un novo canpaniłe su'l sagrado. Se ga invià cusì un cantiere che ze stà concluzo solche verso el 1931, cuando Nino Gallimberti el gà conpìo el projeto de Maestri co de łe modifegasion: l'ełiminasion de łe piture otosentesche, ła demołision del lacerto del santuario neoclasego e l'ełevasion de ła cupoła, co transeto, abside e capełe che łe ze stà mese datorno ła seła antoniana. Ghe n'è venjesta fora na costrusion drio i canoni del gotego padan caro ai francescani, zogà drio ła cromìa del roso e del bianco, che i ze pur i cołori de ła sità de Padova. El canpaniłe, che el rispeta el gusto neogotego de ła ceza, el ze stà terminà co ła zonta de ła statua de Sant'Antonio insima.

Notasión

Bibliografia

Savonarola Michele De magnificis ornamentis regie civitatis Padue in R.R. SS. t XIV, Mediolani, Tip. Soc. Palatinae, 1738.
Gonzati Bernardino O.F.M. Conv. Dell' Arcella di Padova. Notizie storiche raccolte e descritte Padova tip. Crescini, 1844, II Ediz.
Berzi Luigi "Rettore dell' insigne Santuario di S. Antonio in Arcella". Ai Divoti di S. Antonio (coi tipi di A. Bianchi - 1851)
Perli Riccardo L'Arcella insigne Santuario di Santo Antonio inte el suburbio di Padova Cenni storici e documenti pubblicati inte el 7º Centenario della nascita del Santo 1195 - 1895 - Padova, Tipografia Antoniana 1895
Sartori Antonio O.F.M. Conv. Il Santuario dell' Arcella a Padova da Miscellanea Francescana Tomo 56 - Ott. Dic. 1956
Lotto Ruggero S. Antonio e la sua Arcella de Il Grande Patrono Santuario di S. Antonio d' Arcella - Padova Maggio 1970
Saracini Leopoldo La Cella del Transito di S. Antonio inte el Santuario Antoniano dell' Arcella estratto dalla Rivista "Il Santo" XL, serie II, maggio - dicembre 2000 - Centro Studi Antoniani, Padova