S-cianco
El 's-cianco a l'è un vecio zugo popolar che el ariva dal XV secòlo. I'è zugà in tante lande par l'Europa, e se desputa cuàltanto pali internasionałi.
A seconda de ła region el xe nominà in manière destrànie.
Come che se zuga
[canbia | canbia el còdaxe]El se zuga dopàrando dó tochi de legno, uno piesè longo che l'è el mànego, e uno piesè curto che el se ciama apunto el s-cianco, e ch'el gà do ponte ai lai.
1) Na scuàdra l'è formà da cuàtro zugador, el ghe son do sèrci dexegnai par tera: un co el rajo del baston datòrno el saso nominà "mare" e n'artro co el rajo de sìncue pasi da ła "mare".
2)Se zuga metendo el s-cianco in tèra, dàndoghe na beła tega col manego su una de łe ponte in maniera che el se alsa da tèra, e dopo bisòn macàrlo al svoło col manego, se no lo se cata e el càsca sènsa catar ła "mare", lu el gavarà raxòn de provar du òlte pì, dapò l'è eliminà. Se el s-cianco no vien mia catà al svoło da quei de quel antra scuàdra, staltri i gà da trarlo co le mane vèrso el batitor, sercàndo de pacàr ła "mare" o fermàre el s-cianco inte el sercio picioło par eliminàr lù.
3) El battitor podarà rebàtar al svoło el s-cianco reslansà, se no ło cata questo podarà esser macà col manego suła ponta in maniera che el se alsa da tèra e macàrlo al svoło col manego par paràrlo via par tri òlte. Dapò le tri macàde de slontanàmento, el tacànte el dixe ła mexùra in maneghi del travàło tra ło s-cianco e el sèrcio piciolo. La scuàdra che la defènde la pol asetàr el travàło o dubitàr. S'ei asèta, ła scuàdra che taca la cata el nùmero de maneghi che'ei ga dito. Se la scuàdra che la defènde la dùbita, se pàsa a ła misurasion de li albìtri. Se el nùmaro de maneghi 'l ze stèso o maxòr de quei che el ga dìto, quel ch'el tàca sdòpia i maneghi, se 'lè manco el vien eliminà co xero maneghi.
4)Cuàndo tuti i cuàtro zugador che tàca 'i gà batù, se pasa a quei che defendea. La vìnse la scuadra che manman le tri òlte che tàca gà catà piassè maneghi.
El s-cianco al jiorno d'ancó
[canbia | canbia el còdaxe]Ormai no ghè pì nisuni che zuga al s-cianco in giro par łe strade, parché ze canbià tante robe: no se połe più zugar par strada parchè pasa le màchine e le te stira se no te stè ténto, ze rivà la banbàna e quindi i bocia i gà una saco de altre robe par pasàrse via, e insoma el s-cianco l'è stà quasi desmentegà. Comunque ogni tanto i organìzza oncora qualche manifestasion nełe piase e i fa dei tornei de s-cianco che ghe va un bel po' de xente a védarli, parché questo e chialtri zughi de na olta jè oncora na roba che sùsita un certo interèse.
Cołegamenti forèsti
[canbia | canbia el còdaxe]Tocatì - Festival Internasionał dei Zughi da Strada de Veròna