Varda el testo de Tersa guera de indipendensa italiana

{{Conflitto
|Imàjine= III guerra di Indipendenza.jpg
|Didascalia= Pian de ła tersa guera de indipendensa
|Parte_de=de łe [[guere de indipendensa itałiane]]
|Nome del conflito=Terza guera de indipendensa<br />[[Guera austro-prusiana|Guera austro-prussiana]]
|Data=[[1866]]
|Liogo=[[Inpero Austriaco|Inpero d'Austria]], [[Lonbardo-Veneto|Łonbardo Veneto]], [[Itałia]] e [[mar Adriàtico|mare Adriatico]]
|Rexultà=vittoria prussiana e italiana
|Canbi_territoriali=Ła [[Regno de Prusia|Prusia]] anete [[Hannover (stato)|Hannover]], [[Schleswig-Holstein]], i du ducati de ł'[[Assia|Asia]], [[Nassau]] e [[Francoforte]];<br />El [[Regno d'Itałia|Regno de Itałia]] anete el [[Vèneto|Veneto]], el [[Friul|Friułi]] e ła [[provincia de Mantoa|provincia de Mantova]];<br />Ła Prusia forma [[Confederasion Todesca del Nord]];<br />L'[[Inpero Austriaco|Inpero austriaco]] el xe diventà l'[[Inpero Austriaco|Inpero Austro-Ungarico]]
|Schieramento1=[[Inpero Austriaco|Inpero austriaco]], [[Sasonia]], [[Baviera]], [[Baden]], [[Württemberg]], [[Hannover (stato)|Hannover]] e alcuni Stati picinini todeschi (precedentemente conosui come [[Confederasion Todesca]])
|Schieramento2=[[Regno de Prusia]]<br />[[Regno d'Itałia]]<br />e alcuni Stati tedeschi picinini
|Comandante1=
|Comandante2=
|Efetivi1=600&nbsp;000 austriaci e ałeati todeshi
|Efetivi2=500&nbsp;000 prusiani e ałeati todeschi<br />300&nbsp;000 itałiani
|Pèrdite1=20&nbsp;000 morti o ferìi
|Pèrdite2=37&nbsp;000 morti o ferìi (todeschi e itałiani)
}}

Ła '''Terza Guera de Indipendensa''' itałiana ła se ga svolto inte el [[1866]] parałełamente a ła [[Guera austro-prusiana|Guera Austro-Prusiana]], co l'[[Itałia]] da ła parte dei Prusiani. Difati çinque ani prima ([[1861]]) i [[Piemonte]]xi i gavéa unìo ła penìxoła [[itałia]]na e fondà el [[Regno d'Itałia]], ma no i era mìa stà boni de conquistar el Veneto, che el gh'era restà ai [[Austria]]ci. Ełora quando inte el [[1866]] i Prusiani i ga decixo de atacar l'Austria par portarghe via el predominio su ła [[Germania]], i Itałiani i ghe n'à aprofità par alearse coła Prusia e vedar de conquistar el Veneto.
== Ła sconfita de Custoza ==
El [[16 de zugno]] [[1866]] ła Prusia ła scominsia l'ataco, e tri dì dopo anca l'Itałia ła ghe dichiara guera a l'Austria. El generałe La Marmora, al comando de una de łe do armade de l'esercito itałiano, el move a l'asalto del Quadriłatero, ma zà el [[24 de zugno]] el vien batùo a [[Custoxa|Custoza]]. Intanto i Prusiani i sconfige i Austriaci più olte, e dopo ła [[Bataja de Sadowa]] i Austriaci i se cata costreti a ritirar parte dei soldà da l'Itałia par defèndar [[Viena]].

== Ła sconfita de Lissa ==
A sto ponto qua ła guera par i Prusiani (e quindi anca par i Itałiani) l'è praticamente vinta, parò l'Itałia ła se cata in na situasion inbarazante, parché no jè stà boni de vinzar sul canpo de bataja. Par rimediar a sto dixonor, el goerno el ghe ordina a ła Marina miłitare, che fin deso l'era restà ferma, de çercar na vitoria navałe par riguadagnar credibiłità. Ma el [[20 de lujo]] ła flota itałiana, comandà dal'amirałio Persano, ła vien sconfita duramente a [[Lissa]] da queła austriaca, formà in bona parte da marinai veneti, [[istria]]ni e [[dalmazia|dalmati]] (el steso amirałio in cao Tegetthoff el daxea i comandi parlando in [[łéngua vèneta|veneto]]).

== Concluxion ==
In baxe ai acordi stipulà prima de ła guera co ła Prusia, l'Itałia ła otien el [[Vèneto|Veneto]], el [[Friul]] e [[Màntova|Mantoa]] (anca se l'Austria, in segno de disprezo, ła ghe cede sti teritori a ła [[Fransa|Francia]], che dopo ła ghie gira al'Itałia).

El [[21 de otobre|21]] e [[22 de otobre]] [[1866]] se tien el [[plebisito]] par l'anesion del Veneto a l'Itałia.
{{Controło de autorità}}

[[Categoria:Guere|indipendensa 1]]
[[Categoria:Età contenporanea]]