Pòrtego

Pòrteghi Venosa

El pòrtego (dal łatin porticus, da porta) xe na gałeria verta, cołocada al pian tareno de un pałaso. Ła pol 'ver funsion de riparo, de uxi vari o anca soło decorativa. Sto ełemento architetònego el x enoto fin da l'antighità e un vasto uxo el vien fato da i greci e i romani. Poi pi invanti raquante sitadine vien costruide co sistemi de pòrteghi, par scopi de utiłidà. I pol vegner costruidi co sistemi a arco o co cołone che łe tien su el ricorveximento orixontal.

Sità note pa i pòrteghi

Bołogna

Bołogna xe ła sità co pi pòrteghi al mondo. El pi łongo el ga 666 archi

Torin

I xe alti e grandi, vołudi dal łora Re.

Pàdoa

I pòrteghi i xe diseminadi dapartuto in sentro sità e i ga on sviłupo conplesivo de su par xo 12 km, faxendo de Pàdoa ła seconda sità al mondo, drio Bołogna, par el pi alto coefisiente intrà i kiłometri de pòrteghi e quełi de łe strade. Ła tradision de costruire co sta sołusione architetònega xe antiga, in quanto i se połe catar pòrteghi in stiłe romànego, gòtego, rinasimental, neoclàsego e moderno.