Ordenamento zurìdego

El ordenamento zurìdego (da todesco Rechtsordnung) o pì senplegamente ordenamento el ze ła union del derito de na società, che el ze, l'insieme de łe norme zurìdeghe che łe governa un liogo spesìfego inte un momento spesìfego. Inte el cazo dei Stati, l'ordenamento zurìdego el ze formà da ła Costitusion del Stato, che ła ze desiplinà cofà norma suprema, da łe leji, da łe norme zurìdeghe del podere ezecutivo, cofà el regołamenti, e altri regołamenti cofà tratai, convension, contrati e despozision partegołari.

L'ordenamento zurìdego no el va confondesto co l'órdene zurìdego, che el se traduze inte l'insieme de łe norme che łe desiplina na determinada àrea de l'ordenamento zurìdego. La rełasion in conceti ła ze de zènero e de spece.

L'ordenamento zurìdego cofà sistema

Le norme łe interajise intrà lore, e se łe ze interconese in baze a prìnsipi de aplegasion zenerałe, se parla de ordenamento zurìdego. Secondo el zurista ingleze de l'Università de Oxford, Herbert Hart, el derito el se conpone de du tipi de norme zurìdeghe: łe norme zurìdeghe primàrie che łe inpone òblighi de condota (par ezénpio, ła norma par ła cuała ze obligatòrio pagar łe tase), mentre łe norme zurìdeghe secondàrie łe confarise a racuanti sojeti el ​​podere de introdùzar norme primàrie (par ezénpio, ła norma che ła autoriza ła Càmara dei deputai a fisar inpozision fiscałi). Un sistema zurìdego el ze, secondo Hart, un insieme de norme zurìdeghe primàrie e secondàrie che łe gode de na serta efisensa.

Ordenamento sénplego e conpleso

• Ordenamento Sénplego: cheło che el ze pròpio de ogni istitusion particułare, che el ze coerente e inconpleto, ponesto-ché el ga da èsar in conesion co un ordenamento zenerałe.
• Ordenamento Conpleso: cueło de contesto zenerałe conponesto da un ordenamento de baze, e da l'ordenamento de łe istitusion, sto el ze conpleto. Sto ordenamento zenerałe el ze costituio da un insieme de sistemi e da un insieme de órdeni corełai bazai su de cuatro prìnsipi:
  • Prinsipio de Separasion: sti ordenaminti particułari i ga autonomia pròpia, i ze rełasionai intrà de lori da un vèrteze comune.
  • Prinsipio de Cooparasion: I vari ordenamenti zurìdeghi i ga da mantegnere rełasion co l'ordenamento zenerałe.
  • Prinsipio de Supremasia: el sistema zenerałe el ga na pozision de superiorità materiałe.
  • Prinsipio de Conplementarità: el ze ligà a cueło de cooparasion.

Linganbi foresti

Controło de autorità	GND (DE) 4135330-4