Salta al contegnùo

Bacteria

Pending
Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.


TassoboxBacteria Cànbia el vałor in Wikidata

Cànbia el vałor in Wikidata
Rezistrasion

Cànbia el vałor in Wikidata
Dati
Malatiamalattia batterica (it) Traduzi e Polmonite batterica (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Tasonomia
DomìnioBacteria Cànbia el vałor in Wikidata

Woese, Kandler e Wheelis, 2024

Tipo tasonòmegoBacillus Cànbia el vałor in Wikidata


I bateri i xe organismi picenini unisełułari, procarioti, (na volta ciamai anca schizomiceti) de dimension de sòłito del'órdene de póchi micròmetri, ma łe pol desferensiarse anca da 0,2 µm, a ocio, dei micoplasmi fin a 30 µm de qualche spirocheta.

Drio el sistema tasònomego proposto da Robert Whittaker inte el 1969, insieme a quee ciamade "àłeghe azure" o "cianoficee" (ancuo ciamade in maniera più sceta cianobateri) łe costituise el regno de łe monere. La più resente clasifegasion (1990) proposta da Carl Woese ła vol tre domini: Bacteria, Archaea e Eukarya (chel contien tuti i eucarioti, monosełułari e plurisełułari).

Sudivixion e clasifegasion

[canbia | canbia el còdaxe]

I procarioti i se destingue in dó grupi prinsipałi:

Fra de łóri i se destingue par forma i:

  • Bastonsełi: a bastonsin; i se divide in Clostridi (anaerobi) e Basiłi (anaerobi e/o aerobi)
  • Cochi: a sfera; se i se dispon a copia i vien ciamai diplocochi, a cadéna i se ciama streptocochi, a graspo i se ciama stafilocochi, a forma de cubo i se ciama sarcine
  • Vibrioni: a vìrgoła
  • Spiriłi: a spiral
  • Spirochete: co parece curve

N'altra inportante sudivixion ła xe quea che mete conpagni quei bateri che i crese bén a serte tenperadure. Ghe xe tre clase:

N'ùltema clasifegasion ła se baxa su ła so rełasion verso n'altro organismo:

  • Batteri comensałi (simbionti), bateri che i xe prexenti de sòłito su ła superfisie de un serto tesùo, sénsa cauxar małatia e/o i pol svolxer funsion che łe pol eser ùtiłi al'òrgano steso.
  • Batteri patògeni, bateri che co i ghe xe, ghe xe anca na patołogia e infesion.
    • Patogeni facoltativi, i no xe sénpre cauxa de małatia, el sta inte ła persona e inte ła so quantità.
    • Patogeni obligai, ogni volta i xe cauxa de małani.
Controło de autoritàLCCN (ENsh85010813 · GND (DE4004296-0 · BNE (ESXX525557 (data) · NDL (ENJA00570000
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Bacteria&oldid=1160406"