Altoparlante

L'altoparlante el ze un trazdutor ełetroàcustego ato a convertir un senjałe ełetrego in onde sonore.

Ła tipołozìa ancùo pì difuzesta ze l'altoparlante manjetodinàmego, in cui ła presion sonora ła ze produzesta dal movimento de na menbrana de forma simil-cònega e sołidałe ad un indutor (bobina mobiłe) in cui sircoła corente, imerso in un canpo manjètego. I altoparlanti ancùo doparai i fa uzo de manjeti permanenti, indove i primi ezenplari i produzeva el canpo manjètego par mezo de un segondo indutor fiso (altoparlante ełetroesità o field coil). Tecnołozìe manco comuni łe sfruta nastri o panełi estezi cubiai a un canpo manjètego o ad un canpo ełetrostàtego (altoparlante ełetrostàtego).

Storia

Orizenariamente ideai da Nikola Tesla, cuando uncora in marepatria el łaorava pa'ła prima conpanjìa tełefònega nasionałe, drìoman i jera stà zviłupai da altri inventori.

Tipołozìe

Ghe ne eziste vari tipi che i dòpara diferenti tecnołozìe:

Strutura de un sistema altoparlante ad armadura bałansada: *in verde ła menbrana *in roso el rinvio da ła łameła, sta ùltema asionada da ła bobina e manjeti *in naranson ła bobina

• Magnetodinàmeghi: un manjete permanente zenara un canpo manjètego inte'l cuało ze negà na bobina bobina mobiłe, diretamente łigada a ła menbrana de l'altoparlante; a st'altra A vien aplegà un senjałe ełètrego, oportunamente anplifegà, el cuało, grasie a ła Forsa de Lorentz el ła movar parmetendoghe a ła menbrana, ła cui forma pì difuza ła ze conformà a cono, de fracar l'aria sircostante e cuindi de produzer na onda sonora.
  • Armadura bałansada: Ła ze na partegołar forma de altoparlante manjetotèrmego, onde ła membrana no ła se move asialmente, ma ła se flete e no ła vien asionada diretamente da ła bubina, ma da na asta ricurva so ła cuała azise el o i manjeti e ła bobina.
• Ełetrodinàmeghi: el canpo manjètego el ze zenarà da un solłnoide parcoresto da corente. I altoparlanti ełetrodinàmeghi i jera łargamente doparai inte łe radio fin ai ani '40.
• Ełetrostàteghi: i dòpara un canpo ełètrego invese de un canpo manjètego (consetualmente A se pol pensar a un condensador in cui na armadura no ła ze fisa ma co na posibiłità de movimento: cuando so łe armadure A ze prezenta na càrega co ła medèma połarità st'altre łe se respenze e cuindi łe se zlontana, inte'l cazo raverso łe se atira e łe se visina).
• Piezoełètreghi: i sfruta ła piezoełetrisità par convertir el senjałe ełètrego in onde acùsteghe.
• Plazma: ła conpresion e rarefasion de l'aria che ła zènara l'onda sonorała ze otenjesta da un plazma de gas (gas fortemente ionizà). El gas el vien mantenjesto al stato de plazma da na descara ełètrega continua. Modułando l'intensità de ła descarga co'l senjałe ełètrego che vołemo convertir in son se crea l'onda sonora. Sto tipo de trazdutor el ga na masa prosima al zero, cuindi el ze vełose asé e reativo.

In zonta i se pol difarensair par el modo in cui tałe movimento el vien utiłizà par ła zenerasion del son:

• Menbrana, l'altoparlante el mete in movimento na menbrana de fora pì o manco ełaborada, ła cuała

ła parmete ła conversion del movimento in son.

• Vibrasion, in sto cazo l'altoparlante el tèrmena co na asta co ponta pì o manco granda, tałe asta oltra a rezer l'altoparlante ła rende ła suparfise so ła cuała se puza na casa acùstega, rendendoła de fato cofà na menbrana.
• Espansion contrasion de l'aria, tècnega doparada dai altoparlanti al plazma.

Parti e funsionamento

Altoparlante manjetodinàmego

Strutura de un altoparlante manjetodinàmego vedesto dal łado davanti in parte sełesionà

L'altoparlante manjetodinàmego el ze tra i pì difuzi.

Inte l'imàjine A se vede i conponenti prensipałi de un altoparlante manjetodinàmego (in ingleze):

• Frame o basket: sestèło, strutura de sostenjo
• Magnet: manjete permanente (el zènara el canpo manjètego che el ze "guidà" dal pole piece e dal Top Plate verso el trafero in modo da intarazir co ła picoła bobina mobiłe (Voice coil)
• Surround: sospension ełàstega che ła ghe parmente al cono (Diaphragm) de mòvarse (in senso vertegałe inte ła fegura)
• Diaphragm o cone: cono
• Voice coil former: puzo de ła bobina mobiłe łigà al Diaphragm
• Dust cap: protesion anti pólvare, parapólvare, cuboła
• Spider: sospension ełàstega che ła mantien sentrada ła bobina mobiłe Voice coil inte'l trafero
• Top Plate: guida supario par el canpo manjètego verso el trafero
• Pole piece: guida infarior e sentrałe pa'l canpo manjètego verso el trafero
• Voice coil: bobina mobiłe (in roso inte l'imàjine)

No A ze mìa raprezentà in fegura i detaji tra cui łe conesion par aplegar el senjałe ełètrego a ła bobina mobiłe.

El trafero el ze el spasio indove se cata ła bobina mobiłe so'l só suporto. El ze l'ùnego ponto in cui el canpo manjètego el ga da traversar un spasio in aria (a parte eventuałi picołi intarstisi intrà el manjete e łe parte Top plate, Pole piece, che łe va evitàe in cuanto łe reduze el canpo manjètego aplegà al trafero).

A se ciama ecuipajo mobiłe tuta ła parte che ła se move in prezensa de soni: cono, parapólvare, bobina mobiłe e só suporto, parte de :spider, surround e cavi de conesion a ła bobina mobiłe.

L'altoparlante ełetrodinàmego el difarise da cueło manjetodinàmego par ła prezensa al posto del manjete permanente de un sołenoide in cui el canpo manjètego el zenerà da na corente ełètrega; sołusion doramai zbandonà.

Ła menbrana vibrante (Diaphragm) ła ze in zènare a forma de cono, a volte de cuboła e in de raro piana. I materiałi doparài inte ła so reałizasion i ze i pì vari, ła carta ła ze el materiałe in uzo da pì tenpo, afiancà ancò da conposti sintèteghi e łighe metàłeghe.

Ła menbrana ła ze cołegada a na bobina che, imerzesta inte'l canpo manjètego e parcoresta da ła corente costituìa dal senjałe da tor zo, ghe ne zènara el spostamento, cuindi ła trazdusion da senjałe ełètrego a movimento d'aria creà dal cono, cuboała o paneło radiante.
Ła forma a cono ła se presta ben par ła riprodusion de łe frecuense base, mentre pa'łe frecuense alte ła ze pì adata ła forma a cuboła.
Eziste tecnołozìe che łe adota metodi diversi da łe mebrane par ła trazdusion, poco difuze dazesto el só costo, e destinàe soratuto ai inpianti Hi-end.

Canpo de frecuense

Difarente forma de łe menbrane/diaframi par i altoparlanti a menbrana

Non sendo fìzegamente posibiłe (al dì d'ancò), costruir un trazdutor che'l riesa a riprodur co ła stesa intensità l'intiera gama de frecuense udibiłi a ła recia umana, A se ga zviłupà trazdutori, otimizai paromo par un segmento de ła banda udibiłe.
I se sudivide zenaralmente in:

• Subwoofer (frecuense basisime, sołitamente al de soto dei 50 Hz)
• Woofer (frecuense base - da 50 Hz a 500 Hz)
• Midrange (frecuense medie - fin a 0,5-8 kHz)
• Tweeter (frecuense alte - fin a 8-18 kHz)
• Supertweeter (frecuense altisime - oltra 18 kHz)

Eziste modełi de altoparlanti definìi full-range ("a gama intiera"), cuando co un ùnego altoparlante A se serca de coèrzar ła major estension pusibiłe de frecuense, sołitamente co serti artifisi cofà el dopio cono sołidałe a ła bobina mobiłe, sentrando ła gama riproduzesta so łe frecuense acustegamente piasè inportante. Eziste altoparlanti coasiałi costituìi da un woofer e un tweeter inte l'ùnego sestèło, doparai prensipalmente in canpo automobiłìstego ndove che ocore gaver instałasion pì senplifegàe.

Conbinasion e sołusion

Cołegando oportunamente altoparlanti destinai a ła riprodusion de difarenti frecuense, A se otien un sistema acùstego (difuzor) in grao de riprodur, in modo cuanto pì posibiłe łinear e presizo, tuto el spetro de frecuense udibiłe.

Strutura de un inpianto in cui se dòpara do altoparlanti (uno par łe base frecuense ed uno par łe altre frecuense). Łe frecuense alte e base łe ze separàe da un filtro pasa baso e pasa alto de tipo pasivo (costituìo da rezistense abinàe a indutori o condensadori)

Sołusion pì conplesa ma de mejo cuałità sonora par el dòparo de do altoparlanti. El senjałe ełètrego el vien separà da un filtro ativo (asè pì presizo del crossover pasivo) inte łe só conpetenti (alte frecuense e base frecuense) che łe ze po' anplifegàe da anplifegadori projetài par base ed alte frecuense ed inviai ai rełativi altoparlanti

Serti costrutori i ga ponesto partegołar atension inte l'ałinear o avisinar el pì posibiłe i sentri de emision dei diversi altoparlanti che i conpone un difuzor. El fin el ze cueło de ridur łe rodasion de faze inte'l ponto de incrozo acùstego de łe onde sonore emese dai diversi altoparlanti. Par sentro de emision se intende el ponto teòrego dal cuało ga orizene l'onda sonora, coinsidente aprosimativamente co'l sentro de ła bobina mobiłe de l'altoparlante.

Altri costrutori i ga ełaborà difuzori (ełetrostàteghi) co menbrane piate imerzeste in un canpo ełètrego zenarà da na ełevada difarensa de potensiałe tra do armadure co l'obietivo de far emeter tute łe frecuense co ła stesa faze.

Altri ancora i ga pensà de far coinsider i sentri de emision sia come ałineamento che come ponto de emision, st'ùltemi i vien ciamà altoparlanti coasiałi e i consiste inte l'introduzer un altoparlante indrento l'altro sfrutando el scanso de ła bobina mobiłe costruìi riunìndo coasialmente so'l steso sestèło, woofer e tweeter.

L'obietivo de tute ste "sołusion" el ze stà cueło de parseguir na riprodusion tanto pì sìmiłe a l'evento orizinałe.

A ze posibiłe, in faze de projeto, prévedar co bona presizion el reałe conportamento de un altoparlante grasie ai Parametri de Thiele & Small.

Bibliografia

• D. Hermans e M. D. Hull, Progettazione di sistemi di altoparlanti, Gruppo Editoriale Jackson, 1985, ISBN 88-7056-226-3.

Voxe corełae

• Difuzor acùstego
• Tècneghe de projeto e costrusion de difuzori acùsteghi
• Alta fedeltà

Altri projeti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Altoparlante

Linganbi foresti

• altoparlanteTreccani.it – Enciclopedie on line, Istituto de ła Ençiclopedia Italiana.
• (EN) loudspeakerEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.