Varda el testo de 12 de zugno

{{zugno}}
El '''12 de zugno''' el ze el 163° dì dal scumìsio de l'ano drio del [[całendàrio gregorian]] e el 164° inte i [[ano bizesto|ani bizesti]]. Par rivar al cao de l'[[ano]] ghe vołe oncora 202 dì.

==Avegniminti==
*[[1099]] – I comandanti [[crozada|crozai]] i vìzita el [[Monte dei Ołivi]], andove che i cata un eremita, che el i invita a portar l'asalto in [[Jeruzałeme]]
*[[1381]] – [[Revolta dei contadini]], [[Regno d'Inghiltera|Inghiltera]]: i rebełi i riva a [[Blackheath (Londra)|Blackheath]]
*[[1418]] – [[Guera siviłe intrà Armagnaghi e Borgognoni]]: a [[Parize]] ła s-ciopa na sorlevasion che ła devegnarà colpévoła de ła morte de sirca 1.600 [[Armagnaghi]], intrà i cuałi [[Bernardo VII d'Armagnac]].
*[[1429]] – I fransezi guidai da [[Joana d'Arco]] i concuista ła sità de [[Jargeau]] e i catura el comandante ingleze [[William de la Pole, I duca de Suffolk|De la Pole]].
*[[1442]] – [[Alfonso V d'Aragona]] el vien incoronà [[Sovrani de Nàpułi|re de Nàpułi]]
*[[1523]] – Inprezonà [[Jancko Douwama]], lìder dei rebełi indipendentisti de ła [[Signoria de Frìzia|Frìzia]]
*[[1560]] – Inte ła [[bataja de Okehazama]], [[Oda Nobunaga]] el dèzema [[Imagawa Yoshimoto]]
*[[1653]] – [[Bataja del Gabard]] (durada fin al [[13 de zugno]]), inte el ndar de ła [[Prima guera anglo-ołandeze]]
*[[1665]] – L'Inghiltera ła mete un goerno munisipałe a [[New York]]
*[[1672]] – Inte l'anbito de ła [[Guera d'Ołanda]], l'[[Armée de tere|ezèrsito franseze]] de [[Luizi XIV de Fransa|Luizi XIV]] invade łe [[Repùblega de łe Sete Province Unie|Province Unie]]
*[[1758]] – Inìsia l'ataco de [[James Wolfe]] a [[Louisbourg]] ([[Nova Scòsia]])
*[[1798]] – [[Ocupasion franseze de Malta|Malta]]: acordo de rendimento firmà drento de ła nave franseze ''[[Orient (nave)|Orient]]'' intrà [[Napołeon Bonaparte|Napołeon]] e l'[[Ospitałieri de San Joani de Zerusałeme|Órdene dei Cavałieri de San Joani]], el cuało domìnio inte l'ìzoła el finise dopo 268 ani.
*[[1817]] – [[Papa Pio VII]] el pùblega ła [[Ensìclega|létara ensìclega]] "''[[Vineam Quam Plantavit]]''", so łe nove sedi episcopałi in [[Primo Inpero franseze|Fransa]]
*[[1838]] – El vien organizà el [[Iowa|Teritòrio del Iowa]]
*[[1839]] – Cofà che ła vołe ła lejenda, [[Abner Doubleday]] inventa el zugo del baseball, de-tuta-via, łe ze emerzeste prove che łe dize che el vegneva zugà za prima del [[1800]]
*[[1849]] – La [[màscara antigas]] ła vien brevetada da [[L.P. Haslett]]
*[[1859]]
**Co ła retirada de łe trupe austrìaghe e ła partensa del [[Ligà pontiso]], a [[Bołogna]] el finise el [[Stato Pontefiso|Stato de ła Ceza]]
**Inte l'indoman del scanpamento del [[Duchi de Mòdena e Rejo|duca]], finise el goerno estense inte i teritori de [[Mòdena]] e [[Rejo Emìlia]]
*[[1864]] – [[Guera de secesion americana]]: [[bataja de Cold Harbor]]: El zenerałe [[Ulysses S. Grant]] el cava łe so trupe da łe pozision de [[Cold Harbor]] ([[Virginia]]) e el marsa verso sud
*[[1897]] – [[Karl Elsener]] el breveta el ''Colteło de l'ufisałe''. L'ojeto el devegnerà conosesto cofà [[coltełin svìsaro]]
*[[1898]] – El zenerałe [[Emilio Aguinaldo]] el declara l'indipendensa de łe [[Fiłipine]] da ła [[Spagna]]
*[[1900]] – El [[Reichstag (istitusion)|Reichstag]] el aprova na seconda leje che ła permete l'espansionamento de ła [[Kaiserliche Marine|Marina todesca]]
*[[1901]] – [[Protetorà american de Cuba|Cuba]] el aceta de devegner un protetorà statuniense acetando el [[I emendamento de ła Costitusion dei Stati Unii d'Amèrica|I Emendamento]]
*[[1918]] – [[Prima guera mondiałe]]: primo bonbardamento aèreo da parte de un'unità americana inte el [[Fronte osidentałe (1914-1918)|Fronte osidentałe]], in [[Tersa Repùblega franseze|Fransa]]
*[[1926]] – El [[Braziłe]] el va fora da ła [[Società de łe Nasion]] par protesta contro el projeto de amétar ła [[Repùblega de Weimar|Zermània]]
*[[1931]] – [[Al Capone]] e 68 dei so [[acòłito|acòłiti]] i vien incrimenai par viołasion de łe leje sul [[proibisionismo]]
*[[1935]] – La [[Guera del Chaco]] ła finise co na trègua. [[Bołìvia]] e [[Paraguay]] i conbatia dal [[1932]]
*[[1937]] – L'[[Union Soviètega]] de [[Iosif Stalin]] ła zustìsia oto comandanti de l'[[Armada Rosa]]
*[[1940]] – [[Seconda guera mondiałe]]: 54.000 soldai inglezi e fransezi i se rende al [[maresiało de canpo]] [[Erwin Rommel]], a [[Saint-Valery-en-Caux]]
** – La [[Thaiłandia]] firma co ła [[Fransa]] un pato de no agresion
*[[1941]] – Se ga a [[Londra]] ła [[Confarensa Inter-liada]] inte ła cuała i vien zetae łe baze par ła fondasion de łe [[Organizasion de łe Nasion Unie|Nasion Unie]]
*[[1942]] – [[Ana Frank]] ła riseve un [[Diàrio de Ana Frank|diàrio]] cofà regało par el so tre-dèzemo conplian
*[[1944]] – El leader comunista cineoe [[Mao Zedong]] el anunsa che el pozarà el cao del [[Kuomintang]], [[Chiang Kai-shek]], inte ła guera contra de l'[[Inpero japoneze]]
*[[1957]] – [[Maurice Bourgès-Maunoury]] el devien [[Cai de goerno de ła Fransa|primo ministro de Fransa]]
*[[1963]] – [[Stati Unii d'Amèrica]] El lìder del deriti siviłi [[Medgar Evers]] el vien copà davanti de ła so caza
*[[1964]] – El [[Sudafrica]] el condana [[Nelson Mandela]] a l'ergàstoło
*[[1965]]- El zenerałe vietnamita [[Nguyễn Cao Kỳ]] el vien ełezesto da un grupo de alti ufisałi [[Presidenti del Vietnam del Sud|primo ministro]] del [[Vietnam del Sud]] dopo łe dimision de [[Phan Huy Cuat]]
*[[1967]]
**A [[Miłan]] i vien mandai via belché 1.392 "barboni" e el so canpamento abuzivo el vien dezinfestà e desfà.
**La sonda [[Venera 4]] ła vien lansada e ła devien ła prima [[sonda spasiałe]] a entrar inte l'atmosfera de un altro pianeta e a restituir dei dati.
**Le leje statałi che łe vieta i maridauri smisiai, łe vien declarae incostitusionałi da ła [[Corte suprema dei Stati Unii d'Amèrica|Corte Suprema dei Stati Unii]]
*[[1971]] – I [[Emirai Arabi Unii]] i aderise a ła [[Liga araba]].
*[[1975]] – El [[Primi ministri de l'India|primo ministro indian]] [[Indira Gandhi]] ła vien catada colpévoła de broji ełetorałi inte łe ełesion del 1971
*[[1981]] – Inte el paeze african del [[Zibuti]] el candidà ùgnoło, [[Hassan Gouled Aptidon]], el vinse łe elesion presidensiałi.
*[[1982]]
**750.000 persone łe manifesta contro łe arme nucleari, inte el [[Central Park]] de New York. [[Jackson Browne]], [[James Taylor]], [[Bruce Springsteen]], e [[Linda Ronstadt]] i ghe zera.
**Inte ła [[Guera de łe Falkland]] inportante vitòria britànega inte ła [[bataja de Mount Longdon]]
*[[1984]] – Convertio in leje dal [[goerno Craxi I]] el decreto de febraro che el abolise 4 ponti de ła [[scała mòbiłe (economia)|scała mòbiłe]]
*[[1987]]
**El [[Presidente dei Stati Unii d'Amèrica|presidente statuniense]] [[Ronald Reagan]] el sfida publegamente [[Michail Gorbačëv]] a intarar el [[Muro de Berlin]].
**L'ex [[Inpero Sentrafrican|inperatore]] del [[Inpero Sentrafrican|Sentràfrica]], [[Jean-Bedel Bokassa]], el vien condanà a morte par crimeni cometesti inte el ndar dei 13 ani del so regno
*[[1990]] – El [[Duma de Stato (Federasion Rusa)|parlamento]] de ła [[Rùsia|Federasion Rusa]] el declara formalmente ła so sovranità
*[[1991]]
**I rusi i ełeze [[Boris Nikolaevič El'cin|Boris Yeltsin]] cofà [[presidente de ła Federasion Rusa]]
**A [[Toronto]], [[Ontario]], vien verti i cołòcui del [[Acordo Nordamèregan par el Libaro Scanbio|NAFTA]]
*[[1992]] – In na létara al [[Senato dei Stati Unii|Senato statuniense]], el presidente ruso Boris Yeltsin el declara che inte i primi [[ani 1950|ani sincuanta]] l'Union Soviètega ła gaveva abatesto nove aèrei americani e trategnesto 12 soravivesti
*[[1996]] – A [[Filadelfia]], un grupo de zùdeghi federali i bloca ła leje contro l'indecensa su internet. I zùdeghi i sostien che el Communications Decency Act del 1996 el viołaria i deriti a ła libartà de parola dei adulti.
*[[1998]] – La [[Conpac|Conpac Computer]] ła paga 9 miliardi de dołari par ła cronpa de ła [[Digital Equipment Corporation]], inte ła pì granda acuizision del setore high-tech
*[[1999]] – La forsa de mantegnimento de ła paze de łe Nasion Unie ([[Kosovo Force|KFOR]]), guidà da ła [[Organizasion del Tratà de l'Atlàntego del Nord|NATO]], ła entra inte ła provincia del [[Kosovo]] inte ła [[Repùblega Federale de Jugoslàvia]]
*[[2010]] – [[Sità del Mèsego]], bande de narcotrafeganti i pròvoca scontri fazendo 77 morti.
*[[2016]] – Na straje inte un locale gay de Orlando, revendegada da l'[[Stato Islàmego (organizasion)|ISIS]], ła fa 50 morti e 53 ferii.
*[[2018]] – El presidente statuniense [[Donald Trump]] e el lìder nordcorean [[Kim Jong-un]] i se cata a [[Singapore]] par laorare a na conpleta [[denuclearizasion]] de ła [[Corea del Nord]].

==Nasesti==
*[[1929]]:
**[[Ana Frank]] (†[[1945]])
*[[1963]]:
**[[Diana Est]]

==Morti==
==Feste e recorense==
===Nasionałi===
===Rełijoze===
====Santi catòłeghi====
====Festa del patrono de łe sità====
===Làeghe===
==In altri projeti==
{{Interprojeto}}
{{Controło de autorità}}

[[Categoria:Dì de zugno| 12]]