Ła łéngua vèneta nó ła ga gnancóra na grafía e na łengua onefegà e mìa tuti i xe bòni a scrívar inte una de łe tante che ghe xe. Nó xe inportante se chi che xe drío scrívar el scriva en bełunéxe, padoan, rovigoto, trevixan, venesian, veronéxe o vixentin. Nó xe inportante manco se chi che scrive el va scrívar có na grafía difarente da łe altre. Se pol anca vardar ła convension de scritura o el manuale de la GVU par capirse tuti mejo. Manco i acénti nó i xe obligatori, a men che nó ghe sía do parołe che łe canbia significà se nó łe ga l'acénto. Có che calchidun scrivarà un articoło el podarà inserir el segnal che dixe a i altri in che variansa del veneto 'l 'è scrito. Pa' exersitarte in Wikipedia va su ła Sandbox. Varda la pàjina Risorse utiłi pa' un ełenco de libri, disionari e siti che i pol jutarte a scrìvar in łéngua vèneta.
I stemi de łe cuatro repùbleghe marinare prinsipałi: Da alto a sanca in senso oràrio Venèsia, Xènoa, Pixa e Amalfi
Ła definision de Repùbleghe marinare ła se dopara in rełasion a serte sità costiere (de ła penìxoła italiana ma anca no), che intrà el X e el XII secolo łe ga godesto de on perìodo de prosperità econòmega par via de łe so atività comersałi, inte on cuadro de larga autonomia pułìtega. In xènere, la definision ła se rifarise in partegołar a cuatro sità italiane: Amalfi, Xènoa, Pixa e Venèsia.
Oltre che ste cuatro c, che le xe le pi famose, ghe xera anca altre sità che łe godea inte ła istesa manjiera de l'indipendensa (co on goerno autònomo soto forma de repùblegaołigàrchega, un so scheo, un so exèrsito, eçe.), łe gavea partesipà a łe Croxade, łe gavea na flota de navi e la gavea fònteghi (o sia boteghe-magaxini andove véndar łe merse) inte i vari porti del Mediteràneo, e par tute ste motivasion łe połe èsar ritegneste anca łore repùbleghe marinare. Intrò ste cuà, ghe xe Gaeta, Ancona, Trani, Raguxa e Noli. Par Venèsia la denomenasion de Repùblega Marinara ła xe seguramente scursadiva, ma efetivamente ła xe stà una de ste cuà, siben che anca cavedałe de on inpero.
Ła połenta ła xe on magnar tìpego del Vèneto e de tuto el Nord Itàlia in xenerałe, ma ła fa parte anca de ła cuxina popołar de ła Croàsia, Austria, Svìsara, Slovènia, Sèrbia, Masedònia, Bulgaria, Romania e Moldàvia. A se xe drio parlar de on paston de farina de formenton, acua e sałe, fato bòjere inte on całiero (mejo se de rame) mis-ciando drio fiła par 3 cuarti de ora (par 6 persone, do litri e mexo de acua, 4 eti e mexo de farina). Finia de cuxinar, ła połenta ła ga da èsar roersada inte el panaro, tajada col spago o col corteło e servia.
