Difarense intrà łe version de "Eukaryota"
| [Version verifegà] | [Version verifegà] |
Nessun oggetto della modifica |
|||
| Riga 16: | Riga 16: | ||
El critero par ła distinsion da l'altro domìnio, i [[Prokaryota|procarioti]], ła ze ła prezensa de on [[nùcleo sełułare]] ben definio, izolà dal resto de ła [[sèłuła]] tramite na [[menbrana nucleare|membrana]] e che ła contien ła major parte del materiałe zenètego raprezentà dal [[DNA]] (na parte menor ła ze contegnesta inte i [[mitocóndrio|mitocóndri]]). I eucarioti i ga par de pì on [[sistema endomenbranozo]]. |
El critero par ła distinsion da l'altro domìnio, i [[Prokaryota|procarioti]], ła ze ła prezensa de on [[nùcleo sełułare]] ben definio, izolà dal resto de ła [[sèłuła]] tramite na [[menbrana nucleare|membrana]] e che ła contien ła major parte del materiałe zenètego raprezentà dal [[DNA]] (na parte menor ła ze contegnesta inte i [[mitocóndrio|mitocóndri]]). I eucarioti i ga par de pì on [[sistema endomenbranozo]]. |
||
== Altre difarense intrà eucarioti e procarioti == |
|||
I eucarioti i se destìngue dai procarioti anca par numeroze caratarìsteghe a liveło mołecolar. Par ezénpio: |
|||
* Difarenti propietà de łe secuense [[Zenoma|zenòmeghe]] regoładore; |
|||
* [[Zene|Zeni]] organizai in [[introni]] e [[ezoni]] co consevente procesamento (''[[splicing]]'') del trascrito primàrio; |
|||
* [[Trascrision (biołozia)|Trascrision]] e [[tradusion]] de on trascrito i ze avegnimenti separai inte el spàsio e inte el tenpo; |
|||
* I trascriti eucariòteghi no i ze cuazi mai [[Połisistrònego|Połisistròneghi]], o sia i porta na soła [[Open Reading Frame|ORF]]; |
|||
* Parsentuałe de DNA no codifegante tanto pì ełevada; |
|||
* DNA asociò a [[iston|istoni]]; |
|||
* Difarente parsentuałe de [[guanina|G]]-[[Citozina|C]] inte el [[zenoma]]; |
|||
* Prezensa de [[cołesteroło]] inte ła [[menbrana sełułare]], a parte che inte i fonghi, inte le piante e in calcheduni protisti. |
|||
Soło inte i eucarioti se ga ła [[riprodusion sesuałe]], che ła prezenta do modałità de divizion: ła [[mitozi]] e ła [[meiozi]]. La mitozi el ze el procedimento de divizion che el serve prinsipalmente a l'incresimento e al renovo dei tesui, mentre la meiozi ła ze spesìfega de łe sèłułe destinae a ła riprodusion, dite [[Gamete|gameti]]. Par mezo de ła mitozi na sèłuła ła fa na còpia de eła istesa col isteso nùmaro de cromozomi, formando cusita du sèłułe [[Diplòidia|diplòidi]]. Ła meiozi ła se fa invese in do secuense, andove na sèłuła diplòide, co na modałità caratarìstega, ła se sdópia in do sèłułe [[Aplòidia|aplòidi]] (o sia co na soła còpia de cadaun cromozoma) e dopo, durante ła segonda secuensa, ste do sèłułe łe se divide formando a ła fin cuatro sèłułe aplòidi. |
|||
[[File:Tree of Living Organisms 2.png|thumb|La teoria pì creditada so l'orìzene eucariota ła ipotiza ła fuzion biołòzega intrà almanco due organismi procarioti: on [[archaea]] e on [[batterio]].<ref>M. Rivera & J. Lake 2004, [https://www.nature.com/nature/journal/v431/n7005/abs/nature02848.html The ring of life provides evidence for a genome fusion origin of eukaryotes] Nature 431, 152-155</ref>]] |
|||
== Notasion == |
|||
<references/> |
|||
==Altri projeti== |
|||
{{Interprojeto}} |
|||
== Linganbi foresti == |
|||
{{linganbi foresti}} |
|||
{{controło de autorità}} |
|||
Version de le 12:42, 19 mar 2021
  | |
| Rezistrasion | |
|---|---|
| |
| Tasonomia | |
| Superregno | Eukaryota Chatton, 1925 |
| Nomenclatura | |
| Ortografia orizenałe | Eucaryotes |
I eucarioti (Eukaryota, dal grego εὖ eu «bon» e κάρυον káryon «nùcleo»[1]) i ze uno dei do domini de ła clasifegasion tasonòmega dei èsari viventi. I costituise el domìnio pì conpleso e i include sìncue regni: piante, fonghi, animałi, protisti e cromisti.
El critero par ła distinsion da l'altro domìnio, i procarioti, ła ze ła prezensa de on nùcleo sełułare ben definio, izolà dal resto de ła sèłuła tramite na membrana e che ła contien ła major parte del materiałe zenètego raprezentà dal DNA (na parte menor ła ze contegnesta inte i mitocóndri). I eucarioti i ga par de pì on sistema endomenbranozo.
Altre difarense intrà eucarioti e procarioti
I eucarioti i se destìngue dai procarioti anca par numeroze caratarìsteghe a liveło mołecolar. Par ezénpio:
- Difarenti propietà de łe secuense zenòmeghe regoładore;
- Zeni organizai in introni e ezoni co consevente procesamento (splicing) del trascrito primàrio;
- Trascrision e tradusion de on trascrito i ze avegnimenti separai inte el spàsio e inte el tenpo;
- I trascriti eucariòteghi no i ze cuazi mai Połisistròneghi, o sia i porta na soła ORF;
- Parsentuałe de DNA no codifegante tanto pì ełevada;
- DNA asociò a istoni;
- Difarente parsentuałe de G-C inte el zenoma;
- Prezensa de cołesteroło inte ła menbrana sełułare, a parte che inte i fonghi, inte le piante e in calcheduni protisti.
Soło inte i eucarioti se ga ła riprodusion sesuałe, che ła prezenta do modałità de divizion: ła mitozi e ła meiozi. La mitozi el ze el procedimento de divizion che el serve prinsipalmente a l'incresimento e al renovo dei tesui, mentre la meiozi ła ze spesìfega de łe sèłułe destinae a ła riprodusion, dite gameti. Par mezo de ła mitozi na sèłuła ła fa na còpia de eła istesa col isteso nùmaro de cromozomi, formando cusita du sèłułe diplòidi. Ła meiozi ła se fa invese in do secuense, andove na sèłuła diplòide, co na modałità caratarìstega, ła se sdópia in do sèłułe aplòidi (o sia co na soła còpia de cadaun cromozoma) e dopo, durante ła segonda secuensa, ste do sèłułe łe se divide formando a ła fin cuatro sèłułe aplòidi.
Notasion
- ↑ I principi di biochimica di Lehninger, de David L. Nelson e Michael M. Cox, 5ª ediz. 2010 cap 1 pag.3
- ↑ M. Rivera & J. Lake 2004, The ring of life provides evidence for a genome fusion origin of eukaryotes Nature 431, 152-155
Altri projeti
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Eukaryota
Wikispecies el detien informasion so Eukaryota
Linganbi foresti
- eucarioteTreccani.it – Enciclopedie on line, Istituto de ła Ençiclopedia Italiana.
- (EN) eukaryoteEnçiclopedia Britannica, Encyclopædia Britannica, Inc.
- (EN) EukaryotaFossilworks.org.
| Controło de autorità | LCCN (EN) sh88003785 · GND (DE) 4070991-7 · BNF (FR) cb12120745x (data) |
|---|