Difarense intrà łe version de "Diałeto primierot"

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
[Version verifegà][Version verifegà]
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
VajotwoBot (discusion | contribusion)
p Robot: Xonto {{Interprojeto}}
VajotwoBot (discusion | contribusion)
p Robot: Sostitusion automatega (-{{Controło de autorità}}\n{{Interprojeto}} +{{Interprojeto}}\n{{Controło de autorità}})
Riga 92: Riga 92:
== Colegamenti esterni ==
== Colegamenti esterni ==
* [http://www.openstarts.units.it/dspace/bitstream/10077/2000/1/LONGO%20Jessica.pdf I todeschismi ntel diałeto primierot]
* [http://www.openstarts.units.it/dspace/bitstream/10077/2000/1/LONGO%20Jessica.pdf I todeschismi ntel diałeto primierot]
{{Controło de autorità}}
{{Interprojeto}}
{{Interprojeto}}
{{Controło de autorità}}


[[Categoria:Varianse de ła łéngoa vèneta|Primieròt]]
[[Categoria:Varianse de ła łéngoa vèneta|Primieròt]]

Version de le 00:30, 10 nov 2020


Infobox de Łéngua Diałeto primierot
Tipodialèto Cànbia el vałor in Wikidata
Diałeto devèneto Cànbia el vałor in Wikidata
Parlà inbandiera Itàłia
Parlanti
Totałe10 000 su par do
Caratarìsteghe
Clasifegasion lenguìstega
łéngua umana
łéngue indoeoropee
łéngue itàłeghe
łéngue romanze
łéngue ìtało-osidentałi
vèneto
vèneto nordegno Cànbia el vałor in Wikidata


El Primieròt el é en dialeto parlà te la Val de Primiér, tel Trentin.

Carateristeghe

Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Gramàtica primieròta.

Se vedon la storia del Primiér, podon capir che 'l Primierot el é pì vesìn al todésch, al ladìn e al feltrin che da cuel del rest del Trentin.

Tra i carateristeghe pì importanti ghe n'é:

Esenpi de la lengua

I đì de la stemàna

Luni, Marti, Mèrcol, Dòbia, Vèndre, Sàbo, Doménega.

Le stajon

Insuđa, Istà, Ferđina, Invèrn.

I mesi del àn

Ðegnèr, Feorèr, Mèrẑ, Aorìl, Majo, Ðugn, Lujo, Agost, Setember, Otober, November, Deẑember.

I nùmari

  • Un, Doi, Trei, Cuatro, Ẑinque, Sìe, Sèt, Òt, Nòve, Dies.
  • Úndese, Dòdese, Trèdese, Cuatòrdese, Cuìndese, Sédese, Dissèt, Disdòt, Disnove, Vinti.
  • Trènta
  • Cuaranta
  • Ẑinquanta
  • Sesanta
  • Setanta
  • Otanta
  • Nonanta
  • Ẑènto
  • Dosènto
  • Mili
  • Domili
  • Diesemili
  • Ẑèntomili
  • N milion
  • N miliardo

Provèrbi

  • Mèjo brusar en paes che perder le tradiẑion

Provèrbi contađini

  • Se 'l Sass Maor el à l capel, mòla la falẑ e ciapa el restèl.
  • Se 'l Sass Maor el à la ẑentura, el siegador el laora a man segura.
  • De San Valantin se guèrna sènẑa lumin.

Proverbi meteorològici

  • Se (la piova) la vien da Santa Catarina, ciapa el restel e camina.
  • Se (la piova) la vien da la Ẑareda, la vien co la ghèda.
  • Se (la piova) la vien dal Pavion, piova a balon.
  • Se (la piova) la vien del Schener, la vien col ster.
  • Se (la piova) la vien de San Martin, la vien col scudelìn.

Sioglilengua e filastròche

  • Ẑento ẑeste de ẑeule marẑe.
  • Tirìn, tirìn, tirìna / la vècia Giacomina /la lava le scudèle, /la salva le pì brute, /la romp le pì bèle, /despò la và in piaza, /la crompa la salata, /la tasta se la é bona /col far de 'na parona /e tuti i la minciona. /

Bibliografia

  • (IT) Livio Tissot, Dizionario primierotto, ed. Manfrini, 1996.
  • (IT) Primiero ieri e oggi.
  • (IT) Primiero - Storia e attualità, autori vari, 1956.

Voxi corełade

Colegamenti esterni

Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Diałeto_primierot&oldid=952448"