Difarense intrà łe version de "Zało"

	Zało
Coordenae de cołore
Hex	FFFF00;
RGB (r, g, b)	(255, 255, 0)
CMYK (c, m, y, k)	(0, 0, 100, 0)
HSV (h, s, v)	(60°, 100%, 100%)
Ciave CSS	yellow

Navega in tel istorego in manjiera interativa

[Version verifegà]

← Difarensa pì vècia Difarensa pì nova →

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto

VixuałeWikitesto

In linea

Version de le 20:47, 9 nov 2020

El xało, o xal el xe un dei cołori del spetro che l'omo el xe bon a véder. El ga na longhesa d'onda contegnua infrà 565 e 590 nanometri. El xe un dei tre cołóri primari sotrativi, conpagno al ciano ed al magénta e el só cołor conplementar el xe el vioła. El xe el cołor sentral del'arcovèrxene.

El xe un cołor bastasa comun in natura: speso łe piante łe fa fióri chei se pol véder ben da łontan e i atrae i bai, per reałixar l'inpołinasion. Anca paréci fruti i xe xałi, per ła prexensa de carotenoidi: sto cołor el fa el fruto più beo a véder e atrae bestie o ómeni chei posa reałixar al megio ła diseminasion. Ghe xe anca bestie, in xener bai come ave e brespe, che łe xe xałe: sto cołor, asieme al negro, el da un mesagio precixo de averténsa: ocio che se ti me da fastidio mi poso pónxerte col mi bresagio. Ghe xe anca quei che i ìmita sti qua per far paura: el xe el caxo dei sìrfidi chei ga i cołori de łe brespe anca se i no ga el só spin.^[1]

'Ntel lenguagio stradal el xało el se tol qualche signifegà. Na bandièra xała ła dixe che ghe xe ris-cio e no se ga da superar. El cołor in mexo al semàfaro el se iłùmina daspò el verdo per avixar che xe drio rivar el roso: se ti xe in mexo a ła strada ti pol pasar, ma scomensar a traversar col xało el xe proibio. 'Ntei Stati Unìi de Mèrica el xało el xe el cołor dei taxi.

I vién diti xałi quei romanzi co sene de crìmene: sta definision ła vién fora da na cołana de łibri publicada da Mondadori 'ntei ani 1930. Łe pàxene xałe łe xe quee che łe ga i nùmeri de tełèfono e i indirisi de aziende e atività de tràfego, ste qua łe xe divixe per servisio.

Ła farina xała ła xe quea tólta dal formenton: co sta qua se fa ła połénta e i biscoti, ciamadi propio per el łor cołor, conferio propio da ła farina xała che ła xe l'ingrediénte prinsipal, i załeti.

Note

↑ Mimetismo fanerico

Controło de autorità	LCCN (EN) sh85149078 · GND (DE) 4438206-6

[1] Mimetismo fanerico

[1]

@@ Riga 15: / Riga 15: @@
 |v=100
 }}
-El '''xało''', o '''xal''' el xé un dei [[cołor]]i del [[Spetro vixibiłe|spetro]] che l'[[Homo sapiens|omo]] el xé bon a [[vista|véder]].
+El '''xało''', o '''xal''' el xe un dei [[cołor]]i del [[Spetro vixibiłe|spetro]] che l'[[Homo sapiens|omo]] el xe bon a [[vista|véder]].
-El ga na [[longhesa d'onda]] contegnua infrà 565 e 590 [[Nanometro|nanometri]]. El xé un dei tre [[Cołor primario|cołóri primari]] sotrativi, conpagno al [[ciano]] ed al [[Magenta (cołor)|magénta]] e el só [[cołor conplementar]] el xé el [[vioła]]. El xé el cołor sentral del'[[Arconbè|arcovèrxene]].
+El ga na [[longhesa d'onda]] contegnua infrà 565 e 590 [[Nanometro|nanometri]]. El xe un dei tre [[Cołor primario|cołóri primari]] sotrativi, conpagno al [[ciano]] ed al [[Magenta (cołor)|magénta]] e el só [[cołor conplementar]] el xe el [[vioła]]. El xe el cołor sentral del'[[Arconbè|arcovèrxene]].
-El xé un cołor bastasa comun in natura: speso łe [[piante]] łe fa [[Fior|fióri]] chei se pol véder ben da łontan e i atrae i [[bai]], per reałixar l'[[inpołinasion]]. Anca paréci [[fruto|fruti]] i xé xałi, per ła prexénsa de [[carotenoidi]]: sto cołor el fa el fruto più beo a véder e atrae [[bestie]] o ómeni chei posa reałixar al megio ła [[diseminasion]]. Ghe xé anca bestie, in xèner bai come [[Ava|ave]] e [[Brespa|brespe]], che łe xé xałe: sto cołor, asieme al negro, el da un mesagio precixo de averténsa: ocio che se ti me da fastidio mi poso pónxerte col mi [[bresagio]]. Ghe xé anca quei che i ìmita sti qua per far paura: el xé el caxo dei [[sìrfide|sìrfidi]] chei ga i cołori de łe brespe anca se i no ga el só spin.<ref>[http://www.insetti.org/articoli/mimetismo.php Mimetismo fanerico]</ref>
+El xe un cołor bastasa comun in natura: speso łe [[piante]] łe fa [[Fior|fióri]] chei se pol véder ben da łontan e i atrae i [[bai]], per reałixar l'[[inpołinasion]]. Anca paréci [[fruto|fruti]] i xe xałi, per ła prexensa de [[carotenoidi]]: sto cołor el fa el fruto più beo a véder e atrae [[bestie]] o ómeni chei posa reałixar al megio ła [[diseminasion]]. Ghe xe anca bestie, in xener bai come [[Ava|ave]] e [[Brespa|brespe]], che łe xe xałe: sto cołor, asieme al negro, el da un mesagio precixo de averténsa: ocio che se ti me da fastidio mi poso pónxerte col mi [[bresagio]]. Ghe xe anca quei che i ìmita sti qua per far paura: el xe el caxo dei [[sìrfide|sìrfidi]] chei ga i cołori de łe brespe anca se i no ga el só spin.<ref>[http://www.insetti.org/articoli/mimetismo.php Mimetismo fanerico]</ref>
-'Ntel lenguagio stradal el xało el se tol qualche signifegà. Na [[bandiera|bandièra]] xała ła dixe che ghe xé ris-cio e no se ga da superar. El cołor in mexo al [[semàfaro]] el se iłùmina daspò el [[verdo]] per avixar che xé drio rivar el [[roso]]: se ti xé in mexo a ła strada ti pol pasar, ma scomensar a traversar col xało el xé proibio. 'Ntei [[Stati Unii de ła Mèrica|Stati Unìi de Mèrica]] el xało el xé el cołor dei [[taxi]].
+'Ntel lenguagio stradal el xało el se tol qualche signifegà. Na [[bandiera|bandièra]] xała ła dixe che ghe xe ris-cio e no se ga da superar. El cołor in mexo al [[semàfaro]] el se iłùmina daspò el [[verdo]] per avixar che xe drio rivar el [[roso]]: se ti xe in mexo a ła strada ti pol pasar, ma scomensar a traversar col xało el xe proibio. 'Ntei [[Stati Unii de ła Mèrica|Stati Unìi de Mèrica]] el xało el xe el cołor dei [[taxi]].
-I vién diti ''xałi'' quei [[Romanzo|romanzi]] co sene de crìmene: sta definision ła vién fora da na cołana de łibri publicada da [[Mondadori]] 'ntei [[ani 1930]]. Łe ''pàxene xałe'' łe xé quee che łe ga i nùmeri de [[tełèfono]] e i indirisi de [[aziende]] e atività de tràfego, ste qua łe xé divixe per servisio.
+I vién diti ''xałi'' quei [[Romanzo|romanzi]] co sene de crìmene: sta definision ła vién fora da na cołana de łibri publicada da [[Mondadori]] 'ntei [[ani 1930]]. Łe ''pàxene xałe'' łe xe quee che łe ga i nùmeri de [[tełèfono]] e i indirisi de [[aziende]] e atività de tràfego, ste qua łe xe divixe per servisio.
-Ła farina xała ła xé quea tólta dal [[formenton]]: co sta qua se fa ła [[połenta|połénta]] e i biscoti, ciamadi propio per el łor cołor, conferio propio da ła farina xała che ła xé l'ingrediénte prinsipal, i [[Xałeti|załeti]].
+Ła farina xała ła xe quea tólta dal [[formenton]]: co sta qua se fa ła [[połenta|połénta]] e i biscoti, ciamadi propio per el łor cołor, conferio propio da ła farina xała che ła xe l'ingrediénte prinsipal, i [[Xałeti|załeti]].
 == Note ==