Difarense intrà łe version de "Tesùo"

Navega in tel istorego in manjiera interativa

[Version verifegà]

← Difarensa pì vècia Difarensa pì nova →

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto

VixuałeWikitesto

In linea

Version de le 17:27, 9 nov 2020

Dezanbìgua – Se te serchi l'insieme de sèłułe, védarse Tesùo (biołogia)

Un tesùo el xe n'ogeto fato traverso un intreso de fiłi perpendicołari infrà łóri; l'operasion necesaria par reałixarlo ła se ciama tesidura.

El xe costituìo da dó ełeménti: l'ordimento o caéna, overosìa l'insieme de fiłi tirai in vertical sul tełèr, e ła trama, ùgnoło fiło che'l core orixontal da na parte a st'altra del'ordimento.

I tesùi i ga fato ła só conparsa 'ntel neolìtego e i ga segnà, 'ntei materiałi doperai, 'ntei intresi, 'ntei cołóri, 'ntei trapełi doperai par meterli insieme, l'evołusion cultural e tècnega de ła siviltà umana.

Materiałi

Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Fibra.

Par méter insieme dei fiłi che i fasa un tesùo, ghe xe bixogno che sti qua i gabia na serta łonghésa, rexisténsa e ełastisità: ste propietà łe caraterixa ła fibra tèsiłe.

El coton, el xe ła fibra natural più doprada: łe só megio caraterìsteghe łe xe ła capasità de asorbir aqua, ła rexisténsa al całor e al'uxo e un preso bastansa baso. El lin el xe più costoxo e difìsiłe da fiłar e tèser del coton, ma'l xe più rexisténte e'l fa traspirar ben ła pełe. Ła càneva ła xe un gran ixołante tèrmego e ła rexiste perfetamente a łe tarme e a ła mufa. Altre inportanti fibre naturałi łe vien dal coco e da ła juta. Se pol far tesui intresando anca erbe e ła pagia.^[1]

Ła łana ła xe el primo material tèsiłe de orìxene anemal: ła vien in gènere cavada da łe piègore, co łe varie sotospece che łe canbia el vałor del prodoto, anca se spéso se cava fibre anca da camełi e cavre. Na fibra special ła xe ła séda, un fiło prodoto da ła pavégia Bombyx mori có che ła fa el bòsoło.

Ła conosénsa de ła chìmega orgànica ła ga perméso ła creasion de fibre sintèteghe, połìmeri de unità bastansa pìcołe: łe più inportanti łe xe el nailon, el polièstere e l'acrìlico.

Armaùre

El modo de alternar trama e ordimento el crea, a secónda del nùmero de salti, desferénti armaùre o intresi. I più inportanti i xe:

Teła, raporto trama-ordimento 1:1, tesùo uniforme su tuti dó i lai;
Sagia, raporto trama-ordimento 2:1 su na fasa, 1:2 su st'altra, co creasion de lìnee diagonałi;
Raxo, raporto 4:1 e 1:4, co un lato luxente e st'altro opaco.

Note

↑ Fibre naturałi

Altri progeti

Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Tesùo

Controło de autorità	LCCN (EN) sh85134321 · GND (DE) 4059615-1 · NDL (EN, JA) 00568929

[1] Fibre naturałi

[1]

@@ Riga 2: / Riga 2: @@
 {{Se te serchi|l'insieme de sèłułe|[[Tesùo (biołogia)]]}}
 [[Imàjine:Jute nahtlos.png|right|250 px|thumb|Teła de juta]]
-Un '''tesùo''' el xé n'ogeto fato traverso un [[intreso]] de [[fiło|fiłi]] perpendicołari infrà łóri; l'operasion necesaria par reałixarlo ła se ciama [[tesidura]].
+Un '''tesùo''' el xe n'ogeto fato traverso un [[intreso]] de [[fiło|fiłi]] perpendicołari infrà łóri; l'operasion necesaria par reałixarlo ła se ciama [[tesidura]].
-El xé costituìo da dó ełeménti: l'''ordimento'' o ''caéna'', overosìa l'insieme de fiłi tirai in vertical sul [[tełèr]], e ła ''trama'', ùgnoło fiło che'l core orixontal da na parte a st'altra del'ordimento.
+El xe costituìo da dó ełeménti: l'''ordimento'' o ''caéna'', overosìa l'insieme de fiłi tirai in vertical sul [[tełèr]], e ła ''trama'', ùgnoło fiło che'l core orixontal da na parte a st'altra del'ordimento.
 I tesùi i ga fato ła só conparsa 'ntel [[neolìtego]] e i ga segnà, 'ntei materiałi doperai, 'ntei intresi, 'ntei [[cołor|cołóri]], 'ntei trapełi doperai par meterli insieme, l'evołusion cultural e tècnega de ła siviltà umana.
@@ Riga 11: / Riga 11: @@
 [[Imàjine:Satin bedding.jpg|right|250 px|thumb|Raxo de séda]]
 {{varda anca|Fibra}}
-Par méter insieme dei fiłi che i fasa un tesùo, ghe xé bixogno che sti qua i gabia na serta łonghésa, rexisténsa e ełastisità: ste propietà łe caraterixa ła fibra tèsiłe.
+Par méter insieme dei fiłi che i fasa un tesùo, ghe xe bixogno che sti qua i gabia na serta łonghésa, rexisténsa e ełastisità: ste propietà łe caraterixa ła fibra tèsiłe.
-El [[coton]], el xé ła fibra natural più doprada: łe só megio caraterìsteghe łe xé ła capasità de asorbir [[aqua]], ła rexisténsa al całor e al'uxo e un preso bastansa baso. El [[lin]] el xé più costoxo e difìsiłe da fiłar e tèser del coton, ma'l xé più rexisténte e'l fa traspirar ben ła [[pełe]]. Ła [[càneva]] ła xé un gran ixołante tèrmego e ła rexiste perfetamente a łe [[tarma|tarme]] e a ła [[mufa]]. Altre inportanti fibre naturałi łe vien dal [[coco]] e da ła [[juta]]. Se pol far tesui intresando anca [[erba|erbe]] e ła [[pagia]].<ref>[http://www.gtdesign.it/fibre.asp Fibre naturałi]</ref>
+El [[coton]], el xe ła fibra natural più doprada: łe só megio caraterìsteghe łe xe ła capasità de asorbir [[aqua]], ła rexisténsa al całor e al'uxo e un preso bastansa baso. El [[lin]] el xe più costoxo e difìsiłe da fiłar e tèser del coton, ma'l xe più rexisténte e'l fa traspirar ben ła [[pełe]]. Ła [[càneva]] ła xe un gran ixołante tèrmego e ła rexiste perfetamente a łe [[tarma|tarme]] e a ła [[mufa]]. Altre inportanti fibre naturałi łe vien dal [[coco]] e da ła [[juta]]. Se pol far tesui intresando anca [[erba|erbe]] e ła [[pagia]].<ref>[http://www.gtdesign.it/fibre.asp Fibre naturałi]</ref>
-Ła [[łana]] ła xé el primo material tèsiłe de orìxene [[anemal]]: ła vien in gènere cavada da łe [[piègora|piègore]], co łe varie sotospece che łe canbia el vałor del prodoto, anca se spéso se cava fibre anca da [[cameło|camełi]] e [[cavra|cavre]]. Na fibra special ła xé ła [[séda]], un fiło prodoto da ła [[pavégia]] ''[[Bombyx mori]]'' có che ła fa el bòsoło.
+Ła [[łana]] ła xe el primo material tèsiłe de orìxene [[anemal]]: ła vien in gènere cavada da łe [[piègora|piègore]], co łe varie sotospece che łe canbia el vałor del prodoto, anca se spéso se cava fibre anca da [[cameło|camełi]] e [[cavra|cavre]]. Na fibra special ła xe ła [[séda]], un fiło prodoto da ła [[pavégia]] ''[[Bombyx mori]]'' có che ła fa el bòsoło.
-Ła conosénsa de ła [[chìmega orgànica]] ła ga perméso ła creasion de fibre sintèteghe, [[połìmero|połìmeri]] de unità bastansa pìcołe: łe più inportanti łe xé el [[nailon]], el [[polièstere]] e l'[[acrìlico]].
+Ła conosénsa de ła [[chìmega orgànica]] ła ga perméso ła creasion de fibre sintèteghe, [[połìmero|połìmeri]] de unità bastansa pìcołe: łe più inportanti łe xe el [[nailon]], el [[polièstere]] e l'[[acrìlico]].
 == Armaùre ==
-El modo de alternar trama e ordimento el crea, a secónda del nùmero de salti, desferénti armaùre o intresi. I più inportanti i xé:
+El modo de alternar trama e ordimento el crea, a secónda del nùmero de salti, desferénti armaùre o intresi. I più inportanti i xe:
 * [[Teła]], raporto trama-ordimento 1:1, tesùo uniforme su tuti dó i lai;
 * [[Sagia]], raporto trama-ordimento 2:1 su na fasa, 1:2 su st'altra, co creasion de lìnee diagonałi;
-* [[Raxo]], raporto 4:1 e 1:4, co un lato luxénte e st'altro opaco.
+* [[Raxo]], raporto 4:1 e 1:4, co un lato luxente e st'altro opaco.
 == Note ==