Difarense intrà łe version de "Tełevixion"

Navega in tel istorego in manjiera interativa

[Version verifegà]

← Difarensa pì vècia Difarensa pì nova →

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto

VixuałeWikitesto

In linea

Version de le 23:09, 14 oto 2020

La Tełevixion o Tełe (paroła che ła vien dal greco tele "a distansa" e dal latino video "vardo") el xe uno dei mexi de comunicasion pì difondesti inte el mondo. Ła serve a traxmetare imajini, video e soni a distansa, sotoforma de programi tełevixivi traxmisi dai emisori tełevixivi, sia in direta (live) che en diferita, tute e dò co na çerta latensa, a utenti che i stà in aree xiografeghe dotae de reti de comunicasion (traxmetidori e ripetidori), che i ga on antena par riçevare el segnałe e on televixore par vixionare i servisi riçevui.

La tełevixion ła xé considerada l'evołusion de ła aradio, che ła trasmeteva soło che soni, e ła ga rapidamente par la vełoçità e ła conpletesa de łe informasion, tanto che ła xé divegnesta el primo mexo de comunicasion de masa.

Dexviłupamento e funsionamento

Considerada l'evołusion de l'aradio, ła cual ła xé limitada a ła unjoła difuxion de contegnui sonori, ła tełevixion ła xé stada dexviłupada da difarenti grupi de studio e laoro in difarenti stati del mondo (de conseguensa el xé bastansa difiçiłe capìr chi che ła gapia realmente xenitàda), e ła xé stada dàda al publego soło in te ła fin de ła seconda guera mondiałe

Se par el sono se podea doparare ła tecnoloxia xà existente de l'aradio, par el video, ła traxmision e ła riçesion de łe imajini, se gheva da studiare nove tecneghe da metare in copia co l'audio.

Calcołando łe proporsion de definision che ghe vołe in manjiera che el ocio de l'omo no el s'incòrxa del seguirse de imajini, ma el veda on imajine in continuo movimento, si ghea pensà de metare so on schermo (el tełevixore) on imajine scandìa da na tełecamara (poxisionada da n'altra parte) e traxmetesta via aradio. La tełecamara ła anałixava eletronegamente tocheti infiniteximałi de l'imajine incuadrada, doparando on peneło eletronego de letura che el scandìa l'imajine par righe, da sanca a dreta^[1], faxendo un pacheto de dati de tipo "luxe-scuro" (anałoxego a l'inpisà/stuà e al 0/1 del sistema binario) e ło traxmetìa in manjiera ordinada via aradio.

Da l'altra parte el riçevidore el decodefegava sti dati traerso n'altro paneło ełetronego (de scritura) che el jera picà da drio so tuto el schermo, senpre par łinee alternàe: sta fasa de ełetroni i inpisava dei fosfori che na volta "eçitài" i faxea luxe, d'łasando stare chełi che i ghea da restar scuri. La fasa de eletroni i vegnea "guidai" da on canpo ełetromagnedego creà da bobine poxisionae sol coło del tubo catodego. I tenpi tanto basi de scansion (25 fotogrami al segondo) i consentìa de rendare łe imajini in seguensa a ritmi pì rapidi a confronto de chełi del çinema, rendendo on bon movimento. Par ła riçesion del segnałe, el xé sta neçesario dotare i tełevixori de antene conplese, bone de ciapare con bona anplifegasion łe varie parte del segnałe. La banda che ogni canałe el ocupa el xè de 7MHz par traxmision in VHF e 8MHz par traxmision in UHF.

Prinçipałi dotasion

A partir dai ani 1960, xé sta posibiłe vère in dotasion co'l tełevixore anca el tełecomando par na mejor doparabiłità del servisio. La so pì granda difuxion ła xé stada intrà i ani 1970 e 1980.

Tełevixion a cołore

Col progreso de łe tecnołoxie ełetroneghe (ma anca co on progresivo redimensionamento dei conponenti drento a łe tełevixion, grasie ai transistor), el xé sta posibiłe el teorixarse de na traxmision de l'imajine a cołori, anałixando e dividendo l'imajine scandia segondo łe conponenti dei cołori baxe (roso, blè e verde) da riproduxare in anałoxia so schermi andove vegnea meso on strato de fosfori de on soło cołore (sołitamente bianco) co na matrixe poxisionae a delta de fosfori dei cołori baxe, che smisiandose, i creava tuti i cołori.

La tełevixion a cołori ła se ga vùa intrà i ani 1960 e 1970 in tuti i paexi del mondo.

Formài e cuałità

Łe trasmision tełevixive in tuto el mondo łe njien fate, vardando stàndar prestabiłii.

Formà	Resołusion	Imajini par segondo
480i	704 x 480	30
480p	704 x 480	60
720p	1280 x 720	60
1080i	1920 x 1080	30
1080p	1920 x 1080	60
4K	3840×2160	120

Servisi tełevixivi

Servisi tełevixivi in Veneto

Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Servisi tełevixivi in Veneto.

Servisi tełevixivi in Italia

Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Servisi tełevixivi in Italia.

Servisi tełevixivi in Svisara

Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Servisi tełevixivi in Svisara.

Servisi tełevixivi in tel mondo

Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Categoria:Reti tełevixive par paexe.

Varda anca

Notasion

↑ dreta / drita = destra

Controło de autorità	LCCN (EN) sh85133456 · GND (DE) 4016825-6 · BNF (FR) cb119336465 (data)

[1] reta / drita = destra

[1]

@@ Riga 1: / Riga 1: @@
 [[Imàjine:1950's television.jpg|thumb|right|250px|Tełevixion dei primi ani xinquanta]]
-La '''Tełevixion''' o '''Tełe''' (paroƚa che ƚa vien dal [[łéngoa greca|greco]] ''tele'' "a distansa" e dal [[Łéngoa latina|latino]] ''video'' "vardo") el xe uno dei mexi de comunicasion pì difondesti inte'l mondo. Ła serve a traxmetare [[Imajine dijitałe|imajini]], [[video]] e soni a distansa, sotoforma de [[programa tełevixivo|programi tełevixivi]] traxmisi dai [[Stasion tełevixiva|emisori tełevixivi]], sia in [[Direta tełevixiva|direta]] (''live)'' che en diferita, tute e dò co na çerta [[Latensa (DTV)|latensa]], a utenti che i stà in aree xiografeghe dotae de reti de comunicasion (traxmetidori e ripetidori), che i ga on [[antena]] par riçevare el segnaƚe e on [[televixore]] par vixionare i [[Servisio|servisi riçevui]].
+La '''Tełevixion''' o '''Tełe''' (paroła che ła vien dal [[łéngoa greca|greco]] ''tele'' "a distansa" e dal [[Łéngoa latina|latino]] ''video'' "vardo") el xe uno dei mexi de comunicasion pì difondesti inte el mondo. Ła serve a traxmetare [[Imajine dijitałe|imajini]], [[video]] e soni a distansa, sotoforma de [[programa tełevixivo|programi tełevixivi]] traxmisi dai [[Stasion tełevixiva|emisori tełevixivi]], sia in [[Direta tełevixiva|direta]] (''live)'' che en diferita, tute e dò co na çerta [[Latensa (DTV)|latensa]], a utenti che i stà in aree xiografeghe dotae de reti de comunicasion (traxmetidori e ripetidori), che i ga on [[antena]] par riçevare el segnałe e on [[televixore]] par vixionare i [[Servisio|servisi riçevui]].
-La teƚevixion ƚa xé considerada l'evołusion de ła [[radio|aradio]], che ła trasmeteva soło che [[Sono|soni]], e ƚa ga rapidamente par la vełoçità e ła conpletesa de łe informasion, tanto che ƚa xé divegnesta el primo [[Midia de l'informasion|mexo de comunicasion de masa]].
+La tełevixion ła xé considerada l'evołusion de ła [[radio|aradio]], che ła trasmeteva soło che [[Sono|soni]], e ła ga rapidamente par la vełoçità e ła conpletesa de łe informasion, tanto che ła xé divegnesta el primo [[Midia de l'informasion|mexo de comunicasion de masa]].
-== Dexviƚupamento e funsionamento ==
+== Dexviłupamento e funsionamento ==
-Considerada l'evoƚusion de l'[[aradio]], ƚa cual ƚa xé limitada a ƚa unjoƚa difuxion de contegnui sonori, ƚa teƚevixion ƚa xé stada dexviƚupada da difarenti grupi de studio e laoro in difarenti [[stati del mondo]] (de conseguensa el xé bastansa difiçiƚe capìr chi che ƚa gapia realmente xenitàda), e ƚa xé stada dàda al [[Tràfego (economia)|publego]] soƚo in te ƚa fin de ƚa [[seconda guera mondiałe]]
+Considerada l'evołusion de l'[[aradio]], ła cual ła xé limitada a ła unjoła difuxion de contegnui sonori, ła tełevixion ła xé stada dexviłupada da difarenti grupi de studio e laoro in difarenti [[stati del mondo]] (de conseguensa el xé bastansa difiçiłe capìr chi che ła gapia realmente xenitàda), e ła xé stada dàda al [[Tràfego (economia)|publego]] soło in te ła fin de ła [[seconda guera mondiałe]]
-Se par el [[sono]] se podea doparare ƚa tecnoloxia xà existente de l'aradio, par el video, ƚa [[Traxmision (tełecomunicasion)|traxmision]] e ƚa riçesion de ƚe imajini, se gheva da studiare nove tecneghe da metare in copia co l'audio.
+Se par el [[sono]] se podea doparare ła tecnoloxia xà existente de l'aradio, par el video, ła [[Traxmision (tełecomunicasion)|traxmision]] e ła riçesion de łe imajini, se gheva da studiare nove tecneghe da metare in copia co l'audio.
-Calcoƚando ƚe proporsion de definision che ghe voƚe in manjiera che el ocio de l'[[omo]] no el s'incòrxa del seguirse de imajini, ma el veda on imajine in continuo movimento, si ghea pensà de metare so on schermo (el teƚevixore) on imajine scandìa da na teƚecamara (poxisionada da n'altra parte) e traxmetesta via aradio. La teƚecamara ƚa anaƚixava eletronegamente tocheti infiniteximaƚi de l'imajine incuadrada, doparando on peneƚo eletronego de letura che el scandìa l'imajine par righe, da sanca a dreta<ref>dreta / drita = destra</ref>, faxendo un pacheto de dati de tipo "luxe-scuro" (anaƚoxego a l'inpisà/stuà e al 0/1 del sistema binario) e ƚo traxmetìa in manjiera ordinada via aradio.
+Calcołando łe proporsion de definision che ghe vołe in manjiera che el ocio de l'[[omo]] no el s'incòrxa del seguirse de imajini, ma el veda on imajine in continuo movimento, si ghea pensà de metare so on schermo (el tełevixore) on imajine scandìa da na tełecamara (poxisionada da n'altra parte) e traxmetesta via aradio. La tełecamara ła anałixava eletronegamente tocheti infiniteximałi de l'imajine incuadrada, doparando on peneło eletronego de letura che el scandìa l'imajine par righe, da sanca a dreta<ref>dreta / drita = destra</ref>, faxendo un pacheto de dati de tipo "luxe-scuro" (anałoxego a l'inpisà/stuà e al 0/1 del sistema binario) e ło traxmetìa in manjiera ordinada via aradio.
-Da l'altra parte el riçevidore el decodefegava sti dati traerso n'altro paneƚo eƚetronego (de scritura) che el jera picà da drio so tuto el schermo, senpre par ƚinee alternàe: sta fasa de [[Ełetron|ełetroni]] i inpisava dei fosfori che na volta "eçitài" i faxea luxe, d'ƚasando stare cheƚi che i ghea da restar scuri. La fasa de eletroni i vegnea "guidai" da on canpo eƚetromagnedego creà da bobine poxisionae sol coƚo del tubo catodego. I tenpi tanto basi de scansion (25 fotogrami al segondo) i consentìa de rendare ƚe imajini in seguensa a ritmi pì rapidi a confronto de cheƚi del çinema, rendendo on bon movimento. Par ƚa riçesion del segnaƚe, el xé sta neçesario dotare i teƚevixori de antene conplese, bone de ciapare con bona anplifegasion ƚe varie parte del segnaƚe. La banda che ogni canaƚe el ocupa el xè de 7MHz par traxmision in VHF e 8MHz par traxmision in UHF.
+Da l'altra parte el riçevidore el decodefegava sti dati traerso n'altro paneło ełetronego (de scritura) che el jera picà da drio so tuto el schermo, senpre par łinee alternàe: sta fasa de [[Ełetron|ełetroni]] i inpisava dei fosfori che na volta "eçitài" i faxea luxe, d'łasando stare chełi che i ghea da restar scuri. La fasa de eletroni i vegnea "guidai" da on canpo ełetromagnedego creà da bobine poxisionae sol coło del tubo catodego. I tenpi tanto basi de scansion (25 fotogrami al segondo) i consentìa de rendare łe imajini in seguensa a ritmi pì rapidi a confronto de chełi del çinema, rendendo on bon movimento. Par ła riçesion del segnałe, el xé sta neçesario dotare i tełevixori de antene conplese, bone de ciapare con bona anplifegasion łe varie parte del segnałe. La banda che ogni canałe el ocupa el xè de 7MHz par traxmision in VHF e 8MHz par traxmision in UHF.
-=== Prinçipaƚi dotasion ===
+=== Prinçipałi dotasion ===
-A partir dai ani [[1960]], xé sta posibiƚe vère in dotasion co'l teƚevixore anca el [[tełecomando]] par na mejor doparabiƚità del [[servisio]]. La so pì granda difuxion ƚa xé stada intrà i [[1970|ani 1970]] e [[1980]].
+A partir dai ani [[1960]], xé sta posibiłe vère in dotasion co'l tełevixore anca el [[tełecomando]] par na mejor doparabiłità del [[servisio]]. La so pì granda difuxion ła xé stada intrà i [[1970|ani 1970]] e [[1980]].
-=== Teƚevixion a coƚore ===
+=== Tełevixion a cołore ===
-Col progreso de ƚe tecnoƚoxie eƚetroneghe (ma anca co on progresivo redimensionamento dei conponenti drento a ƚe teƚevixion, grasie ai [[transistor]]), el xé sta posibiƚe el teorixarse de na traxmision de l'imajine a coƚori, anaƚixando e dividendo l'imajine scandia segondo ƚe conponenti dei coƚori baxe (roso, blè e verde) da riproduxare in anaƚoxia so schermi andove vegnea meso on strato de fosfori de on soƚo coƚore (soƚitamente bianco) co na matrixe poxisionae a delta de fosfori dei coƚori baxe, che smisiandose, i creava tuti i coƚori.
+Col progreso de łe tecnołoxie ełetroneghe (ma anca co on progresivo redimensionamento dei conponenti drento a łe tełevixion, grasie ai [[transistor]]), el xé sta posibiłe el teorixarse de na traxmision de l'imajine a cołori, anałixando e dividendo l'imajine scandia segondo łe conponenti dei cołori baxe (roso, blè e verde) da riproduxare in anałoxia so schermi andove vegnea meso on strato de fosfori de on soło cołore (sołitamente bianco) co na matrixe poxisionae a delta de fosfori dei cołori baxe, che smisiandose, i creava tuti i cołori.
-La teƚevixion a coƚori ƚa se ga vùa intrà i ani [[1960]] e [[1970]] in tuti i paexi del mondo.
+La tełevixion a cołori ła se ga vùa intrà i ani [[1960]] e [[1970]] in tuti i paexi del mondo.
-==Formài e cuaƚità==
+==Formài e cuałità==
 Łe trasmision tełevixive in tuto el mondo łe njien fate, vardando stàndar prestabiłii.
 {| class="wikitable"
 !Formà
+!Resołusion
-!Resoƚusion
 !Imajini par segondo
 |-
@@ Riga 53: / Riga 53: @@
 |}
-== Servisi teƚevixivi ==
+== Servisi tełevixivi ==
-=== Servisi teƚevixivi in Veneto ===
+=== Servisi tełevixivi in Veneto ===
 {{Varda anca|Servisi tełevixivi in Veneto}}
-=== Servisi teƚevixivi in Italia ===
+=== Servisi tełevixivi in Italia ===
 {{Varda anca|Servisi tełevixivi in Italia}}
-=== Servisi teƚevixivi in Svisara===
+=== Servisi tełevixivi in Svisara===
 {{Varda anca|Servisi tełevixivi in Svisara}}