Difarense intrà łe version de "Diałeto primierot"
| [Version verifegà] | [Version verifegà] |
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
p Bot: Zonto el modèl Controło de autorità |
p Robot: Coresion rindirisamenti |
||
| Riga 10: | Riga 10: | ||
|scrittura= [[Alfabeto|Alfabeto latino]] |
|scrittura= [[Alfabeto|Alfabeto latino]] |
||
|tipologia=[[Soggetto Verbo Oggetto|SVO]] |
|tipologia=[[Soggetto Verbo Oggetto|SVO]] |
||
|fam1=[[ |
|fam1=[[Léngue indoeoropee|Indoeuropee]] |
||
|fam2=[[Lengue italiche|Italiche]] |
|fam2=[[Lengue italiche|Italiche]] |
||
|fam3=[[Lengue romanze|Romanze]] |
|fam3=[[Lengue romanze|Romanze]] |
||
| Riga 18: | Riga 18: | ||
|fam7=[[Lengue galloromanze|Galloromanze]] |
|fam7=[[Lengue galloromanze|Galloromanze]] |
||
|fam8=[[Gallo-italico|Galloitaliche]] |
|fam8=[[Gallo-italico|Galloitaliche]] |
||
|fam9=[[ |
|fam9=[[Łéngoa ładina|Ladìn]] |
||
|fam10=[[Diałeto vèneto setentrional|Ladìn-Vèneto]] |
|fam10=[[Diałeto vèneto setentrional|Ladìn-Vèneto]] |
||
|fam11='''''dialeto primieròt''''' |
|fam11='''''dialeto primieròt''''' |
||
| Riga 24: | Riga 24: | ||
}} |
}} |
||
El '''Primieròt''' el é en dialeto parlà te la [[Primier|Val de Primiér]], tel [[Trentin]]. |
El '''Primieròt''' el é en dialeto parlà te la [[Primier|Val de Primiér]], tel [[Provincia autonoma de Trento|Trentin]]. |
||
== Carateristeghe == |
== Carateristeghe == |
||
{{Varda anca|Gramàtica primieròta}} |
{{Varda anca|Gramàtica primieròta}} |
||
Se vedon la storia del Primiér, podon capir che 'l Primierot el é pì vesìn al [[Lengua todesca|todésch]], al [[ |
Se vedon la storia del Primiér, podon capir che 'l Primierot el é pì vesìn al [[Lengua todesca|todésch]], al [[łéngoa ładina|ladìn]] e al [[Diałeto vèneto setentrional|feltrin]] che da cuel del rest del [[Diałeto vèneto osidental|Trentin]]. |
||
Tra i carateristeghe pì importanti ghe n'é: |
Tra i carateristeghe pì importanti ghe n'é: |
||
Version de le 06:05, 9 maj 2020
| Tipo | dialèto  |
|---|---|
| Diałeto de | vèneto |
| Parlà in |  Itàłia |
| Parlanti | |
| Totałe | 10 000 su par do |
| Caratarìsteghe | |
| Clasifegasion lenguìstega | |
| łéngua umana łéngue indoeoropee łéngue itàłeghe łéngue romanze łéngue ìtało-osidentałi vèneto vèneto nordegno | |
El Primieròt el é en dialeto parlà te la Val de Primiér, tel Trentin.
Carateristeghe
|
Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Gramàtica primieròta. |
Se vedon la storia del Primiér, podon capir che 'l Primierot el é pì vesìn al todésch, al ladìn e al feltrin che da cuel del rest del Trentin.
Tra i carateristeghe pì importanti ghe n'é:
- La pronunẑia de /θ/ co /ẑ/ (ingles: Think), compagn al belumat e al feltrin;
- La pronuncia de /dz/ e de /d/ con /đ/;
Esenpi de la lengua
I đì de la stemàna
Luni, Marti, Mèrcol, Dòbia, Vèndre, Sàbo, Doménega.
Le stajon
Insuđa, Istà, Ferđina, Invèrn.
I mesi del àn
Ðegnèr, Feorèr, Mèrẑ, Aorìl, Majo, Ðugn, Lujo, Agost, Setember, Otober, November, Deẑember.
I nùmari
- Un, Doi, Trei, Cuatro, Ẑinque, Sìe, Sèt, Òt, Nòve, Dies.
- Úndese, Dòdese, Trèdese, Cuatòrdese, Cuìndese, Sédese, Dissèt, Disdòt, Disnove, Vinti.
- Trènta
- Cuaranta
- Ẑinquanta
- Sesanta
- Setanta
- Otanta
- Nonanta
- Ẑènto
- Dosènto
- Mili
- Domili
- Diesemili
- Ẑèntomili
- N milion
- N miliardo
Provèrbi
- Mèjo brusar en paes che perder le tradiẑion
Provèrbi contađini
- Se 'l Sass Maor el à l capel, mòla la falẑ e ciapa el restèl.
- Se 'l Sass Maor el à la ẑentura, el siegador el laora a man segura.
- De San Valantin se guèrna sènẑa lumin.
Proverbi meteorològici
- Se (la piova) la vien da Santa Catarina, ciapa el restel e camina.
- Se (la piova) la vien da la Ẑareda, la vien co la ghèda.
- Se (la piova) la vien dal Pavion, piova a balon.
- Se (la piova) la vien del Schener, la vien col ster.
- Se (la piova) la vien de San Martin, la vien col scudelìn.
Sioglilengua e filastròche
- Ẑento ẑeste de ẑeule marẑe.
- Tirìn, tirìn, tirìna / la vècia Giacomina /la lava le scudèle, /la salva le pì brute, /la romp le pì bèle, /despò la và in piaza, /la crompa la salata, /la tasta se la é bona /col far de 'na parona /e tuti i la minciona. /
Bibliografia
- (IT) Livio Tissot, Dizionario primierotto, ed. Manfrini, 1996.
- (IT) Primiero ieri e oggi.
- (IT) Primiero - Storia e attualità, autori vari, 1956.