Difarense intrà łe version de "Betula"
| [Version verifegà] | [Version verifegà] |
p Robot: Rimosion de modèl: Link FA |
fix refusi |
||
| Riga 46: | Riga 46: | ||
[[File:Xylitol crystals.jpg|thumb|Cristałi de ksiłitoło]] |
[[File:Xylitol crystals.jpg|thumb|Cristałi de ksiłitoło]] |
||
Çerti studi i ga anca fato vedare ke 'l ksiłitoło (łe ciunghe al ksiłitoło) el pol prevenire łe otiti. |
Çerti studi i ga anca fato vedare ke 'l ksiłitoło (łe ciunghe al ksiłitoło) el pol prevenire łe otiti. |
||
Ocio coi can |
Ocio coi can perché el ksiłitoło el xe vełenoso par lori e se i ghin magna tanto, i pol morir. |
||
[[Categoria:Àlberi]] |
[[Categoria:Àlberi]] |
||
Version de le 19:47, 1 zen 2018
 Betula pendula (it)   | |
| Dati | |
|---|---|
| Fonte de | birch sap (en) , legno di betulla (it) , birch seed (en) , birch oil (en) , Karelian birch (en) , Baltic birch (en) , corteccia di betulla (it) e birch triterpenes (en) |
| Piante | |
| Tipo de fruta | nucula (it) |
| Tasonomia | |
| Superregno | Eukaryota |
| Rènjo | Plantae |
| Órdene | Fagales |
| Fameja | Betulaceae |
| Sotofameja | Betuloideae |
| Zènare | Betula L., 1753 |
| Tipo tasonòmego | Betula alba |
| Distribusion | |
 | |
Ła brèdoła (o bredol, albareła o bioła, beđòl o pirca (nome sientifego Betula alba) ła xe na pianta deła fameja dełe Betulaceae. in inglexe se dixe birch, in todesco Birke, in sloveno bréza, in taljan betulla.
Ła pol rivare a 15-30 metri de altesa e vivare fin a 160 ani. Sta pianta la buta el połine fra febraro e apriłe.
Ałergia ała bredoła
Fra febraro e aprile el połine fa danare kuei ke xe ałergici al połine de bredoła, con starnui, bruxor de oci e asma (ałergia ała bredoła). In Scandinavia ła bredoła, o mejo el so połine, xe ł'ałergene ke fa vegnere pi ałergie de tuti.
.svg)
Ła bredoła come albaro sinboło
Ła bredoła xe ł'albaro nasional deła Finlandia
El legno
El legno de bredoła el rexiste al seco e ał'umido e el vien doparà dal marangon par fare careghe, tołe, scałe, ma anca socołi e dóe dełe boti. Senpre el legno de bredoła xe un otimo legno da bruxare.
El suco de bredoła
Faxendo dei taj suła scorsa, se pol tirar fora un suco, un fià dolse, verde ciaro, bevù in specie in Finlandia, Estonia, Letonia, Lituania, Rusia, Bielorusia e Ucraina: el suco de bredoła. Secando i buti e łe foje, se pol avere un te diuretico, xontandoghe aqua de bojo.
El ksiłitoło, sucaro del legno
Dała bredoła se tira fora el ksiłitoło o sucaro del legno (formuła chimica C5H12O5),
un alcol ke el ga manco całorie del sucaro normałe (sacarosio) e el pol esare doparà dai diabetici sensa ke el ghe tira su el liveło de sucaro 'ntel sangue (glicemia). Doparà drento ła ciunga (ciunghe al ksiłitoło), el defende i denti dała placa baterica e dała carie.
Çerti studi i ga anca fato vedare ke 'l ksiłitoło (łe ciunghe al ksiłitoło) el pol prevenire łe otiti. Ocio coi can perché el ksiłitoło el xe vełenoso par lori e se i ghin magna tanto, i pol morir.