Sant'Antonio da Pàdoa

Afresco de Simone Martini in te ła baxéłega Inferior de Asisi, che mostra Sant'Antonio insieme con San Francesco

Sant'Antonio de Padova, al secoło Fernando Bulhão (Lisbona, 15 de agosto 1195 - Padova, 13 de giugno 1231) xè stà un frate francescan, e el xè un santo de ła Cèxa Catołica. Ła data de nàsita ła xè tramandà par tradision.

El jéra de fameja de nobiłì portoghesi, disendenti dal cavałiere crociato Goffredo di Buglione.

Prima co' ì Canonici regolari agostiniani de Coimbra (1210), dopo co' ì francescani (1220), el gà predicà dapartuto, 'ntel Portogało prima, e dopo in Itałia; le sò parołe le jéra piene de dotrina de łe Sacre Scriture.

'Ntel 1221 el gà incontrà, a ła Porziuncola, San Francesco de Asisi, che el lo gà mandà a l'èremo de Montepaolo, vìsìn Forlì, çità dove el gà scuminsià a predicare.

Profesor de teołogia e a ło steso tenpo predicator, el gà conbatù l'erexìa catara, soratuto in Fransa, co' tanta fòrsa e co' tanta convinsion. Dopo el xè stà trasferìo anca a Bołogna e in fin a Padoa, çità dove el xè patrono.

El xe morto el 13 de giugno del 1231, a l'età de 35 ani, visin de ła cexa de l'Arceła (Ara Coeli), frasion nord de Padoa, de ritorno dal convento de Canpo San Piero indove ch'el se jera ritirà. Dopo ła so morte i tanti miracołi i gà fato in modo che el fuse invocà dai devoti come un infaticabiłe guaritor, e tuti i lo dixèva santo.

'Ntel 1232, l'ano dopo de ła so morte, papa Gregorio IX el lo gà fato santo.

Pio XII in tel 1946 el gà eleto Sant'Antonio tra i dotori de ła Cexa Catołica; in particołàre ghe xè stà dà el titoło de dotor evangełico, parché el jèra sołito sostegnere łe so afermasion co' łe çitasion del Vangeło.

Ła granda Basiłica de Padoa ła xè dedicà a Sant'Antonio, e in çità ła xè cìamà "El Santo". Ghe xè anca un dito su Padoa, ligà anca al Santo: ła sarìa difati ła çità col cafè sensa porte, el santo sensa nome, el prà sensa erba, che sarìa el cafè Pedrochi, sant'Antonio apunto, e el Prà de ła Vałe.

Sant'Antonio el se festeja el 13 de giugno; a Padoa, par l'ocaxion, se fà na inponente çełebrasion co' ła proçesion.