Pederoba

Modeło:Comune Pederoba el xe on comune de 7 273 aneme 'nte ła provincia de Treviso sa. Se trata de un comun sparso in quanto sede comunałe xe ła frasion Onigo, siben esista 'na frasion omonema al comùn.

Xeografia fixega

Pederoba se cata so 'na area ritegnùa stratejica insìn da l'epoca antiga: so' ła riva drita del Piave e ai pié de łe prealpi Bełunexi, mete in comunicasion l'area montana (Feltrìn co' ła pianura atraverso ła SR 348 "Feltrina".

I sentri abità de Pederoba e Curogna se loga so'l scomisio de ła Valcavasia, sona area pianejante conprexa infra i cołi Axołani e łe Prealpi Bełunexi. Onigo, Levada e Covoło se cata pì a sud, so' na piana che se verxe verso Cornuda e Croxeta.

L'altitudine masima xe de 780 m s.l.m. e si ravixa in corispondensa del Monfenera, estremità orientałe del grupo del Grapa e łimite setentrionałe del comùn. Ła minema xe de 134 m e corisponde al leto del Piave 'rente ła xona de Covoło.

Oltra al Piave, i corsi d'aqua degni di notasion xe el Curogna, che vien xo da łe prealpi, e ła Brenteła, canałe artificiałe reałixà soto ła Serenissima che, prełevando łe aque dal Piave, contribuise a daquàr el piàn sotostante, sedenò àrida e steriłe.

Storia

Łe testimonianse pì antighe del pasà de Pederoba xe rapprexentàe da vari reperti de età romana. El steso toponemo rivarìa dal latìn petra rubla, in riferimento a ła carateristega pièra rosa de ła xona.

Se pensa che ałora sta qua fuse 'na xona de transito, visto el pasagio de ła via Claudia Augusta Altinate, forse coinsidente co' l'atuałe Feltrina, e ła poxision a ridoso del Piave.

Sta situasion se gà mantegnùa anca in epoca sucesiva: ła prexensa de nùmaroxi loghi de culto afasà ała strada fa pensàr al pasagio de pełegrini. Atorno al 1000 xe stàe istituìe łe pievi de Pederoba e Onigo, mentre sarìa pì antighe łe céxe de Levada e Curogna, entranbe intitołàe a San Martin, venerà masime dai Longobardi.

Ła zona xe stà łigà par longo tenpo ai Onigo, feudatari che resiedeva in un casteło 'rente l'omonema frasion, de ła qual ancora resta qualche ruìna. Ła xona xe stà sconvolta cussì 'nte łe lote che, durante el XIII secolo, gà contrapòsto a staltri i Exełini.

Pasàda ała Serenisima, se gà avùo 'na serta riprexa economica, co' ła costrusion de di mołini e fabriche. Pederoba xe devenntà tra l'altro sede de uno dei pì inportanti marcà de biàve del Sinquesento.

A Venesia xe avegnùi po' i domini Napoełonico e Austriaco. L'aministrasion imperial gò proà a dar inpulso a l'agricoltura locałe. Tutavia intra łe popolasion xe restàe sparpagnàe fame e povartà e tanti xe stà costreti a emigràr.

Pasà al Regno d'Itałia, Pederoba xe stà destruta durante ła granda guera in quanto, dopo ła rota di Caoreto, se gà ritrovà in corispondensa del fronte del Piave e in prosimità de Grapa e Monteło. Testimoniansa xe i vari monumenti nati 'ntel teritòrio, infra i quałi spica l'osario fransexe.

La riprexa del segondo dopoguera gà rexo anco' Pederoba uno dei prinsìpałi sentri artexanałi e industriałi de ła pedemontana del Grapa.

Simitero miłitàr fransexe

Łe parti xe recoverte de tavèłe in bronxo co' sòra incixi i nomi dei caduti e alcune fra ste qua no se połe riconosarle parchè no xe stà posibiłe identifegàr el soldà. El testo vien propòsto dal maresiało Philippe Pétain. El ricorda ła fradełansa miłitàr itało-fransexe. El Simitero Miłitàr Fransexe de Pederoba xe stà inaugurà nel steso momento de queło itałian de Bligny, indove ripoxa sìrca 3453 soldà itałiani cascà in Fransa. A Pederoba xe stà racolti i resti mortałi de 1000 soldà fransexi che 'vanti jera stà sepełìi in diversi simiteri de guèra cèi. I aparegneva a ła 37° divixion; staltra el 30-12-1917 gavea reconquistà el Monte Tonba durante ła Granda Guera.

Viła Conti d'Onigo

Costruìa intra el 600 e 'l 700, un tenpo rexidensa de canpagna dei conti; nel parco retrostante ła viła se càta ła tonba de Teodolinda d'Onigo. A l'interno de ła viła se càta ła sede dei Alpini de Pederoba e ła cooperativa "vita e łavoro".

Evołusion demografica

Abitanti censii

Eventi

Dal 1970, par tuti i fin-setimana del mexe se desvolxe ła manifestasion "Mostra-Mercà Maron del Monfenera" prodoto tìpego de ła xona a cui xe stà riconosùa ła marca I.G.P..

Altra manifestasion inportante ła Festa del Faxiol Borloto Nano Levada a Covoło de Piave łe prime domeneghe de setenbre.

Xemełagi

• 

Hettange-Grande (dal 1982)

• 

Jacutinga (dal 2008)

Voxe łigàe

• Comunità montana del Grapa