Difarense intrà łe version de "Nunavut"

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
[Version verifegà][Version verifegà]
Contenuto cancellato Contenuto aggiunto
VajotwoBot (discusion | contribusion)
p Robot: Modifeghe esteteghe
p fixing dead links
Riga 170: Riga 170:
* "Qulliq Model", par ła majoransa de łe comunità Nunavut, con l'Inuktitut come łéngoa prinçipałe par l'istrusion.
* "Qulliq Model", par ła majoransa de łe comunità Nunavut, con l'Inuktitut come łéngoa prinçipałe par l'istrusion.
* "Inuinnaqtun Immersion Model", par ła riviłitałixasion de l'Inuinnaqtun.
* "Inuinnaqtun Immersion Model", par ła riviłitałixasion de l'Inuinnaqtun.
* "Mixed Population Model", prinçipalmente par l'Iqaluit (posibilmente par Rankin Inlet), in quanto el 40% de ła popołasion ''Qallunaat'', el termine Inuit par Caucaxici, el podarea averghe difarenti exigense.<ref>[http://www.gov.nu.ca/education/eng/pubdoc/Aajjiqatigiingnisumeng.pdf]</ref>
* "Mixed Population Model", prinçipalmente par l'Iqaluit (posibilmente par Rankin Inlet), in quanto el 40% de ła popołasion ''Qallunaat'', el termine Inuit par Caucaxici, el podarea averghe difarenti exigense.<ref>[http://web.archive.org/web/20040727100540/http://www.gov.nu.ca/education/eng/pubdoc/Aajjiqatigiingnisumeng.pdf]</ref>


{| class="wikitable sortable" style="width:300px; display:block; float:left;"
{| class="wikitable sortable" style="width:300px; display:block; float:left;"
Riga 234: Riga 234:


== Łigamenti de fora ==
== Łigamenti de fora ==
* [http://www.gov.nu.ca/education/eng/images/Nunavutmap.gif Mapa de łe rejoni del Nunavut] (dal sito del governo del Nunavut)
* [http://web.archive.org/web/20051014061258/http://www.gov.nu.ca/education/eng/images/Nunavutmap.gif Mapa de łe rejoni del Nunavut] (dal sito del governo del Nunavut)
* [http://www.assembly.nu.ca/ Asenblea Łegixłativa del Nunavut]
* [http://www.assembly.nu.ca/ Asenblea Łegixłativa del Nunavut]
* [http://www.gov.nu.ca/ Nunavut Kavamat / Governo del Nunavut]: sito ofiçiałe
* [http://www.gov.nu.ca/ Nunavut Kavamat / Governo del Nunavut]: sito ofiçiałe

Version de le 20:28, 26 ago 2014

Nunavut
ᓄᓇᕗᑦ (iu) Cànbia el vałor in Wikidata
Bandiera Stema
Bandiera Stema
Someja
modeło virtual


Bomò«ᓄᓇᕗᑦ ᓴᙱᓂᕗᑦ»
«Nunavut Sanginivut»
«Our land, our strength»
«Notre terre, notre force» Cànbia el vałor in Wikidata
Pozision

Map

43°39′12″N 79°22′59″W / 43.653333°N 79.383056°W43.653333; -79.383056 (Nunavut)Coordinae: 43°39′12″N 79°22′59″W / 43.653333°N 79.383056°W43.653333; -79.383056 (Nunavut)

Continentenordamèrica Cànbia el vałor in Wikidata
StatoCànada Cànbia el vałor in Wikidata

CapitałeIqaluit (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Popołasion
Totałe36 858 (2021) Cànbia el vałor in Wikidata
−1 385 (2017)
Densità0,02 hab./km²
Idiomainglezo
franseze
inuktitut
inuinnaqtun Cànbia el vałor in Wikidata
Zeografia
Àrea2 038 722 km² Cànbia el vałor in Wikidata
Bagnà daBaja de Baffin, baia di Hudson (it) Traduzi, Pasajo a nord-òvest e Osèano Àrtego Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì altoMonte Barbeau (2 616 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì basoOsèano Àrtego (0 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Rente a
Dati istòreghi
Prima mesion documentadaMackenzie District (en) Traduzi e Keewatin District (en) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Dì festivo
Organizasion pułìtega
Forma de goernodemocrasia parlamentar e consensus government (en) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Òrgano ezecutivoGoerno de Nunavut Cànbia el vałor in Wikidata
Òrgano lejislativoLejislatura de Nunavut (en) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Premier del Nunavut (it) Traduzi Cànbia el vałor in WikidataP.J. Akeeagok (en) Traduzi (19 de novenbre del 2021) Cànbia el vałor in Wikidata
Economia
PIL nomenałe4 160 000 000 $ (2020) Cànbia el vałor in Wikidata
Monedadòłaro canadeze Cànbia el vałor in Wikidata
Còdazi de identifegasion
ISO 3166-2CA-NU Cànbia el vałor in Wikidata
Còdaze postałeX0A, X0B e X0C Cànbia el vałor in Wikidata
Fuzo oràrio
Istòrego

Sito webgov.nu.ca Cànbia el vałor in Wikidata










Facebook place: govofnunavut
Twitter: GovofNunavut






Youtube: UCY7TL13lENbsJd1jGsj-dlw






























MusicBrainz: 79c3204c-1cd8-4906-a2d7-43aeb997927c


Nunavut (in inuktitut ᓄᓇᕗᑦ, Nunavut), dal 1° de apriłe 1999, el costituise el 3° teritorio del Canada; l'è al steso tenpo el manco popołà e 'l più grando de i teritori e de łe provinçe del paexe.

Nunavut vol dir 'ła nostra tera' in Inuktitut, ła łéngoa dei Inuit. I so abitanti i'è ciamè Nunavummiut, al singołar Nunavummiuq.

Giografia

Costa nordorientałe de l'ixoła de Baffin.

El teritorio el cuerxe çirca 2 000 000 km² de tera e aqua in tel Canada setentrionałe; de ła so imensa superfiçie, 157 077 km² i'è de Oçeano Artico, mentre 1 936 113 km² i'è costituii da tere emerse, includendo ła majoransa de l'arçipełago artico (conpresi l'Ìxoła de Baffin l'Ìxoła de Ellesmere a nord, cosita come łe parti orientałe e meridionałe de l'Ìxoła Victoria a ovest), tute łe ixołe de łe baie de Hudson, James, e Ungava (incluxe łe Ìxołe de Belcher) che łe apartegnea ai Teritori del Nord-Ovest.

Ghe ne deriva che el Nunavut l'è ła quinta entità rejonałe mia indipendente piasè granda al mondo. Se el Nunavut el fuse on Stato, el sarea tredexeximo par area, dopo ła Republica Democratica del Congo.

El Nunavut el confina via tera co i Teritori del Nord-Ovest a ovest e col Manitoba a sud, oltre che co ła provinçia de Teranóva e Łabrador, co ła qual el condivide ła picenina remota ixoła de Killiniq. El confina via mar anca co łe provinçe del Quebec, Ontario, Manitoba e co ła Groenlandia a nord.
Ła creasion del Nunavut l'à originà i "four corners", un punto ndoe se interseca i confini de cuatro provinçe: Nunavut apunto, i Teritori del Nord-Ovest, Manitoba, e Sascaċiùan, su ła costa meridional del łago Kasba. A cauxa de ła so cołocasion geografica remota e inacesibiłe, no l'è mia un posto turistico. Ghè tutavia un monumento (sepur datà) a indicar el punto exato e qualcheduni ghe va.[5]

El Nunavut ła xe, par el Canada, la divixion aministrativa de primo łiveło più reçente: ła s'à separà ofiçialmente dai Teritori del Nord-Ovest el primo apriłe 1999 par mexo del Nunavut Act[6] e del Nunavut Land Claims Agreement Act[7], benché i confini atuałi i sia stè stabiłii in tel 1993. Ła creasion del Nunavut l'à conportà el più groso canbiamento a ła mapa del Canada da l'incorporasion de ła provinçia de Teranóva e Łabrador in tel 1949.

El teritorio el xe atraversà sol so marxene oriental da ła Cordiłiera Artica; el punto piasè alto del Nunavut l'è el Pico Barbeau.

Istoria

L'atuałe rejon del Nunavut l'è abità da çirca 4000 ani. Ła majoransa dei storici l'identifica ła costa de l'ixoła de Baffin co l'Helluland descrita in te łe saghe nordiche, el che el rende posibiłe che i abitanti de ła rejon i gabia avù contati ocaxionałi co i marinai norvegexi.

Ła istoria documentà del Nunavut ła scominsia in tel 1576. Martin Frobisher, che 'l dirigea na spedision par catar el pasajo a nord-ovest, el pensava d'aver catà oro preso ła Baia de Frobisher, su ła costa de l'ixoła de Baffin.[8] El minerałe el se riveła in segutio esar sensa valor, ma Frobisher el resta noto par esar el primo europeo ad averghe avù contati co i Inuit, che se se ricorda. El contato l'era ostiłe, con Frobisher che el catura cuatro nativi e 'l łe porta in Inghiltera, ndoe in breve i more.

Altri esploratori a ła riçerca del pasajo a nord-ovest i'è capitè da ste bande in tel XVII secoło, incluxi Henry Hudson, William Baffin e Robert Bylot.

In tel 1976 scominsia i negosiati del governo federal canadexe co i raprexentanti de ła popołasion Inuit, che i rivendicava un teritorio separà da queło dei Teritori de Nord-Ovest. El 14 apriłe 1982, se tien in tei Teritori de nord-ovest un referendum consultivo su ła divixion del teritorio, che el vede ła majoransa de i rexidenti votar in favor (co el 56,5% de i voti). Un acordo el vien pò decixo in tel setenbre del 1992 e ratificà da quaxi l'85% de i votanti del Nunavut. El 9 lujo 1993, łe do leji rełative, el Nunavut Land Claims Agreement Act e l' Nunavut Act, łe vien aprovè dal parlamento canadexe, e ła tranxision ła vien conpletà el 1° de apriłe del 1999, data de ła creasion ofiçiałe del Teritorio de Nunavut.[9] Ła scarsa e sparsa popołasion del Nunavut ła rende inprobabiłe ła concesion del status de provinçia in un futuro visin, anca se ła situasion ła podarea canbiar se 'l Yukon, che l'è de póco più popołà, el diventase na provinçia.

Demografia

Łe 10 comunità più grande
Comune 2006 2001 cresita
Icaluit 6 184 5 236 18,1%
Rankin Inlet 2 358 2 177 8,3%
Arviat 2 060 1 899 8,5%
Baker Lake 1 728 1 507 14,7%
Igloolik 1 538 1 286 19,6%
Cambridge Bay 1 477 1 309 12,8%
Pangnirtung 1 325 1 276 3,8%
Pond Inlet 1 315 1 220 7,8%
Kugluktuk 1 302 1 212 7,4%
Cape Dorset 1 236 1 148 7,7%

Al momento de l'ultimo censimento, ła popołasion del Nunavut l'era de sołe 31 906 áneme su un'area de ła grandesa de l'Eoropa oçidentałe. Se 'l Nunavut el fuse on stato sovran, el sarea el manco popołà del mondo: ła visina Groenlandia, par esenpio, ła ga presoché ła stesa area e 'l dopio de ła popołasion.

Ła capital Icaluit (prima Frobisher Bay) su l'ixoła de Baffin, a est, l'è stà decixa co un referendum in tel 1995. Altre grose comunità łe include i çentri rejonałi de Kangiqiniq (Rankin Inlet) e Arviat.

Al censimento del 2006, 24 640 persone che se identificava come Inuit (l' 83,6% del total de ła popołasion), 100 come nativi (0,34%), 130 metici (0,44%) e 4 410 come non aborigeni (14,96%).[10]

Łéngoa

Insieme a l'inuktitut, anca l'inuinnaqtun, l'inglexe e l'francexe i'è łéngoe ofiçiałi.

In te ła so rełasion (Aajiiqatigiingniq Language of Instruction Research Paper) comisionà in tel 2000 par el Dipartimento de l'Educasion del Nunavut, Ian Martin de l'Università de York l'aferma che na "minacia a łongo termine a ła łéngoa Inuit ła se pol catar dapartuto, e łe atuałi połitiche e pratiche łenguistiche scołastiche i'è drio contribuir a sta minacia" se łe scołe del Nunavut łe segue el modeło dei Teritori del Nord-Ovest. Martin el fornise un piano de vint'ani par crear na "società biłengoe pienamente funsionante, in inuktitut e inglexe entro el 2020. El piano el prexenta diversi modełi, incluxo:

  • "Qulliq Model", par ła majoransa de łe comunità Nunavut, con l'Inuktitut come łéngoa prinçipałe par l'istrusion.
  • "Inuinnaqtun Immersion Model", par ła riviłitałixasion de l'Inuinnaqtun.
  • "Mixed Population Model", prinçipalmente par l'Iqaluit (posibilmente par Rankin Inlet), in quanto el 40% de ła popołasion Qallunaat, el termine Inuit par Caucaxici, el podarea averghe difarenti exigense.[11]
Łéngoe mare autodichiarae
Łéngoe parlanti %
Inuktitut 20 185 69,54%
Inglexe 7 765 26,75%
Francexe 370 1,27%
Inuinnaqtun 295 1,02%

El censimento canadexe del 2006 l'à mostrà na popołasion de 29 474 áneme. De łe 29 025 risposte a ła domanda del censimento rełativa a ła łéngoa mare, łe łéngoe più riportè łe xe cofà in tabeła: Soło l'inglexe e l'francexe i'è stè considerè łéngoe ofiçiałi in tel censimento. I dati mostrè i se riferise a łe singołe risposte e a ła parçentuałe totałe. Ghè anca 260 risposte con sia l'inglexe che na łéngoa mia ofiçiałe (prinçipalmente Inuktitut), 20 con el francexe e na łéngoa mia ofiçiałe, 20 con sia inglexe che francexe e çirca 140 che no i'à mia risposto a ła domanda, i'à segnà più łéngoe mia ofiçiałi o i'à dà altre risposte mia vałide.[12]

Economia

L'economia del Nunavut l'è baxà parlopiù su łe miniere de oro, fero, xinco, nichel, rame e diamanti dixlochè sul teritorio. El Nunavut el ga un budget anuałe de 700 miłioni de dołari canadexi, quaxi totalmente de provegnensa del governo federal. Łe prinsipałi miniere verte int'el teritorio łe xe:

Governo

Edifiçio de l'asenblea łegixłativa a Icaluit.

El capo de Stato del Nunavut l'è un comisario, dito Commissioner, nominà dal ministero de i Afari Indiani e e del Xviłupo del Nord. Come par tuti i teritori canadexi, el ruoło del comisario l'è sinbołico e anałogo a queło de un Tenente Governador, co ła difarensa che el comisario no l'è mia un raprexentante de ła regina. Dal 12 majo 2012 ła comisaria ła xe Edna Elias.

I menbri de l'asenblea łegixłativa unicamerałe del Canada i'è ełeti individualmente; no ghè mia partiti e ła łegixłatura l'è baxà sul consenso.[14] El capo del governo l'è ełeto dai menbri de l'asenblea łegixłativa.

A łivel federal, el Nunavut l'ełexe un soło menbro de ła Camara dei Comuni; in sto caxo i candidati i'è afiłiè ai partiti federałi. Atualmente, el parlamentare ełeto par el Nunavut l'è Nancy Karetak-Kindell, esponente del Partito Łiberal.

Ła prima łegixłatura del teritorio ła s'è disolta el 16 jenar del 2004, e łe ełesioni i'è stè convochè póco più tardi. Ai prinçipi del 2008, el Nunavut l'è al so secondo governo.

Meso de fronte a łe critiche su ła so połitica, Paul Okalik (premier in carica da ła creasion del teritorio in tel 1999 fin al 2008) l'aveva meso in pié un consejo consultivo de ondexe veci, che i ga ła funsion de jutar a incorporar l'Inuit Qaujimajatuqangit (ła cultura Inuit e ła conosensa tradisional, in inglexe speso ciamà "IQ") in te łe decixioni połitiche e de governo del teritorio.

El teritorio el ga un budget anuałe de 700 miłioni dołari canadexi, fornii quaxi interamente dal governo federal. El precedente Primo Ministro Paul Martin l'avea meso el sostegno par el Canada setentrionałe tra łe so priorità par el 2004, con $500 miłioni da dividar tra i tri teritori.

Cultura

Omo de etnia inuit, Arviat.

Bandiera

Ła bandiera ofiçiałe del Nunavut ła vien adotà el 1 apriłe del 1999. I cołori blu e oro i'è stè selti da i membri de ła Commission d'établissement du Nunavut, a sinbołixar łe richese de ła tera, del mar e del ciel. El roso el raprexenta el Canada. L'inukshuk, monumento de piere, el guida ła gente in tel so camin e 'l indica i posti sacri. Se ghe cata anca Nikittuittuq, ła steła połar, che tradisionalmente l'è stà na guida par i naviganti e che ła vol esar un punto de riferimento fiso e imutabiłe, cosita come l'è el consejo dei savi de ła comunità.

Note

  1. URL de refarensa: http://www.pch.gc.ca/eng/1362671950944#a4. Editor: Department of Canadian Heritage. Łéngua de l'òpara o del nòme: ingleze canadeze. Data de consultasion: 21 de agosto del 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 URL de refarensa: https://canlii.ca/t/d9zq.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 voze de refarensawww4.rncan.gc.ca.
  4. ID DOI: 10.25318/3610022201-ENG.
  5. [1]
  6. [2]
  7. [3]
  8. Maple Leaf Web: Nunavut - Ła storia del popoło Inuit del Canada
  9. [4]
  10. [5]
  11. [6]
  12. Detailed Mother Tongue (186), Knowledge of Official Languages (5), Age Groups (17A) and Sex (3) (2006 Census)
  13. Wolfden Resources
  14. [7]

Altri projèti


Łigamenti de fora

Turixmo

Jornałixmo


Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Nunavut&oldid=553345"