Difarense intrà łe version de "Doze de ła Repùblega de Venèsia"
[Revixion njiancora controłà] | [Revixion njiancora controłà] |
fix cat |
p Bot: Sostituzione automatica (-\[\[[Ii]mage: +[[File:) |
||
Riga 1: | Riga 1: | ||
[[ |
[[File:Grand Procession of the Doge of Venice.png|200px|thumb|Doxe de Venessia, XVI secolo]] |
||
El '''Doxe''' (itał. '''Doge''') el xera ła màsima carica de governo de ła [[Serenisima Republica]] de [[Venessia]]. No'l gavéa mìa el potere de un principe o de un re, ma l'era pitosto un ''"primus inter pares"''. Ła só funsion ła xera più che altro queła de raprexentante uficiałe de [[Venessia]] in te łe cerimonie pùbliche e in te łe relassion diplomateghe coi altri stati (in pratica el gavéa un conpito che ghe someja un póco a queło del moderno [[Presidente de ła Republica]]). |
El '''Doxe''' (itał. '''Doge''') el xera ła màsima carica de governo de ła [[Serenisima Republica]] de [[Venessia]]. No'l gavéa mìa el potere de un principe o de un re, ma l'era pitosto un ''"primus inter pares"''. Ła só funsion ła xera più che altro queła de raprexentante uficiałe de [[Venessia]] in te łe cerimonie pùbliche e in te łe relassion diplomateghe coi altri stati (in pratica el gavéa un conpito che ghe someja un póco a queło del moderno [[Presidente de ła Republica]]). |
||
Version de le 19:37, 7 dis 2009
El Doxe (itał. Doge) el xera ła màsima carica de governo de ła Serenisima Republica de Venessia. No'l gavéa mìa el potere de un principe o de un re, ma l'era pitosto un "primus inter pares". Ła só funsion ła xera più che altro queła de raprexentante uficiałe de Venessia in te łe cerimonie pùbliche e in te łe relassion diplomateghe coi altri stati (in pratica el gavéa un conpito che ghe someja un póco a queło del moderno Presidente de ła Republica).
200px|right|thumb|Tiziano, Ritrato del Doxe Andrea Griti (1540)
I grandi doxi de ła Republica
Nei miłe e sento ani de existensa de l'istitussion dogałe a Venessia ghe xe stà in tuto 120 doxi. Tra sti qua ghe ne xe serti che i merita particołarmente de èsar ricordà, o par quel che i gà fato o par quel che xe suceso durante el so dogado:
- Paoluccio Anafesto, primo duca bizantin de ła Venetia maritima;
- Orso Ipato, che gà invià el proceso de indipendensa da Costantinopołi;
- Teodato Ipato, primo doxe di na Venetia indipendente, pienamente libera de sieliarse el proprio capo;
- Angelo Partecipazio, che'l gà portà ła cavedal dogałe in teła çità de Venessia;
- Giustiniano Partecipazio: durante el so dogado xe riva in çità łe spòlie de l'evangelista Marco, e xe scominsià l'indissolubiłe ligame tra el santo e ła çità.
- Pietro II Orseolo, che sotometendo ła Dalmazia el gà dato inissio al dominio veneto su l'Adriatico;
- Sebastiano Ziani: con lu xe stà firmà in San Marco ła pase tra Federico Barbarossa, papa Alessandro III e i comuni de ła Liga Lonbarda;
- Enrico Dandolo, che a otant'ani el gà portà Venessia al dominio su l'Oriente bizantin, fondando el Stato da Mar;
- Pietro Gradenigo, sotto il cui dogado si affermò la definitiva forma oligarchica dello Stato con la Serrata del Maggior Consiglio;
- Marin Falier, che el volea trasformar ła Republica in na Siniorìa, e par questo i ga tajà ła testa;
- Michele Morosini, che gà visù l'asedio de ła çità durante ła guera de Cioxa contro ła Republica de Genoa;
- Tommaso Mocenigo, che gà sercà de frenar l'espansionismo venessian in teraferma;
- Francesco Foscari, che invesse el xe stà l'artefice de ła conquista dei Domini de Teraferma;
- Leonardo Loredan, soto el qual Venessia ła ga tegnù bota a ła coałission de l'intera Europa contro de eła, ła Liga de Cambrai;
- Francesco Morosini el Peloponnexìaco, che el gà otegnù le ultime grande vitorie venessiane contro i Turchi, riconquistando ła Morea;
- Lodovico Manin, ultimo doxe de Venessia, che el gà deposto łe insegne insieme al Major Consejo nel 1797, metendoghe fine ała storia miłenaria de Venessia indipendente.
Varda anca
- Ełenco dei Doxi de ła Republica de Venessia