Difarense intrà łe version de "Lengoa lombarda"

Lengoa lombarda
Lengua lombarda
Nome locaƚe	Lengua lombarda
Tipo	łéngua e łéngua viva
Parlà in	Itałia , Svìzera
Autòctono de	Canton Grixoni, Canton Tisin, Lonbardia, Vèneto, Emìlia-Romagna, Provincia de Piacensa e Trentin
Parlanti
Totałe	7 milioni sirca (2002 )
Caratarìsteghe
Scritura	alfabeto latin
Clasifegasion lenguìstega
	łéngua umana; łéngue indoeoropee; łéngue itàłeghe; łéngue romanze; łéngue ìtało-osidentałi; łéngue romanze osidentałi; łéngue gało-ibèreghe; łéngue galorromanze; łéngue gałoitàłeghe
Vulnerabiłità	3 in pericuło
Còdazi
ISO 639-1	-
ISO 639-2	roa
ISO 639-3	lmo
SIL	lmo
Glottolog	lomb1257
Ethnologue	lmo
UNESCO	382
IETF	lmo
Destribusion zeogràfega
	; Distribusion giografega de la łengua łonbarda

Navega in tel istorego in manjiera interativa

[Version verifegà]

← Difarensa pì vècia Difarensa pì nova →

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto

VixuałeWikitesto

In linea

Version de le 10:45, 3 xug 2021

El Łonbardo (nomi locai lombard, lumbard, lumbaart) l'è na łéngua gal-italega parlada soratut inte ła Łonbardia, inte el Canton Tisin, inte i Grixoni e inte ła rasion oriental del Piemonte da calche 7 miłioni de àneme.

Difuxion

El primo scrito łonbardo cognosuo el xe el Sermon divin del 1264. L'autor el xe Pietro da Barsegapè. Ła Łéngua łonbarda xe destinguìbiłe in sotogrupi łengoisteghi che i xe intełejìbiłi intrà de łuri.

Varianse

Łe do varianse prinsipałi łe xe cueła oriental, ciamada anca transabduana o orobica, e cueła osidental, ciamada anca cisabduana o insubre, ste do varianse łe ga soratut difarense fonołoxiche bastansa marcae, diritura łe podaria esar ciapae cofà do łéngue separae. Łe difarense inportanti łe rivarda soratut łe létare /v/ e /s/ che inte ła variansa oriental łe deventa aspirae (ła /v/ pol esar anca ełiminada del tut), par exenpio ła paroła osidental cavall a oriente ła deventa cahall o anca caàl, ła paroła sura ła deventa hura. N'antra difarensa xe ła pronunsia de łe ploxive ała fin de łe parołe come lett e fredd che a oriente łe vien pronunsiae leč e freǧ.

Łonbardo osidental

Łe varianse diałetai del łonbardo osidental o insubre łe xe tradisionalmente: Miłanexe, Łomelin, Vigevanasco, Bustoco, Legnanexe , San Giorgexe (parlà intel comun de San Giorgio su Legnano), Briansol, Monzexe, Trezzexe, Laghée (parlà inteła parte setentional del Łago de Como), Lecchexe, Comasco, Valasinexe, Canzexe, Saronexe, Tisinexe (parlà intel Canton Tisin), Ossolan, Valtełinexe, Varesot, Verbanexe, Lodixan, Novarexe, Tortonexe.

File:20080106Cartello2m.jpg

Łonbardo oriental e alpin-oriental

Łonbardo oriental: Bergamasco, Cremasco, Sorexinexe, Alto Mantovan, Bressan, Trentin Osidental. Łonbardo alpin-oriental: Bormin, Livignasco, Alto Camuno

Łonbardo Meridional

I diałeti parlai inte ła bassa Łonbardia i ga alcune influense emiliane: Cremonexe, Basso Mantovan e Casalasco-Viadanexe.

Ixołe lenguisteghe łonbarde

Ghe xe de łe ìzołe lenguisteghe lonbardofone: Inte ła Sicilia ghe xe dei diałeti del łonbardo che i risałe al Medioevo, i vien ciamai Diałeti Gal-Itałisi de Sicilia, i ga influssi diałetai del sicilian.

Inte el Lasio xe parlà on diałeto łonbardo da ła Comunità Valtellinexe de Roma.

Riconossimenti Ofiçiai

El Łonbardo el podaria esar retegnua łéngua rejonal minoritaria ai sensi de ła Carta Eoropea par łe łéngue rejonai e minoritarie che al' art. 1 el dixe che par łéngue rejonai o minoritarie se intende łe łéngue... che no łe xe diałeti de ła łéngua ofiçial del stado. Tutociò el Stado Itałian no el reconosse el łonbardo cofà łéngua rejonal. No ghe xe recognossimenti ofiçiai gnanca da ła Svisera, ndoe parò el vien studià dal Centro di dialettologia e etnografia de Belanzana.

Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so lonbardo

Controło de autorità	GND (DE) 4168136-8

@@ Riga 1: / Riga 1: @@
+{{łéngua
-{{łengoa
   |nome=Łonbardo
   |nomenativo=Lengua lumbarda, lumbaart
@@ Riga 8: / Riga 8: @@
   |classifica=''mia tra łe prime 100''
   |fam1=[[Léngue indoeoropee|Indoeuropee]]
-  |fam2=[[Łéngoe itałiche|Itałiche]]
+  |fam2=[[Łéngue itałiche|Itałiche]]
-  |fam3=[[Łéngoe romanxe|Romanxe]]
+  |fam3=[[Łéngue romanxe|Romanxe]]
-  |fam4=[[Łéngoe italo-oẑidentali|Italo-oẑidentali]]
+  |fam4=[[Łéngue italo-oẑidentali|Italo-oẑidentali]]
   |fam5=oẑidentali
-  |fam6=[[Łéngoe gal-iberike|Gal-iberike]]
+  |fam6=[[Łéngue gal-iberike|Gal-iberike]]
-  |fam7=[[Łéngoe galromanxe|Galromanxe]]
+  |fam7=[[Łéngue galromanxe|Galromanxe]]
-  |fam8=[[Łéngoe gal-italeghe|gal-italeghe]]
+  |fam8=[[Łéngue gal-italeghe|gal-italeghe]]
   |fam9='''''Łonbardo'''''
   |nazione= no riconosesta da nesun paexe
@@ Riga 23: / Riga 23: @@
   |didascalia=Distribusion giografega de la łengua łonbarda
   |codice=lmo}}
-El '''Łonbardo''' (nomi locai ''lombard, lumbard, lumbaart'') l'è na łengoa gal-italega parlada soratut inte ła [[Łonbardia]], inte el [[Canton Tisin]], inte i [[Canton Grixoni|Grixoni]] e inte ła rasion oriental del [[Piemonte]] da calche 7 miłioni de àneme.
+El '''Łonbardo''' (nomi locai ''lombard, lumbard, lumbaart'') l'è na łéngua gal-italega parlada soratut inte ła [[Łonbardia]], inte el [[Canton Tisin]], inte i [[Canton Grixoni|Grixoni]] e inte ła rasion oriental del [[Piemonte]] da calche 7 miłioni de àneme.
 == Difuxion ==
 El primo scrito łonbardo cognosuo el xe el ''Sermon divin'' del 1264. L'autor el xe Pietro da Barsegapè.
-Ła Łéngoa łonbarda xe destinguìbiłe in sotogrupi łengoisteghi che i xe intełejìbiłi intrà de łuri.
+Ła Łéngua łonbarda xe destinguìbiłe in sotogrupi łengoisteghi che i xe intełejìbiłi intrà de łuri.
 === Varianse ===
-Łe do varianse prinsipałi łe xe cueła oriental, ciamada anca ''transabduana'' o ''orobica,'' e cueła osidental, ciamada anca ''cisabduana'' o ''insubre'', ste do varianse łe ga soratut difarense fonołoxiche bastansa marcae, diritura łe podaria esar ciapae cofà do łengoe separae.
+Łe do varianse prinsipałi łe xe cueła oriental, ciamada anca ''transabduana'' o ''orobica,'' e cueła osidental, ciamada anca ''cisabduana'' o ''insubre'', ste do varianse łe ga soratut difarense fonołoxiche bastansa marcae, diritura łe podaria esar ciapae cofà do łéngue separae.
 Łe difarense inportanti łe rivarda soratut łe létare /v/ e /s/ che inte ła variansa oriental łe deventa aspirae (ła /v/ pol esar anca ełiminada del tut), par exenpio ła paroła osidental ''cavall'' a oriente ła deventa ''cahall o anca caàl'', ła paroła ''sura'' ła deventa ''hura''.
 N'antra difarensa xe ła pronunsia de łe ploxive ała fin de łe parołe come ''lett e fredd'' che a oriente łe vien pronunsiae ''leč'' e ''freǧ''.
@@ Riga 48: / Riga 48: @@
 Inte el Lasio xe parlà on diałeto łonbardo da ła Comunità Valtellinexe de Roma. [[Imàjine:San Fratello San Frareau Lingua Gallo-Italica.jpg|thumb|left]]
 == Riconossimenti Ofiçiai ==
-El Łonbardo el podaria esar retegnua lengoa rejonal minoritaria ai sensi de ła Carta Eoropea par łe lengoe rejonai e minoritarie che al' art. 1 el dixe che par ''łengoe rejonai o minoritarie se intende łe lengoe... che no łe xe diałeti de ła lengoa ofiçial del stado''. Tutociò el Stado Itałian no el reconosse el łonbardo cofà lengoa rejonal. No ghe xe recognossimenti ofiçiai gnanca da ła Svisera, ndoe parò el vien studià dal Centro di dialettologia e etnografia de [[Bełanxona|Belanzana]].
+El Łonbardo el podaria esar retegnua łéngua rejonal minoritaria ai sensi de ła Carta Eoropea par łe łéngue rejonai e minoritarie che al' art. 1 el dixe che par ''łéngue rejonai o minoritarie se intende łe łéngue... che no łe xe diałeti de ła łéngua ofiçial del stado''. Tutociò el Stado Itałian no el reconosse el łonbardo cofà łéngua rejonal. No ghe xe recognossimenti ofiçiai gnanca da ła Svisera, ndoe parò el vien studià dal Centro di dialettologia e etnografia de [[Bełanxona|Belanzana]].
 {{Interprojeto}}
 {{Controło de autorità}}
-[[Categoria:Łéngoa łonbarda| ]]
+[[Categoria:Łéngua łonbarda| ]]