Nìzer

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
Cheło che te ghè schcià el rimanda a sta voxe, parché el xe on so sinònemo o el vien esplegà cuà drento. rimandamento da Niger


Nìzer
Nijar (ha) Cànbia el vałor in Wikidata
Bandiera Stema
Bandiera Stema
InoLa Nigérienne (12 de lujo del 1961) Cànbia el vałor in Wikidata
Bomò«Fraternité, Travail, Progrès»
«Fraternity, Work, Progress»
«Братство, труд, прогрес» Cànbia el vałor in Wikidata
EpònemoFiume Niger Cànbia el vałor in Wikidata
Pozision

Map

17°N 10°E / 17°N 10°E17; 10Coordinae: 17°N 10°E / 17°N 10°E17; 10

ContinenteAfrica

CapitałeNiamey Cànbia el vałor in Wikidata
Popołasion
Totałe21 477 348 (2017) Cànbia el vałor in Wikidata
2 942 546 (2014)
Densità16,95 hab./km²
Demònemonizerina, nizerini, nizerine, nizerin   Edit this at Wikidata
Idiomafranseze Cànbia el vałor in Wikidata
Speransa de vita60,058 (2016) Cànbia el vałor in Wikidata
0,391 (2015)
Putełi no scołarizai3 410 345 (2015) Cànbia el vałor in Wikidata
57 438 (2014)
Zeografia
Parte deAfrica Osidentałe Cànbia el vałor in Wikidata
Àrea1 267 000 km²[1] Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì altoMonte Idoukal-n-Taghès (2 022 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì basoFiume Niger (200 m) Cànbia el vałor in Wikidata
Rente a
Dati istòreghi
Prima mesion documentadaAfrica Occidentale Francese (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Dì festivo
Organizasion pułìtega
Òrgano ezecutivoGabineto de Niger (en) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Òrgano lejislativoAsenblea Nasionałe de Nìzer Cànbia el vałor in Wikidata
Presidente del Niger Cànbia el vałor in WikidataHassoumi Massoudou (it) Traduzi (27 de lujo del 2023) Cànbia el vałor in Wikidata
Primo Ministro del Nìzer Cànbia el vałor in Wikidatadeclared deserted (en) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Ìndaze de Democrasia

3.29/10

   

Menbro de
Economia
PIL nomenałe14 915 002 098 $ (2021) Cànbia el vałor in Wikidata
Persentuałe IVA19 % Cànbia el vałor in Wikidata
Ìndaze de desviłupamento oman0,4[12] Cànbia el vałor in Wikidata (2021[12] Cànbia el vałor in Wikidata)
Monedafranco CFA de l'Àfrica Osidentałe Cànbia el vałor in Wikidata
Banca sentrałeBanca Sentrałe dei Stati de Àfrica Osidentałe Cànbia el vałor in Wikidata
Taso de dezocupasion5 %[13] Cànbia el vałor in Wikidata
Coefisente de Gini

37.3/100

   

Còdazi de identifegasion
ISO 3166-1NE Cànbia el vałor in Wikidata NER Cànbia el vałor in Wikidata 562 Cànbia el vałor in Wikidata
Còdaze de matricołasionRN Cànbia el vałor in Wikidata
Fuzo oràrio
Domìnio de primo liveło.ne
Prefiso tełefònego+227 Cànbia el vałor in Wikidata
Tełèfono d'emerzensa
Preza ełètrega
Istòrego

Sito webpresidence.ne Cànbia el vałor in Wikidata

















































MusicBrainz: f27e792b-ddd2-3a70-bdd4-41fb11534b57


El Nìzer xe no Stato de l'Africa Ocidentale.
El confina a nord co l’Algeria, a nordest co la Libia, a est co el Ciad, a sud co la Nizeria, a sudovest co el Benin e el Burkina Faso, a ovest co el Mali.

Etimołozia[canbia | canbia el còdaxe]

El nome del paexe vien dal fiume Nìzer.

Zeografia[canbia | canbia el còdaxe]

Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Zeografia del Nizer.

Inte el sud, el score el fiume Nìzer.
Inte el sud se cata anca el lago Ciad.

Do terzi del paexe xe ocupà dal deserto del Sahara.
Inte el sud se cata le savane. La capitae l’é costruia in sta zona fertile.

Storia[canbia | canbia el còdaxe]

Par savèrghene de pì, vardarse ła voxe Storia del Nizer.

No ghe documenti su la storia antica del Nìzer. Se sa, da ricatamenti archeologici, che ghera de le popolazioni che vivea in tel nord del paexe 6000 ani fa. Sta gente la sa spostà a sud co la desertificasion de la region del Ténéré, che ancò xe parte del deserto del Sahara.

I hausa i riussì a formar on impero che controlaa le piste carovaniere, dal X al XIX secolo.

Quando i francexi xe rivà in Nìzer, el impero hausa xera za in decadimento.
El Nizer l’é entrà ne l’Africa Ocidentale Francexe e ghe restà fin a l’indipendenza.

Indipendenza[canbia | canbia el còdaxe]

L’indipendenza xe rivada inte el 1960.

Dopo l’indipendenza ghe sta’ vari colpi de Stato militari.

Inte el 1999, i nizerini ga votà la nova costitusion.

Zeografia politega[canbia | canbia el còdaxe]

Sudivixion aministrative[canbia | canbia el còdaxe]

El Nìzer el xe divixo in 8 rejon pì el departemento capitae de Niamey

Departementi del Niger
Rejon Cavedal Superfisie
(km²)
Popolasion
(2001)
Agadez Agadez 634.209 313.274
Diffa Diffa 140.216 329.258
Dosso Dosso 31.002 1.479.095
Maradi Maradi 38.581 2.202.035
Niamey Niamey 670 674.950
Tahoua Tahoua 106.677 1.908.100
Tillabéri Tillabéri 89.623 1.858.342
Zinder Zinder 145.430 2.024.898

Cavedal e altre sità[canbia | canbia el còdaxe]

La capitae l'é Niamey.

Popolasion[canbia | canbia el còdaxe]

Etnie[canbia | canbia el còdaxe]

I hausa e i djerma-songhai xe le do etnie piassé importanti, e i xe agricoltori.
I altri grupi del Nizer xe pastori e nomadi: fulani, tuareg, kanuri, arabi, e toubou.
La mancanza de acua e de pascolo spinze i pastori a tacar briga co i agricoltori par el control de le risorse. Ghe de frecuente guere tribali e tension.

Religion[canbia | canbia el còdaxe]

I musulmani xe el 82%, quei che segue le religioni tradisionali el 17,5%, i cristiani el 0,5%.

Lengoa[canbia | canbia el còdaxe]

La lengoa oficial xe el francexe.

Economia[canbia | canbia el còdaxe]

El setor agricolo produse solo par el marcà interno. I bagigi i xe esportà in Eoropa.
Ghe miniere de fero, oro e on poco de petrolio.

Gałeria de someje[canbia | canbia el còdaxe]

Notasion[canbia | canbia el còdaxe]

  1. Declarà da: CIA World Factbook. Autor: Central Intelligence Agency. Editor: Central Intelligence Agency. Łéngua de l'òpara o del nòme: inglezo. ISSN: 0277-1527.
  2. URL de refarensa: https://www.oic-oci.org/states/?lan=en. Data de consultasion: 29 de otobre del 2022.
  3. URL de refarensa: https://www.interpol.int/Member-countries/World. Editor: Interpol. Data de consultasion: 7 de disenbre del 2017.
  4. URL de refarensa: https://www.opcw.org/about-opcw/member-states/. Editor: Organizasion par ła Proibision de łe Arme Chìmeghe. Data de consultasion: 7 de disenbre del 2017.
  5. URL de refarensa: http://www.unesco.org/eri/cp/ListeMS_Indicators.asp.
  6. URL de refarensa: http://www.upu.int/en/the-upu/member-countries.html. Data de consultasion: 4 de majo del 2019.
  7. URL de refarensa: https://www.itu.int/online/mm/scripts/gensel8. Data de consultasion: 4 de majo del 2019.
  8. URL de refarensa: https://public.wmo.int/en/members/niger. Data de consultasion: 26 de majo del 2020.
  9. URL de refarensa: https://www.who.int/choice/demography/by_country/en/. Data de consultasion: 21 de lujo del 2020.
  10. URL de refarensa: https://www.wcoomd.org/-/media/wco/public/global/pdf/about-us/wco-members/list-of-members-with-membership-date.pdf. Data de consultasion: 16 de marso del 2024. Pajina: 8. Sostiene il qualificatore: data del scumìsio.
  11. URL de refarensa: https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD. Editor: Banca Mondiałe. Data de consultasion: 26 de agosto del 2023.
  12. 12,0 12,1 voze de refarensahdr.undp.org.
  13. URL de refarensa: http://data.worldbank.org/indicator/SL.UEM.TOTL.ZS.
  14. voze de refarensaitu.int.
  15. voze de refarensaitu.int.
  16. voze de refarensaiec.ch.
  17. 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 voze de refarensaiec.ch.


Altri projeti[canbia | canbia el còdaxe]


Łinganbi foresti[canbia | canbia el còdaxe]






Controło de autoritàVIAF (EN153186877 · ISNI (EN0000 0001 2188 1490 · LCCN (ENn79065240 · GND (DE4042298-7 · BNF (FRcb11877680z (data) · BNE (ESXX453561 (data) · NDL (ENJA00568588 · WorldCat Identities (ENn79-065240
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Nìzer&oldid=1158160"