Récia

Récia de fóra

Ła récia ła xé l'òrgano del'udio.

I inpulsi nervóxi che i riva da łe séłułe cegiae e indirisai al serveło viaxa drénto i fasi de fibre nervóxe. Ghe existe desene de mièri e łe xé sénpre en funsion, di giórno che de note. Anca có che se dorme el serveło el ciapa signałi de sóni, mal sièłe di łasiarghei pèrder.

El serveło el ga el pénso de interpretar i signałi che ghe riva da łu. Sta roba ła perméte de dar un signifegà al mesagio sonoro. Infati ghe xé na memoria uditiva che ła ne perméte de recognoser un sóno o na mùxega. Ma gavémo anca ła capasità de scansełar signałi chei no serve miga, a exénpio daspò un tóco no sentimo miga el sóno de na cascada o ła cagnara del tràfego.

Anatomia umana

Sesione anatòmica de ła recia.
Recia de fóra: 1 pericondrio, 2 condoto uditivo, 3 padegion auricołar
Recia media: 4 tìnpano, 5 fenestra oval, 6 marteło, 7 incùdene, 8 stafa
Recia drénto: 9 canałi semisircolari, 10 coclea, 11 nervo acùstico, 12 trónba de Eustachio

Ła recia del'ómo ła xe fata de tre parte:

• Récia de fóra, el cołigaménto con fóra, da dóve vien i sóni.
• Récia media, quel che ghe xé infrà fóra e drénto.
• Récia drénto, ła roba che ła organixa e ciapa i sóni.

Récia de fóra

Ła récia de fóra ła xé fata da padegion auricołar e dal condoto uditivo 'nte ła ùltema parte. El padegion auricołar el xé fato da cartiłàxene rivestia da ła pełe vèro tacada a na menbrana, che ła sta sóto, di tesuo conetivo, el pericondrio. Ła sóa funsion ła xé queła de ciapar i sóni par mandarli drénto el condóto uditivo. El condóto uditivo el xé un cóvoło dai muri łisi chel ga pełi e de giàndołe sebàsee e giàndołe serumenóxe, che łe moła na roba rico de cere co na funsion protetiva.

Récia media

A ła fin del condóto uditivo se cata ła menbrana del Tìnpano, che ła xé na sotiłe menbrana sensìbiłe a łe ónde sonore che łe vien cóntro eła. Łe vibrasion cusì tólte ła xé trasmése a tre osi picenini, i più picenini del corpo umane: el marteło, chel toca ła menbrana del tìnpano, l'incùdene e ła stafa. Sta qua ła sta in contato col labirinto. I tre osi del'udio i xé contegnui en na cavità, ła casa del tìnpano, che ła comùnega co fóra traverso un canałéto lóngo 3–4 cm, ła Trónba de Eustachio, che ła riva 'nte ła farinxe. En sta maniera qua ła récia ła xé cołigada co ła Goła. Sta roba ła perméte de mantengner en equiłibrio ła presion del'aria al de łà e al de qua del tìnpano.

Récia drénto

Ła récia drénto ła xé ła parte drénto del paramento acùstico, divixìbiłe en dó parte, dite "łabirinti":

• Łabirinto òseo (o parte òsea), ła cavità drénta che ła ga un muro de oso.
• Łabirinto menbranoxo, prexénte drénto al łabirinto òseo; en sto qua ghe se pol catar òrgani su ła parete conetival.

Infrà łe dó porsion de łabirinto ghe xé un łìquido, ditoo periłinfa, méntre drénto i òrgani del łabirinto menbranóxo ghe xé l'endołinfa.