Difarense intrà łe version de "Àlbara"

Navega in tel istorego in manjiera interativa

[Version verifegà]

← Difarensa pì vècia Difarensa pì nova →

Contenuto cancellato Contenuto aggiunto

VixuałeWikitesto

In linea

Version de le 20:57, 26 maj 2020

(VEC)
«I àlbari i xé łìreghe che ła tera ła scrive sul ceło. Noialtri łi batemo e łi trasformemo en carta par poderghe registrar, invese, ła nostra vodàxene.»

— Kahlil Gibran

Par àlbara, àrboro, àrbol, àlbore e àlber [pronunsa] (?·i)

(dal łatin arbor) en botànega, se intende na pianta łegnoxa perene, bona a desviłuparse in altesa, grasie a ła prexensa de on fusto legnoxo, ciamà "truxo", che el costuma sramefegarse a racuanti metri da tera. El insieme de łe rame e de łe foje, łe fa ła cioma. Ła cioma ła połe variar dependendo da ła rasa e da łe condision anbientałi che el ga da torno.

Descrision

Łe àlbare łe se destingue da łe altre piante dai arbusti, no par ła so grandesa ma par el èsarghe de on truxo ben identefegabiłe, che par on primo toco el xe sensa sramefegasion.

Ła justa definision pena scrivesta, ła vien parò contradita co se parla de àlbare in te l'anbito comerçałe: in sto caxo, de fati, a łe vien prefisae de łe altese minime par ła definision de àlbara (pae exenpio: 5metri de altesa segondo calche norma FAO).

El legno de łe àlbare el xe inportante anca parché:

na fonte enerxètega (conbustion direta e carbon de legna)
on materiałe da costrusion (a se ghe połe far intiere abitasion, travadure, nave, mobiłi, ojeti de comune doparasion)
produxe ła çełułoxa (co ła cual a se ghe połe prodùxar carta)

Morfołoxia

La conformasion tìpega de un àlbaro ła xé data da:

Łe raixe łe ga ła funsion de asimiłar minerałi dal teren, mentre i rami i funze da suporto par foje e fruti.

Coi àlbari se fa el legno ùtiłe par ła costruzaion de móbiłi, infisi e carpentarìa en legno. El é anca dorà cofà font de energia, tipo par far el fogo.

Gałaria de someje

De łe àlbare de basa altesa inevae.
On àlbara de media altesa
On àlbara caraterìstego
I anełi che se pol védar dopo el tajo
Na àlbara secołare a Viłatora, comun de Saonara (PD)
Someja da andove se vede che łe àlbare no łe połe mai ndar pì de na determinada altesa

Voxi corełae

Altri projeti

Wikiquote el detien çitasion de o so àlbaro
Wikisionàrio el detien el lema de gałepin «àlbaro»
Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so àlbaro

Controło de autorità	LCCN (EN) sh85137241 · GND (DE) 4004845-7 · BNF (FR) cb11934786x (data) · BNE (ES) XX4576358 (data) · NDL (EN, JA) 00575101

@@ Riga 4: / Riga 4: @@
 [[Kahlil Gibran]]}}
 |}
-Par '''àlbara''', '''àrboro''', '''àrbol''', '''àlbore''' e '''àlber''' (dal [[Latino|łatin]] ''arbor'') en [[botànega]], se intende na [[Piante|pianta]] [[Łegno|łegnoxa]] perene, bona a desviłuparse in altesa, grasie a ła prexensa de on fusto legnoxo, ciamà "truxo", che el costuma sramefegarse a racuanti metri da tera. El insieme de łe rame e de łe foje, łe fa ła cioma. Ła cioma ła połe variar dependendo da ła rasa e da łe condision anbientałi che el ga da torno.
+Par '''àlbara''', '''àrboro''', '''àrbol''', '''àlbore''' e '''àlber''' {{Audio|Àlbara e łe so variante.ogg|[pronunsa]}} (dal [[Latino|łatin]] ''arbor'') en [[botànega]], se intende na [[Piante|pianta]] [[Łegno|łegnoxa]] perene, bona a desviłuparse in altesa, grasie a ła prexensa de on fusto legnoxo, ciamà "truxo", che el costuma sramefegarse a racuanti metri da tera. El insieme de łe rame e de łe foje, łe fa ła cioma. Ła cioma ła połe variar dependendo da ła rasa e da łe condision anbientałi che el ga da torno.
 <br />