Scòsia

Da Wikipedia, l'ençiclopedia libara.
Cheło che te ghè schcià el rimanda a sta voxe, parché el xe on so sinònemo o el vien esplegà cuà drento. rimandamento da Scozia
Scòsia
Scotland (en)
Alba (gd) Cànbia el vałor in Wikidata
Bandiera Stema
Bandiera Stema
Someja


InoFlower of Scotland Cànbia el vałor in Wikidata
Bomò«In My Defens God Me Defend (it) Traduzi» Cànbia el vałor in Wikidata
Pozision

Map

56°49′N 4°11′W / 56.816667°N 4.183333°W56.816667; -4.183333 (Scòsia)Coordinae: 56°49′N 4°11′W / 56.816667°N 4.183333°W56.816667; -4.183333 (Scòsia)

ContinenteEoròpa Cànbia el vałor in Wikidata
StatoRènjo Unìo Cànbia el vałor in Wikidata

Capitałe  Ebora Cànbia el vałor in Wikidata
Popołasion
Totałe5 404 700 (2016) Cànbia el vałor in Wikidata
91 100 (2011)
Densità68,6 hab./km²
Demònemo scoseze o scoseze o scosezi o scosezi, Scosezi
,
  Edit this at Wikidata
Idiomainglezo
gaèłego scosezo
scosezo Cànbia el vałor in Wikidata
Zeografia
Parte deNazioni celtiche (it) Traduzi Cànbia el vałor in Wikidata
Àrea78 782 km² Cànbia el vałor in Wikidata
Ponto pì altoBen Nevis (1 344) Cànbia el vałor in Wikidata
Rente a
Dati istòreghi
Prima mesion documentadaRegno de Scòsia Cànbia el vałor in Wikidata
Dì festivo
Eror Lua: callParserFunction: function "

[[Categoria" was not found.

PatronoAndrea Apòstoło Cànbia el vałor in Wikidata
Organizasion pułìtega
Òrgano ezecutivoGoerno scosezo Cànbia el vałor in Wikidata
Òrgano lejislativoParlamento Scosezo Cànbia el vałor in Wikidata
Sovrano del Regno Unito (it) Traduzi Cànbia el vałor in WikidataCarlo III Cànbia el vałor in Wikidata
Primo Ministro de ła Scòsia Cànbia el vałor in WikidataHumza Yousaf (it) Traduzi (29 de marso del 2023) Cànbia el vałor in Wikidata
Economia
Monedasterlina britànega Cànbia el vałor in Wikidata
Còdazi de identifegasion
ISO 3166-2GB-SCT Cànbia el vałor in Wikidata
Fuzo oràrio
Domìnio de primo liveło.scot Cànbia el vałor in Wikidata
Prefiso tełefònego+44 Cànbia el vałor in Wikidata
Còdaze NUTSUKM Cànbia el vałor in Wikidata
Istòrego

Sito webgov.scot Cànbia el vałor in Wikidata

















































MusicBrainz: 6fa1c7da-6689-4cec-85f9-680f853e8a08


Ła Scòsia (par scots e inglese Scotland [ˈskɒt.lənd;], par gaełego scosexe Alba [ ˈal̪ˠapə]), inte el antighita ciamà Całedonia, ła xe na nasion de l'Eoropa nord-osidentał e ła ciapa rento ła parte setentrionał de ła Gran Bretagna. Ła xe na nasion costitutiva (Constituent country) del Renio Unìo e ła so cavedał ła xe Ebora.

Ła Scòsia ła xe stà on stato independente dal 843 al 1801, cuando xe stà l' Ato de Union. In Scòsia se parla tre łéngue: el gaełego scosexe, el scots e el inglese.

Storia[canbia | canbia el còdaxe]

Un tempo Regno independente, dal 1707, co l'Ato de Union la xe ndada a far parte del Regno de Gran Bretagna, insieme a l'Inghiltera. I regni de Scozia e Inghiltera i jera par altro zà unii dinasticamente dal 1603.

Sistema zuridego[canbia | canbia el còdaxe]

Nonostante la partegnenza al Regno Unio, la Scozia la vanta un sistema zuridego autonomo, un sistema de educazion destacà e na propia Chiesa nazional.

Parlamento[canbia | canbia el còdaxe]

Dopo del referendum del 1997 sulla c.d. devolusion, el xe stà anca recostituio el Parlamento Scoseze (el jera stà fuso co quel inglese inte el 1707), co difarenti competenze lesislative inte le materie de intaresse nazional scoseze.

Aministrazione łocale[canbia | canbia el còdaxe]

Ła Scozia ła vanta 32 aree aministrative. Łe vècie contee mantengnono un ròło sołamente a fini catastałi.

  1. Inverclyde
  2. Renfrewshire
  3. Dunbartonshire Osidentałe
  4. Dunbartonshire Orientałe
  5. Glasgow
  6. Renfrewshire Orientałe
  7. Lanarkshire Setentrionałe
  8. Falkirk
  9. West Lothian
  10. Ebora
  11. Midlothian
  12. East Lothian
  13. Clackmannanshire
  14. Fife
  15. Dundee
  16. Angus
  17. Aberdeenshire
  18. Aberdeen
  19. Moray
  20. Highland
  21. Ebridi Esterne
  22. Argyll e Bute
  23. Perth and Kinross
  24. Stirling
  25. Ayrshire Setentrionałe
  26. Ayrshire Orientałe
  27. Ayrshire Meridionałe
  28. Dumfries e Galloway
  29. Lanarkshire Meridionaŀe
  30. Scottish Borders
  31. Ìxołe Orcade
  32. Ìxołe Shetland

Łéngue[canbia | canbia el còdaxe]

Łe lengue parlae in Scòsia łe xe l'inglexe, chiamà SSE (Scottish Stàndar English), Scots, na łéngua zermanega che ła se ga desviłupà in maniera difarente respeto a l'inglese de l'Inghiltera e chiamà anca Scots o Lallans e el gaelego scosese.

'L inglexe de Scòsia el xe sta uficialmente riconosuo come "lenguajo rejonal o de minoranse" dal European Charter for Regional or Minority Languages, ratificà dal Regno Unìo inte el 2001, e el ga otegnuo el suporto nasionałe dato al inglexe e al gaelico scosexe.

Celti[canbia | canbia el còdaxe]

Su le Isole Shetland se parlava anca el norn, na lengua de orizene celteghe ma oramai da tempo estinguesta. Benché el gaelego el sie ormai praticamente relegà a le Highlands, tanti elementi i xe presenti, in forma tante volte anglicisada, in tanti toponemi, p.es. aber (fose), baile, bal (cità), beinn, benn (monte, let. testa), innis (ìzoła), loch (lago). Tuta via na parcentual picenina de scosezi, poco pì de l'1%, el ga uncora el gaelico cofà so prima łéngua.

L'area ministrativa del 'Na h-Eileanan Siar (Ebridi esterne) el xe l'ugnol onde che el gaelego el rapresente uncora uncuò la lengua pì chiacolada da la povolazion. Squasi tuti i gaeleghi i parla comunque la lengua inglese.

Economia[canbia | canbia el còdaxe]

Ebora ła xe uno dei prinsipałi sentri finansiari europei. I fondałi del Mar del Nord e de l'Atlàntico setentrionałe de pertinensa scosexe i contien łe pi grande riserve de petrołio de l'Union Europea.

Ła so' vałuta ła xe ła sterlina scosese (£) (GBP).

Altre robe[canbia | canbia el còdaxe]

El so' fiore nasionałe el xe el Thistle.

El so TLD el xe .uk.

Note[canbia | canbia el còdaxe]


Voxi corełà[canbia | canbia el còdaxe]





Controło de autoritàVIAF (EN89146152993705250698 · LCCN (ENn79123936 · GND (DE4053233-1 · NDL (ENJA00571670 · WorldCat Identities (ENn79-123936
Traesto fora da Wikipèdia - L'ençiclopedia łìbara e cołaboradiva in łéngua Vèneta "https://vec.wikipedia.org/w/index.php?title=Scòsia&oldid=1089852"