Bisesuałità

La bisesuałità ła ze un orientamento sesuałe che el conporta l'atrasion emosionałe, romàntega e/o sesuałe verso tuti e do i sesi, de consevensa verso tuti i zènari, co o sensa prefarense par l'un o par l'altro.

La bisesuałità no ła ze un tèrmano zenèrego, el ze un orientamento sesuałe conpleto. La bisesuałità ła ze sta oservada in vàrie socetà umane drio tuto el corimento de ła stòria rezistrada e inte el resto del regno animałe; no el ze par tanto na caraterìstega escluziva de l'èsare uman.

Come chełi altri tre tèrmani prinsipałi che i denòmena łe pusìbiłi variante de orientamento sesuałe, o sia eterosesuałe, omosesuałe, e asesuałe, anca ła paroła bisesuałe ła ze sta cognada e par ła prima volta doparada inte el córar del XIX secoło. La bisesuałità no ła va confondesta co ła bi-curiozità, o sia un conportamento limità e sporàdego che el se difarénsia dai orientamenti sesuałi, che invese i ze caraterisai da ła reiterasion e persistensa inte el tenpo.

Termenołozia[canbia | canbia el còdaxe]

El tèrmano bisesuałe el ze sta cognà inte el 1809 da racuanti botàneghi, par descrìvar łe piante che łe detien i òrgani reprodutivi sia mascułini sia femenini. No el ze miga savesto co che el tèrmano el sìpia sta doparà drento del contesto de l'orientamento sesuałe.

El Manifesto Bisesuałe (1997) el spesìfega ciaramente che ła bisesuałità ła ze includente de łe persone trans (łe cuałe no łe va vedeste cofà un zènaro a parte e l'APA (American Psychological Association) ła dòpara ła definision "atrasion verso pì de un zènaro o seso", che el conparise anca inte el Bisexuality Report.

Fobie rełasionae[canbia | canbia el còdaxe]

Con bifobia se denòmena ła paura o el refudo de ła bisesuałità, in baze a ła convinsion che solché l'eterosesuałità e/o l'omosesuałità i sìpia "reałi" orientamenti sesuałi e justi stiłi de vita.

I bisesuałi i połe anca devegner èsar vìteme de omofobia da parte de chełi che i consìdara solché l'eterosesuałità cofà apropià orientamento sesuałe. De contràrio, racuanti bisesuałi i połe èsare ojeto de crìteghe sia da parte de chełi che i ga atejamenti eteròfobi, sia da na parte de ła comunità gay.