Bataja de Gettysburg
teatro orientałe de ła guera de secesion americana  | |||
|---|---|---|---|
.jpg) | |||
| Tipo | Bataja | ||
| Data | 1º-3 lujo 1863 | ||
| Liogo | contea de Adams | ||
| Stato | Stati Unii de l'Amèrica | ||
| Schieraminti | |||
| Comandanti | |||
| |||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Ła bataja de Gettysburg ła ze stada dal 1 al 3 de lujo 1863 e ła ze stada una dełe bataje pi inportanti de tuta la Guera Siviłe Americana e de tuta storia americana. La finìa co na ciara vitoria pa łe forse de l’ Union de l’ esercito del Potomac, che ga fermà l’ofensiva in Pennsylvania de l’ esercito del Nord deła Virginia guidà dal generale Lee.
I confederài, comandà dal generałe Robert E. Lee, i ga traversà el fiume Potomac, atacando ła Pennsylvania pa tajare łe łinee de fornimento e comunicasion de l’Union, le so sità e costrénxer l’esercito del Potomac ad abandonar el fronte deła Virginia, ribaltà da la guera, e a acetar na bataja decisiva in tereni sfavorevołi e inferiorità tatica. Un gran suceso confederà el gavarìa portà, par el presidente Jefferson Davis e el generałe Lee, la fin deła presion federałe su Vicksburg e sviłupi połitici favorevołi ała Confederasion.
Ła bataja ła ga scominsià in modo inaspetà el 1° de lujo co na serie de scontri inaspetài tra soldati de l’Union e dei Confederai, che łe se ga avisinà al canpo de bataja da diverse diresión durante el dì. I conbatimenti del primo dì i ze finìi co un suceso parsiałe de i Confederai, che i ga costreto le forse de L'Union a ritirarse, ma sensa riuscì ad ocupare punti taticamente dominanti sul canpo de bataja. El segondo dì, ła major parte dełe forse dei do eserciti el ze rivà sul canpo de bataja; El generałe Lee el ga ripetù i so atachi su tute e do łe ałe de ła łinea nemiga e i soldati confederài i ga otegnùo alcuni sucesi locałi, ma n'i ze stà bon de ciapàr łe posisión pi inportanti, ancora in man nemiga. I unionisti, comandà dal generałe George G. Meade, anca se i lo ga fato on mucio d' erori tatici inisiałi, i se ga difeso ferocemente e i ga respinto i asalti de i confederài .
El 3 de lujo, el generałe Lee el gera indecixo, dopo el sostansiałe fałimento dei so atachi, tra un difisiłe ataco frontałe al sentro dełe difese nemighe o ritirarse. Esendo superài e sensa speransa de rinforsi, tegner el so posto sensa ciapàr l’inisiativa gavarìa esposto łe so trupe a la posibilità de esar sircondàe e distrute dałe trupe de l'Union che podarìa vegner da tuto el Nord. El generałe Lee el ga comandà ała nova divixion del generałe George E. Pickett (conposta da regimenti deła Virginia esperti), a cui i ze stai incorporài altre do divixion zà esauste dai conbatimenti del 1 e del 2 de lujo, de conchistar, dopo on viołento bonbardamento, el sentro deła linea de l’Union sul pendio dito Cemetery Ridge .
El bonbardamento confederà n'el ze stà sufisente pa indebołir de tuto łe sołide łinee de l’Union e, nonostante i sforsi de ła fanteria confederà lancià inte l’ataco, l’asion ła xe falìa del tuto, co perdite alte. Łe tre divixion deła cołona de ataco, conprexe morti, sparìi, ferìi e prigionieri, łe ga subìo perdite superà de oì de la metà dela forsa d'ataco. Diverse brigade łe xe stae quasi conpletamente distrute e el Generałe Lee el xe stà costreto a ritirarse a sud del Potomac.
