Òpare de defeza venesiane intrà XVI e XVII sècoło: Stato da Tera-Stato da Mar ocidentałe

Łe òpare de defeza venesiane intrà XVI e XVII sècoło: Stato da Tera-Stato da Mar ocidentałe łe ze un sito seriałe tranznasionałe insarìo da l'UNESCO inte ła łista de'l Patrimonio Mondiałe el 9 łujo 2017^[1]. Ła serie ła conprende sìe łocałità ndove che ghe ze łe òpare de defeza de ła Repùblega de Venesia, conprendendo beni che i se cata da ła Łonbardia fin a łe coste orientałe de'l Mar Adriàtego.

Łe fortifegasion łe zera sorzeste inte'l Stato da Tera par protézer ła Repùblega de Venesia da łe altre potense europee a nord-ovest, mentre cuełe de'l Stato da Mar par protézer łe vie marìteme e i porti de'l mar Adriàtego da łe incursion provenjienti da'l Łevante. Tute 'ste òpare łe zera nesesarie par sostenjir el comersio e l'autorità de ła Serenisima.

L'introdusion de ła pólvare da zbaro ła ga portà a inportanti canbiaminti inte l'architetura e inte łe tècneghe miłitare, che łe se reflete inte ła prozetasion de moderne fortifegasion.

El sentro stòrego e łe fortifegasion de Cataro łe ze altresì incluze inte l'altro sito Unesco denominà Rejon naturałe e stòrego-culturałe de łe Boche de Cataro.

I sìe łoghi de'l sito seriałe[canbia | canbia el còdaxe]

I 6 beni architètoneghi iscriti inte ła łista^[2].
Nùmaro	Paeze	Sudivizion	Comune	Sito	Area (ha)	Coordenàe
1533-001	Itàłia	Łonbardia	Bergamo	Sità fortifegada de Bergamo	bene: 119,61 zona cuscinetto: 446,07	45°42′12″N 9°39′49″E / 45.703333°N 9.663611°E45.703333; 9.663611 (Città fortificata di Bergamo)
1533-002	Itàłia	Veneto	Peschiera de'l Garda	Sità fortifegada de Peschiera de'l Garda	bene: 36,67 zona cuscinetto: 143,85	45°26′20″N 10°41′39″E / 45.438889°N 10.694167°E45.438889; 10.694167
1533-003	Itàłia	Friuli-Venezia Giulia	Palmanova	Sità-fortesa de Palmanova	bene: 193,73 zona cuscinetto: 296,27	45°54′22″N 13°18′35″E / 45.906111°N 13.309722°E45.906111; 13.309722 (Città-fortezza di Palmanova)
1533-004	Croàsia	Rejon zaratina	Zara	Sistema defensivo de Zara	bene: 11,19 zona cuscinetto: 240,45	44°06′42″N 15°13′49″E / 44.111667°N 15.230278°E44.111667; 15.230278 (Sistema difensivo di Zara)
1533-005	Croàsia	Rejon de Sebenico e Tenin	Sebenico	Fortesa de San Nicolò	bene: 0,85 zona cuscinetto: 523,79	43°43′17″N 15°51′17″E / 43.721389°N 15.854722°E43.721389; 15.854722
1533-006	Montenégro	Cattaro	Cattaro	Sità fortifegada de Cataro	bene: 16,32 zona cuscinetto: 99,19	42°25′25″N 18°46′19″E / 42.423611°N 18.771944°E42.423611; 18.771944 (Città fortificata di Cattaro)

Mapa de łe cołonie venesiane

Notasion[canbia | canbia el còdaxe]

↑ Venetian Works of Defence between 15th and 17th centuries: Stato da Terra – western Stato da Mar, sito ufficiale dell'UNESCO, 9 luglio 2017. entrada il 9 luglio 2017.
↑ (EN) Descrizione ufficiale, UNESCO, 9 luglio 2017. entrada il 10 luglio 2017.

Bibliografia[canbia | canbia el còdaxe]

Francesco Boni Nobili, Michele Rigo e Michele Zanchetta, Fortezze e Baluardi Veneziani, Vittorio Veneto (TV), De Bastiani, 2016, SBN IT\ICCU\VIA\0337251.